اپتا باسىندا توتەنشە جاعدايلار كوميتەتى 7-8 شىلدە كۇندەرى ەلىمىزدە 20 ادامنىڭ اجالى سۋدان كەلگەنىن حابارلادى. جان تۇرشىكتىرەرلىك-اق دەرەك!
ءسال كەيىنىرەك ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن ءىىم-ءنىڭ توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ توراعاسى ۆلاديمير بەككەر 9 شىلدەگە دەيىنگى جاعداي بويىنشا ەلىمىزدەگى سۋ الاپتارىندا 137 ادام قايتىس بولعانىن, سونىڭ ىشىندە 53-ءى بالالار ەكەنىن ءمالىم ەتتى.
استاناداعى ءتورت بىردەي بالانىڭ سۋعا باتقانى تۋرالى اقپاراتتى جانى كۇيزەلمەي وقىماعان ادام جوق شىعار. كۇننىڭ ىستىعىنا شىداي الماعان بالالار قالاعا جاقىن سۋ قويماسىنا بارىپ, رۇقسات ەتىلمەگەن جەردەن سۋعا سەكىرگەن. «ءبىز حالىققا وسىنداي قايعىلى جاعدايلاردى اشىق ايتامىز, اپاتتان ساقتاندىراتىن اقپارات تاراتامىز. بىراق احۋال كۇردەلى كۇيىندە قالىپ وتىر. شىلدە ايىندا اۋا تەمپەراتۋراسى 30 گرادۋستان اسىپ, كۇن قاتتى ىسيتىنىن بولجاۋدا. دەمەك, شىلىڭگىر شىلدەنىڭ اپتابىندا سۋعا شومىلاتىنداردىڭ سانى ارتادى. ءبىزدىڭ بولجاۋىمىزشا, سۋعا باتقان ادامداردىڭ سانى دا وسەدى» دەدى ۆلاديمير بەككەر.
سوندا دەيمىز-اۋ, «سۋعا باتاتىنداردىڭ سانى وسەدى» دەپ سۇرىقسىز ستاتيستيكانى جاريالاپ, جانتايىپ جاتا بەرەمىز بە؟ قىرشىنىنان قيىلعان بالالاردىڭ وبالى كىمگە؟ ارينە, قاراۋسىز قالعان بالانىڭ اكە-شەشەسى كىنالى ەكەنى داۋسىز. جاز كەلسە, بالانىڭ اياعىن تۇساپ وتىرا المايسىڭ. سۋداعى اپاتتاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن جۇرگىزىلگەن شارالارعا قاراماستان, قارا سۋ «جۇتقان» جانداردىڭ اجالىنا نەمقۇرايلىلىق, بەيقامدىق, اششى سۋدى ءسىمىرىپ الىپ, سۋعا ءتۇسۋ سەبەپ بولۋدا. قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى بولعانىنا قاراماستان, ادامدار رۇقسات ەتىلمەگەن, ومىرىنە قاۋىپتى جەرلەردە سۋعا شومىلۋدا. نە ىستەۋ كەرەك؟ مەنىڭشە, جاز ايلارى باستالماي تۇرىپ ءۇش مينيسترلىك: ءبىلىم جانە عىلىم, دەنساۋلىق ساقتاۋ, ىشكى ىستەر مينيسترلىكتەرى حالىققا جاپپاي سۋعا شومىلۋعا قاتىستى ساقتاندىرۋ دارىستەرىن جۇرگىزۋى كەرەك. قاجەت بولسا, ساقتىق ەرەجەلەرى, تىيىم سالىنعان نارسەلەر جازىلعان جادىنامالاردى ءار مەكتەپكە, ءار سىنىپقا, ءار ۇيگە تاراتقان دۇرىس. بۇل جۇمىسقا باق-تاردان گورى, بالالاردىڭ وزدەرى ءجيى «وتىراتىن» الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ كومەگىن پايدالانۋعا بولادى. مىسالى, ءبىر عانا «Instagram.com» جەلىسىندە 3,5 ملن بوزبالا مەن بويجەتكەن تىركەلىپتى. اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن نەشە ءتۇرلى بەينەروليكتەر, ناسيحاتتىق پاراقشالار شىعارۋ كەرەك. ءبىر قىنجىلتاتىنى, ءبىز الاپات ءورت شىقسا نەمەسە كوپ ادام سۋعا باتسا, ارتىنان سانىمىزدى سوعىپ, وكىنىپ وتىرامىز. ايتىپ كەلمەيتىن اپاتتىڭ الدىن الۋعا, ودان جۇرتتى ساقتاندىرۋعا شاراسىزدىق تانىتامىز…
