وتكەن سەنبى-جەكسەنبى كۇندەرى استاناعا سال-سەرىلەردىڭ ەلى – ارقانىڭ كەربەز سۇلۋ كوكشەتاۋىنان كەلگەن ونەرپازدار ەكى كۇن بويى ەلوردانى دۇبىرگە بولەدى. كوكشە اقىندارى كۇركىرەپ جىر وقىپ, انشىلەرى تامىلجىتا انگە سالدى. ال ارتىستەرى بىرقاتار تاريحي تۇلعالاردىڭ بەينەلەرىن حالىق ساناسىندا جاڭعىرتتى.
بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا استانا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ ارالاعان اقمولا وبلىسىنىڭ تəۋەلسىزدىك جىلدارىندا əلەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جەتىستىكتەرىن ايشىقتايتىن كورمە ۇيىمداستىرىلدى. سارايعا كىرگەن بەتتە ءبىزدى اقان سەرى, ءبىرجان سال, ۇكىلى ىبىراي, بالۋان شولاق سىندى ارقا ءان ونەرى الىپتارىنىڭ سۋرەتتەرى قارسى الدى. وسى جەردە كوكشەلىك اقىن, دراماتۋرگ, كومپوزيتور قۇدايبەرلى مىرزابەكتىڭ «اقبوز ولەڭ تارتۋ ەتتىم حالقىما» اتتى شىعارماشىلىق كەشى ءوتتى.
كەش يەسىن كوپشىلىك ايتىس ساحناسى ارقىلى تانىدى. كوكەن شاكەەۆ, بايانعالي ءالىمجانوۆ سىندى اعالارىنىڭ ءىزىن باسىپ, «ءسوز بارىمتاسىنا» تۇسكەن قۇدايبەرلىنىڭ اياق الىسىنا كوكەن اقىن شىن قۋانىپ: «سەن مەنىڭ ءۇمىتىمسىڭ, كەلەشەگىم, سەن مەنىڭ كەۋدەمدەگى جانىمدايسىڭ» دەپ باتاسىن بەرگەن.
كەزىندە وزگە ۇلتتار كوپ شوعىرلانعان ەلدە قازاقتىڭ جۇگىن كوتەرۋ ءىسى دە قازىر قۇدايبەرلى مىرزابەك سىندى وزدەرى دە اعالىق جاسقا جەتكەن ازاماتتاردىڭ يىعىنا ارتىلىپ وتىر. بۇل جونىندە بەلگىلى عالىم تۇرسىن جۇرتباي ءسوز قوزعادى.
جالپى بۇل كەشتە ءسوز سويلەگەندەر قۇدايبەرلىنى كەشەگى كوكەننىڭ كوزىندەي كورەتىنىن جەتكىزدى. ولاردىڭ اراسىندا بولعان قازاقستاننىڭ حالىق اقىنى قونىسباي ءابىل ق.مىرزابەكپەن ايتىستا قاتار جۇرگەن كۇندەردى ەسكە الدى. اقىن, جۋرناليست قورعانبەك امانجول كەش يەسىنە اعالىق اق تىلەگىن ايتتى. اقىن, جىرشى بايانعالي ءالىمجانوۆتىڭ ءسوزى جينالعان كورەرمەندەرگە كەرەمەت اسەر ەتتى. ءوز ءسوزىن ءازىل-قالجىنمەن كومكەرگەن بايانعالي قۇدايبەرلىنىڭ ازاماتتىق قاسيەتتەرىن دە اشتى. ونىڭ ايتۋىنشا, تاۋەلسىزدىك تاڭىنىڭ اتۋىنا شامالى ۋاقىت قالعاندا, 1991 جىلدىڭ كۇز ايلارىندا كوكشەتاۋدا ابىلاي حاننىڭ 280 جىلدىعىنا ارنالعان ايتىس وتەدى. قۇدايبەرلى ونىڭ باس ۇيىمداستىرۋشىسى بولادى. بۇل كەز كومپارتيانىڭ قاھارى ءالى سەيىلمەگەن زامان. اقىرى ءبىرقاتار اعالار سول ءۇشىن تاياق جەيدى. ايتەۋىر, ابىلاي حان ءۇيسىن تولە ءبيدىڭ تۇيەسىن باعىپ, باتراق بولعان دەگەن سىلتاۋ ايتىلىپ, ءىستىڭ ارتى ناسىرعا شاپپاعان ەكەن.
قۇدايبەرلى مىرزابەك وسى ۋاقىتقا دەيىن 17 ءان جازىپتى. ونىڭ «تۋعان جەر», «قوسكول», «باياناۋىل كوكتەمى», «اششىلى-جەكەبوياق» اتتى اندەرى شىرقالدى. «ءتۇن بالاسى» تۋىندىسىن بەلگىلى ءانشى گۇلميرا سارينا تامىلجىتتى. اقىننىڭ شاكىرتتەرى مەن كەش يەسىنىڭ ءوزى دە ولەڭدەرىن وقىدى.
قۇدايبەرلىنىڭ قالامىنان تاريحي تۇلعالاردىڭ ءومىرى مەن ىسىنەن سىر شەرتەتىن بىرنەشە پەسا تۋعان. «ناۋان حازىرەت» جانە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى مالىك عابدۋللين تۋرالى «باتىرلىق جولى» سپەكتاكلدەرىنەن ءۇزىندىنى ش.قۇسايىنوۆ اتىنداعى اقمولا وبلىستىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى ارتىستەرى وينادى.
سونداي-اق, بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا اقمولا وبلىستىق فيلارمونياسى «جەر جۇماعى – كوكشەتاۋ, ەل تۇمارى – استانا» اتتى كونتسەرتتىك باعدارلاماسىن ۇسىندى.
قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا مەرگەن توقسانباي, قۋانىش وسپان, باقىتبەك بەكمۇراتۇلى سىندى كوكشەلىك جاس اقىنداردىڭ «ازات ەلدىڭ ازات ويلى اقىندارى» اتالاتىن كەش ءوتتى. ال ەلوردا تەاترلارىندا م.شاحانوۆتىڭ «شىڭعىسحان» قويىلىمى مەن ت.احمەتوۆتىڭ «شاكارىم» سپەكتاكلى قويىلدى.
امانعالي قالجانوۆ
