استانانىڭ تاريحى سارىارقا اۋدانىنان باستالادى. ول – ەلوردانىڭ ەسكى اۋدانى. اۋماعىندا «اگروقالاشىق», «كوكتال», «كوكتال-2» تۇرعىن الاپتارى جانە «ورمان وتىرعىزۋ ۋچاسكەسى» كەنتى ورنالاسقان ەلدى مەكەندە اتقارىلىپ جاتقان يگى ىستەر كوڭىل قۋانتادى. جالپى اۋماعى 6 775 گەكتار جەردى الىپ جاتقان اتالمىش اۋدان حالقىنىڭ سانى بۇگىندە 340 مىڭدى قۇرادى. گازەتىمىزدىڭ وسى سانىندا ەلوردانى كوركەيتۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان سارىارقا اۋدانىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى مەن تىنىس-تىرشىلىگىنە توقتالعاندى ءجون كوردىك.
اۋلاسى كوپ اۋدان
استاناداعى اۋلاسى كوپ اۋدان – سارىارقا اۋدانى. بۇگىنگى تاڭدا ونداعى 587 اۋلانىڭ 142-ءسى كۇردەلى جوندەۋدى قاجەت ەتەدى. سوڭعى ءۇش جىلدا 125 اۋلا مەن 32 قوعامدىق كەڭىستىك اباتتاندىرىلدى.
2023 جىلى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ ءۇشىن جوسپارلانعان 29 اۋلانىڭ 17 مەكەنجايىندا قۇرىلىس جۇمىستارى اياقتالدى. ولاردىڭ باسىم بولىگى «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا جۇرگىزىلسە, قازىرگى كەزدە 7 اۋلادا جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر. سونىمەن بىرگە 107 اۋلادا جوندەۋ-قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسى باستالىپ, 3 قوعامدىق كەڭىستىك, ولاردىڭ 1-ەۋى اۋداننىڭ ورتالىق بولىگىندە جانە قالعان 2-ەۋى تۇرعىن الاپتاردا اباتتاندىرىلۋدا. بۇل رەتتە ويىن الاڭدارى عانا ەمەس, سونىمەن قاتار اۆتوتۇراقتار دا جاڭارتىلىپ, بارلىق جاستاعى ادامدار ءۇشىن ايماقتار كوگالداندىرىپ, شامدار اۋىستىرىلىپ, جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولدارى اسفالتتالدى.
اعىمداعى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلگەن اۋلانىڭ ءبىرى – قوسشىعۇلۇلى 7 مەكەنجايىندا ورنالاسقان. تولىق اباتتاندىرۋ اۋماعى 2411 شارشى مەتردى قۇرايدى. ونىڭ ىشىنە بالالار ويىن الاڭىن قوندىرۋ, سپورت جانە workout الاڭدارىن, دەمالىس ايماعى, فۋتبول الاڭىن اباتتاندىرۋ جانە ت.ب. جاتادى. ويىن الاڭدارىندا تارتان جابىنى توسەلگەن. بۇل بالالار قۇلاپ قالعان جاعدايدا جاراقات الۋ مۇمكىندىگىن تومەندەتەدى. سونداي-اق بارلىق جوبالىق ەسكيز تۇرعىندارمەن اقىلداسۋ, شاعىن ارحيتەكتۋرالاردى تاڭداۋ ارقىلى جۇزەگە اسادى. وعان قوسا اۋلاىشىلىك اسفالت توسەمدەرىن اۋىستىرۋ, اۆتوتۇراق ورىندارىن جاڭارتۋ, اۋلانى قوسىمشا جارىقتاندىرۋ, كوگالداندىرۋ جۇمىستارى دا جۇرگىزىلدى.
بۇگىنگى تاڭدا سارىارقا اۋدانىندا بوگەنباي باتىر داڭعىلىنداعى 10 اۋلانى قامتيتىن تۇتاس تۇرعىن ءۇي الاڭى اباتتاندىرىلىپ جاتىر. الداعى ۋاقىتتا ش.ايمانوۆ كوشەسى, ى.دۇكەنۇلى جانە ش.ءۋاليحانوۆ كوشەلەرىنىڭ ۋچاسكەسىندە بالالار الاڭدارىن جاڭارتۋ, دەمالىس ايماقتارى مەن ۆوركاۋت الاڭدارى بار قوعامدىق ورىنداردى اباتتاندىرۋ جوسپارلانۋدا.
– اۋدانىمىزدا تۇرعىندار ءۇشىن جايلى ورتا قۇرۋ, ەنەرگيانى ۇنەمدەي وتىرىپ جارىقتاندىرۋ, كوگالداندىرۋ جانە اباتتاندىرۋ جۇمىستارى قىزۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل رەتتە ءبىز اۋدان تۇرعىندارىنىڭ تىلەكتەرىنە سۇيەنەمىز. ايتا كەتۋ كەرەك, قۇرىلىس جۇمىستارى كەزىندە بىردە-ءبىر اعاش زارداپ شەكپەيدى, كەرىسىنشە, قوسىمشا 150-دەن استام جاسىل كوشەت وتىرعىزىلادى. جۇمىستى شىلدە ايىندا اياقتاۋ جوسپارلانۋدا. بۇل اۋلالاردى اباتتاندىرۋ 4460 تۇرعىنعا قولايلى جاعداي جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى, – دەدى سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمى باۋىرجان ەرالى.
سونداي-اق بەيبىتشىلىك كوشەسى بويىنداعى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى اياقتالدى. قولدانىستاعى تروتۋار كەڭەيتىلىپ, تاس توسەمى جاڭارتىلدى جانە اسفالت توسەلدى. قوسىمشا 15 تۇراق ورنى جايعاستىرىلىپ, كەدەرگىسىز ورتا قاراستىرىلدى.
تاريحي كوشەلەردى اباتتاندىرۋ اياسىندا, ش.ءۋاليحانوۆ, ى.دۇكەنۇلى, ش.ايمانوۆ كوشەلەرى مەن بوگەنباي باتىر داڭعىلى اۋماعى تولىقتاي جوندەۋدەن وتكىزىلدى. ونىڭ ىشىنە جاياۋ جۇرگىنشىلەر جەلىسىن كەڭەيتۋ, 12 اۋلانى كۇردەلى جوندەۋ, كوگالداندىرۋ, جارىقتاندىرۋ باعىتتارى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. «شاپاعات» ساۋدا ءۇيى ماڭىنداعى ستيحيالىق ساۋدا ورىندارى جويىلىپ, كاسىپكەرلەرگە قالانىڭ ساۋدا ۇيلەرىنەن جانە بازارلاردان زاڭدى تۇردە ورىندار بەرىلدى.
جالپى, سارىارقا اۋدانى جىلدان-جىلعا كوركەيىپ, تۇرعىنداردىڭ جايلى ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن جاڭا ءارى تارتىمدى ورىندار اشىلىپ جاتىر.
جارىقتاندىرۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا
بۇعان قوسا, اۋلاىشىلىك اسفالت توسەمدەرىن اۋىستىرۋ, اۆتوتۇراق ورىندارىن جاڭارتۋ, اۋلانى قوسىمشا جارىقتاندىرۋ, كوگالداندىرۋ جۇمىستارى دا ءجۇرىپ جاتىر. ءباسپاسوز قىزمەتى ماماندارىنىڭ مالىمدەۋىنشە, سارىارقا اۋدانى بويىنشا كوشەلەردىڭ 90 %-ى جارىقتاندىرىلعان جانە اۋداننىڭ 297 كوشەسىندە جارىقديودتى شامدار ورناتىلدى. اعىمداعى جىلى تەحنيكالىق مۇمكىندىك بولعان جاعدايدا تاريحي جارىقتاندىرۋ بولماعان 30 كوشە بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. كۇن سايىن تۇرعىنداردان كەلىپ تۇسكەن ەسكەرتۋلەردى جويۋ جانە جارىقتاندىرۋدى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە.
سارىارقا اۋدانىندا سوڭعى ءۇش جىلدا 125 اۋلا مەن 32 قوعامدىق كەڭىستىك اباتتاندىرىلدى
ال ساندىك جارىقتاندىرۋعا كەلەتىن بولساق, 15 كوشە بويىنشا 191 نىسان عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردى ساندىك جارىقتاندىرۋعا جابدىقتالعان. اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن عيماراتتاردى ساۋلەتتىك-ساندىك جارىقتاندىرۋدىڭ بىرىڭعاي تۇجىرىمداماسىن جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانعان بولاتىن. سارىارقا داڭعىلى بويىنشا 12 نىسان, سونداي-اق مەكتەپتەر مەن بالاباقشالارعا جاقىن جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ پروەكتسيالىق وتكەلدەرىن ورناتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
تۇرعىن ۇيلەر جوندەلىپ جاتىر
تۇرعىن ءۇي باسقارماسىنىڭ تۇرعىن ۇيلەردى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسى بويىنشا اعىمداعى جىلعا جوسپارلانعان 10 ءۇيدىڭ بەسەۋىندە ءۇيدىڭ قاسبەتىن, كىرەبەرىستەرىن, ينجەنەرلىك جۇيەلەرىن قالپىنا كەلتىرۋ جانە ت.ب. جۇمىستار اياقتالدى. «وركەن قالا» تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ جاڭعىرتۋ باعدارلاماسى بويىنشا تۇرعىندار مەملەكەتتەن پايىزسىز قاراجات الىپ, ايىنا ورتاشا ەسەپپەن 2 000 تەڭگە تولەپ, ورتاق مۇلىكتەرىنە تولىقتاي جوندەۋ جۇرگىزۋدە.
جىلىتۋ ماۋسىمى كەزىندە جىلۋ جانە ىستىق سۋ بەرۋدەگى ىركىلىستى بولدىرماۋ ماقساتىندا كوممۋنالدىق قىزمەتتەرمەن جانە قىزمەت كورسەتۋ ۇيىمدارىمەن بىرلەسىپ جىلۋ الماستىرعىشتارداعى, كراندارداعى, ىسىرمالارداعى بويلەرلەردى اۋىستىرۋ بويىنشا جۇمىستار, سونداي-اق جىلۋ تورابىنىڭ كونتۋرىن جۋ جانە سىعىمداۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بۇدان باسقا, تۇرعىن ۇيلەردىڭ اۆتونومدى قازاندىعىن ورتالىق جىلۋمەن جابدىقتاۋعا كوشىرۋ ءۇشىن جىلۋ ماگيسترالىنىڭ قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستار جالعاسىپ جاتىر.
بۇگىنگى تاڭدا اۋدان بويىنشا ورتالىقتاندىرىلعان جىلىتۋ جۇيەسىنە قوسىلعان 904 كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇيدىڭ بەكىتىلگەن كەستەگە سايكەس, الداعى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىق بويىنشا بۇگىنگى تاڭدا 765 ۇيدە جۇمىستار جۇرگىزىلدى.
ارىقتار, سۋ وتكىزۋ قۇبىرلارى جانە درەناج قۇدىقتارى جايلاستىرىلدى. اعىمداعى جىلى 15 كوشە مەن 8 ورامىشىلىك اۋماق بويىنشا ارىق جەلىسى مەن سۋ وتكىزۋ قۇبىرلارىن اباتتاندىرۋ جوسپارلانعان. بۇگىندە 5 نىسان, اتاپ ايتساق, كەڭدالا كوشەسى, 3,5,6, قاراۋىل كوشەسى, ك.كۇمىسبەكوۆ كوشەسى 9/2 جانە كونستيتۋتسيا 16, يۋبيلەينايا كوشەسىندە جۇمىستار اياقتالدى, قالعان 10 كوشەدە جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر.
كوگالداندىرۋ – يگىلىكتى ءىس
سارىارقا اۋدانى اۋماعىندا 70 گۇلزار, سكۆەر, قوعامدىق كەڭىستىك جانە «كوكتال» ساياباعى ورنالاسقان. اۋدان اكىمىنىڭ ايتۋىنشا, اعىمداعى جىلى شامامەن 36 مىڭ جاسىل كوشەت وتىرعىزۋ جوسپارلانعان. قازىردىڭ وزىندە 2 مىڭنان استام اعاش, 600 بۇتا جانە 6 مىڭ كوپجىلدىق وسىمدىكتەر وتىرعىزىلدى. كۇزگى كەزەڭدە 1 900 اعاش, 1 400 بۇتا وتىرعىزىلادى. سونىمەن قاتار, جاسىل جەلەكتەردى اۆتوماتتى جەرگىلىكتى سۋارۋ جۇيەسىمەن سۋعارۋ قولعا الىندى.
قازىرگى تاڭدا اۋدان بويىنشا 29 نىسان اباتتاندىرىلعان. مۇنداي سۋارۋ الدىمەن سۋدى ۇنەمدەۋگە ىقپال ەتەدى. تامشىلاتىپ سۋارۋ كەزىندە سۋ وسىمدىكتەردىڭ تامىرىنا عانا بارادى. كەيبىر ۋچاسكەلەردە كۇنىنە جارتى ساعات جەرگىلىكتى سۋارۋ جۇيەسى قوسىلادى. وسى ۋاقىت ىشىندە وسىمدىكتەر ىلعالعا تولىپ ۇلگەرەدى. سونىمەن بىرگە سۋارۋ ساپاسى ارتادى. جەرگىلىكتى جۇيەمەن سۋارۋ بارلىق قول جەتپەيتىن ۋچاسكەلەرگە جەتەدى, ال تامشىلاتىپ سۋارۋ بارلىق تامىر جۇيەسىن قورەكتەندىرەدى. ارنايى تەحنيكا تاس توسەمدەرىنە كىرمەيدى جانە توزۋ باياۋ جۇرەدى. وعان قوسا, كوشەدەگى ءبىر جولاققا توسقاۋىل قويىلمايدى. جەرگىلىكتى سۋارۋ جۇيەسى جانە تامشىلاتىپ سۋارۋ كەزىندە كراندار مەن نۇكتەلەر تومەن ورنالاسقاندىقتان وسىلايشا سۋعارۋ كەزىندە قىسىمنىڭ كەسىرىنەن ماشينامەن كىر جايىلىپ, توپىراق بارلىق جاققا ۇشىپ, كولشىكتەر پايدا بولادى.
اعىمداعى جىلدىڭ كۇزگى ماۋسىمىندا 2200-گە جۋىق اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانعان. «جاسىل استانا» ەكولوگيالىق ايلىعى اياسىندا ك.بايسەيىتوۆا كوشەسى, ك.كۇمىسبەكوۆ كوشەسىنىڭ بويىنداعى ساياباق, اباي داڭعىلى الما, قاراعاي, قاراعاش, ۇساق جاپىراقتى قاراعاش, قايىڭ اعاشتارىمەن تولىعادى.
جاڭا جاعالاۋ پايدا بولدى
استانانىڭ سارىارقا اۋدانىندا جەكە ينۆەستيتسيالار ەسەبىنەن شابال بەيسەكوۆا كوشەسىندەگى كوپىردىڭ جانىنان جاڭا قوعامدىق كەڭىستىك اشىلدى.
جالپى اباتتاندىرىلعان اۋماق 0,96 گا قۇرايدى. جاعالاۋدا قالا تۇرعىندارى ءۇشىن امفيتەاتر; بالالار جانە سپورت الاڭدارى; ۆەلوسيپەد, جۇگىرۋ, سەرۋەندەۋ جولى; باسكەتبول, ۆولەيبول, فۋتبول الاڭى; ورمەلەۋ الاڭى جانە سكەيتپارك ورنالاستىرىلعان.
قۇرىلىس ماۋسىمى باستالعالى كوكتال-1 ەلدى مەكەنىندەگى كوكتوبە كوشەسىندە جانە اگروقالاشىقتاعى فاحد بەن ابدۋل ازيز كوشەسىندە قوعامدىق كەڭىستىكتەر جايلاستىرىلدى. سونىمەن قاتار, «شاپاعات» ساۋدا ءۇيىنىڭ ماڭىندا جانە جەلتوقسان-بۇقارباي باتىر-بەيبىتشىلىك كوشەلەرىندە جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولىن جوندەۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر.
باس قالادا ينفراقۇرىلىمدىق جاعدايلاردى جاقسارتۋ ماقساتىندا جولدار جوندەلىپ, تۇرعىندار ءۇشىن جاڭا قوعامدىق كەڭىستىكتەر سالۋ جالعاسىپ جاتىر. ال سارىارقا اۋدانىندا اباتتاندىرۋ جۇمىستارى ەكى كەزەڭگە بولىنگەن. ءبىرىنشى كەزەڭنىڭ جۇمىستارىن اعىمداعى جىلدىڭ شىلدە ايىندا اياقتاۋ جوسپارلانعان.
استانا قالاسىنىڭ اكىمى جەڭىس قاسىمبەكتىڭ ايتۋىنشا, الداعى ۋاقىتتا ەسىل وزەنىنىڭ وڭ جاعالاۋىنداعى ايماق تا كوركەيەتىن بولادى. بۇل رەتتە بيىل ەلوردانىڭ وڭ جاعالاۋىندا 130-عا جۋىق اۋلا مەن قوعامدىق كەڭىستىك اباتتاندىرىلادى. قازىردىڭ وزىندە 50-گە جۋىق ورىندا ءتيىستى جۇمىستار اياقتالعان. جىل باسىنان بەرى قالادا 42 اۋلا جانە 2 قوعامدىق كەڭىستىك جانە سوعان قوسا «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا 34 اۋلا اباتتاندىرىلدى.
ەلوردادا كوگالداندىرۋ ماسەلەسىنە دە ايتارلىقتاي نازار اۋدارىلىپ وتىر. بيىل قالادا 1 ملن-عا جۋىق جاسىل جەلەك وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا. ونىڭ ىشىندە 452 مىڭ جاسىل جەلەك قالادا, قالعانى ەلوردا جانىنداعى «جاسىل بەلبەۋ» اۋماعىندا وتىرعىزىلادى.
