19 شىلدە كۇنى ەلىمىزدەگى بىرقاتار ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى (Kcell, Activ) نۇر-سۇلتان تۇرعىندارىنا قاۋىپسىزدىك سەرتيفيكاتىن ورناتۋ جونىندە حابارلاما جولدادى. ورناتپاعان جاعدايدا عالامتورعا قولجەتىمدىلىك شەكتەلەتىنى ايتىلعان. وپەراتورلاردىڭ ۋاجىنە سۇيەنسەك, الگى سەرتيفيكات سوڭعى كەزدەرى جيىلەپ كەتكەن جەكە ادامداردىڭ مالىمەتتەرى مەن بانك شوتتارىنان اقشاسىنىڭ جوعالۋىنا توسقاۋىل قويۋ ماقساتىندا ورناتىلماق. قوش دەلىك.
كەيبىر الەۋمەتتىك جەلىلەردى قولدانۋشىلار قاۋىپسىزدىك سەرتيفيكاتى بوتەن ادامدارعا جەلىدەگى بەلسەندىلىكتى, سونىڭ ىشىندە ەلەكتروندىق پوشتانى, ءارتۇرلى قوسىمشالاردى, قاۋىپسىز ۆەب-سايتتاردى قاداعالاپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن جازدى. الايدا ءار ادامنىڭ جەكە باسىنىڭ مالىمەتتەرىن باقىلاۋعا جول اشىپ بەرەتىن سەرتيفيكاتتىڭ نە قاجەتى بار؟ «باقساق باقا ەكەن» دەمەكشى, مۇنداي نورما «بايلانىس تۋرالى» زاڭعا 2015 جىلى ەنگىزىلگەن ەكەن. ەندەشە, نەلىكتەن ارادا 4 جىل وتكەندە ونى ورناتۋ تۋرالى اڭگىمە ايتىلىپ وتىر؟
سونىمەن, سەرتيفيكاتتى ورناتۋ مىندەتتى مە؟ تسيفرلىق دامۋ, قورعانىس جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ابىلايحان وسپانوۆ بۇل ساۋالعا: «مىندەتتى ەمەس. ءسىز ونى ورناتپاساڭىز دا عالامتور ىستەيدى. بىراق مۇنداي حابارلاما كەلسە, وزىمە جانە بالالارىما مىندەتتى تۇردە ورناتامىن. مىسالى, بالاڭىز بەلگىسىز ءبىر سايتقا كىرىپ, تۇسىنىكسىز باننەرگە باسىپ قالسا, ءارى قاراي كىرە المايدى. جەكە مالىمەتتەرىڭىز ەشقايدا جوعالمايدى» دەپ جاۋاپ قايىردى.
ساراپشىلاردىڭ وي-پىكىرى بۇدان بولەك. بەلگىلى كاسىپكەر مارعۇلان سەيسەمباي عالامتوردى شەكتەۋ جونىندەگى كەز كەلگەن باستاما ەركىندىكتى تۇنشىقتىرادى دەپ سانايدى. «ەگەر ءسىز بۇل سەرتيفيكاتتى سمارتفونعا ورناتساڭىز, قۇزىرلى ورگاندار نە ىستەي الادى: 1. سەرتيفيكات ارقىلى مەملەكەت ءسىزدىڭ قۇپيا سوزدەرىڭىزگە, لوگيندەرگە, الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى بەتتەرگە جانە باسقا ادامدارمەن حات الماسۋعا, ءتىپتى تەلەگرام سياقتى مەسسەندجەرلەرگە جانە ت. ب. قول جەتكىزە الادى. 2. ءسىز VPN پايدالانا المايسىز. 3. مەملەكەت بەلگىلى ادامداردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەتتەرىنە كىرۋىن شەكتەي الادى. ياعني جەلىدە تەك بيلىككە جاقىن بلوگەرلەر عانا قالادى. 4. مەملەكەت كەز كەلگەن ادامنىڭ كەز كەلگەن رەسۋرسقا قول جەتكىزۋىن شەكتەي الادى. 5. مەملەكەت كەز كەلگەن شەتەلدىك رەسۋرستارعا قولجەتىمدىلىكتى شەكتەي الادى. قىسقاشا ايتساق, ءبىزدى ۇنەمى باقىلاپ وتىرۋعا مۇمكىندىك تۋادى» دەيدى ول. ال قازاقستاننىڭ عالامتور قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى شاۆقات سابيروۆ جاھانتور قىزمەتىن ۇسىناتىن كومپانيالار ءار ادامنىڭ مالىمەتتەرىن پايدالانعانى ءۇشىن وزىنە جاۋاپكەرشىلىك الۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇل قادام – بۇكىل ەل ءۇشىن ۇلكەن قاۋىپ. «ارام نيەتتىلەر ءىس جۇزىندە بارلىق عالامتور قولدانۋشىلاردىڭ مالىمەتتەرىن (جەكەدەگى حاتتارى, بانك قۇپيالارى جانە ت. ب.) قولىنا تۇسىرەدى» دەيدى ش.سابيروۆ.
