قان تاپسىرۋ ارقىلى ادام وزگەگە ءومىر سىيلاي وتىرىپ, ءوز عۇمىرىن دا ۇزارتا الادى. بۇل تۋرالى ترانسفۋزيولوگيا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعىنىڭ ماماندارى مالىمدەدى. 
كۇنىنە 150-گە جۋىق دونور قان تاپسىرادى
مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا, ءجيى قان تاپسىراتىن تۇراقتى دونورلار ورتاشا ءومىر ءسۇرۋ ۋاقىتىنا قاراعاندا 5 جىلعا كوبىرەك عۇمىر كەشەدى.
جالپى, ءارتۇرلى جاعدايدا جاراقات الىپ, كوپ مولشەردە قان جوعالتقان ناۋقاسقا دونورلاردىڭ قانى اۋاداي قاجەت. بۇل تۇرعىدا وسى جۇمىسپەن اينالىساتىن قان ورتالىعىنا ارتىلار جۇك اۋىر. ءاربىر ءۇشىنشى ادام ءوز ومىرىندە وزگە بىرەۋدىڭ قانىنا مۇقتاج ەكەنىن ەسكەرسەك, دونورلىق قان بولماسا, ونكولوگيالىق دەرتكە, قان اۋرۋلارىنا شالدىققان, ولىممەن ارپالىسقان قانشاما جاندى امان الىپ قالۋ مۇمكىن بولماس ەدى.
نۇر-سۇلتان قالاسى ترانسفۋزيولوگيا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعى بۇگىندە ەلوردانىڭ 22 مەديتسينالىق ۇيىمىنىڭ قان كومپونەنتتەرىنە دەگەن قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرىپ وتىر.
دوناتسيانىڭ دەنساۋلىققا قانداي پايداسى بار؟
قان ورتالىعىندا كۇنىنە 120-150-گە جۋىق ادام دونور بولادى. ورتالىق قىزمەتكەرلەرىنىڭ دەرەگىنشە, قان تاپسىرۋعا نيەت بىلدىرۋشىلەر قاتارىندا ستۋدەنتتەردىڭ بەلسەندىلىك دەڭگەيى جوعارى. سونىڭ ىشىندە قان جانە ونىڭ كومپونەنتتەرىن تاپسىراتىن ادامداردىڭ ەلەۋلى بولىگى – 21 مەن 40 جاس ارالىعىنداعى ەرىكتىلەر. ولار جالپى كورسەتكىشتىڭ 60 پايىزىن قۇرايدى ەكەن. ولار 450 مل كولەمىندە قان تاپسىرادى. ەرلەر جىلىنا 5 رەت, ايەلدەر 4 رەت تاپسىرا الادى.
– قان تاپسىرۋدى «ءوزىن-ءوزى جاڭارتۋ» دەپ اتاۋعا بولادى. ول دەنساۋلىققا وتە پايدالى. ماسەلەن, جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ, يممۋندىق جۇيەنىڭ, اس قورىتۋ, باۋىر, ۇيقى بەزى جۇمىسىنىڭ بۇزىلۋىن الدىن الادى. ەگەر كوپ قان جوعالتقان ادام كەزىندە قان تاپسىرعان بولسا, وندا ول ناۋقاستىڭ امان قالۋ مۇمكىندىگى مول. تۇراقتى قان تاپسىرۋ بۇكىل اعزانىڭ جاسارۋىنا, اعزالار مەن تىندەردىڭ الماسۋىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى. دونور بولعان ادام تۇراقتى مەديتسينالىق تەكسەرۋلەر مەن ينفەكتسيالارعا تەگىن تالداۋ جۇرگىزىپ, ءوز دەنساۋلىعىن ۇنەمى باقىلاپ وتىرا الادى. ەڭ باستىسى, دونور وزگە جانعا جاقسىلىق جاساي وتىرىپ, ءوزىن رۋحاني باي سەزىنەدى, – دەگەن ترانسفۋزيولوگيا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعىنىڭ تەراپەۆتى, ترانسفۋزيولوگ ايگەرىم ساعامباەۆا ءوزىنىڭ دە تۇراقتى تۇردە قان تاپسىرىپ تۇراتىنىن ايتادى.
سۇيەك كەمىگىنىڭ جاسۋشاسىن ترانسپلانتاتسيالاۋ ءتيىمدى مە؟
ال اتالعان عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعىنىڭ تاعى ءبىر ترانفۋزيولوگى سەرىك ايتىموۆ مۇندا سۇيەك كەمىگىن ترانسپلانتاتسيالاۋدى زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ قىزۋ جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە, قازاقستاندا جىل سايىن 35 مىڭنان اسا ادام ونكولوگيالىق اۋرۋعا شالدىعادى.
– كەي جاعدايدا سۇيەك كەمىگىنىڭ جاسۋشالارىن ترانسپلانتاتسيالاۋ ناۋقاستى قۇتقارۋدىڭ جالعىز امالى بولادى. سۇيەك كەمىگىن نەمەسە باعانالىق جاسۋشانى اۋىستىرۋ ناتيجەسىندە 70-تەن اسا ءتۇرلى دەرتتەن ونىڭ ىشىندە لەيكەميا جانە ليمفوما, سونداي-اق پلاستيكالىق انەميا, ميەلوديسپلاستيكالىق سيندروم, وبىر تۇرلەرىن جانە باسقا دا ولىمگە قاۋىپتى دەرتتەن تولىق ەمدەۋگە مۇمكىندىك بار, – دەيدى ول. – ترانسپلانتاتسيانىڭ «اۋتو» جانە «الوگەندى» دەپ اتالاتىن ەكى ءتۇرىن ورىندايمىز. «اۋتو» دەگەنىمىز – ادامنىڭ وزىنەن العان سۇيەك كەمىگى. «الوگەندىدە» ناۋقاستىڭ ءوزىنىڭ سۇيەك كەمىگى دۇرىس بولماعان جاعدايدا, دونوردىڭ سۇيەك كەمىگى الىنادى. قازىر بۇرىنعىداي ەمەس, 3-4 ساعات ىشىندە تولىعىمەن قان قۇرامىنداعى قاجەتتى جاسۋشالاردى ەشقانداي زيانسىز الۋعا بولادى. الداعى جوسپارىمىز – قان تەراپياسىن زەرتتەۋ. ادامنىڭ اعزاسىنداعى ىسىكتى ءوز يممۋنيتەتىنىڭ كومەگىمەن جويۋ.
نايما نۇرالىقىزى,
قارجى اكادەمياسىنىڭ ستۋدەنتى
