مەن ءورىس ياشۇكىرقىزىنىڭ ەسىمىن بالا كۇنىمنەن بىلەمىن. ويتكەنى ول كىسىنىڭ ساتيرالىق اڭگىمەلەرى, ولەڭدەرى ءبىزدىڭ وبلىستىق گازەتتە ءجيى جاريالاناتىن. كەيبىر شىعارمالارىن جاتقا دا ايتۋشى ەدىم. بىراق سول كەزدە سۇيىكتى اۆتورىممەن تانىس بولامىن, ارالاسامىن دەگەن وي مۇلدە بولعان ەمەس. ءجا, اڭگىمەمىزدى كەيىپكەرىمىزدىڭ ومىرىنەن باستايىقشى.
اپاي, نەگىزى ءشامشى اعامىز تامىلجىتىپ انگە قوسقان سۇلۋ سىردىڭ بويىندا دۇنيە ەسىگىن اشقان. جاسىنان ولەڭگە ىنتىق قىز بالا الماتىداعى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسەدى. ونىمەن بىرگە سول جولى قازاقتىڭ ءار وڭىرىنەن جينالعان تالانتتى بالالار ءبىلىم الادى. كەيىن ولاردىڭ اراسىنان ايتۋلى جازۋشى, تالانتتى پۋبليتسيست مارات قابانباي, كورنەكتى اقىن, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى كۇلاش احمەتوۆا, بەلگىلى جۋرناليست جۇماگۇل ساۋحات سەكىلدى تانىمال تۇلعالار شىقتى.
قالامگەر العاشقى ەڭبەك جولىن ءوزىنىڭ تۋعان جەرىندەگى «سىرداريا» اۋداندىق گازەتىنەن باستايدى. ول كەزدە اۋداندىق باسىلىمنىڭ تىرشىلىگى قازانداي قايناپ جاتادى. سول قازانعا «كۇمپ» ەتە قالعان جاس مامان ءبىر-ەكى جىلدا ناعىز بەساسپاپ قىزمەتكەرگە اينالدى. تەك قارا ماقالانىڭ كورىگىن قىزدىرماي, ءوزىنىڭ ويىنداعى كوركەم شىعارمالارىندا جازىپ جۇرەدى. ءسويتىپ, قالامى جازۋعا توسەلە تۇسەدى. ودان كەيىن ونىڭ جۋرناليستىك جولى جاڭادان شاڭىراق كوتەرگەن تورعاي وبلىسىندا جالعاسادى. جيىرما جىلعا جۋىق وبلىستىق تەلەراديو سالاسىندا ەڭبەك ەتىپ, جۇرت قىزىعىپ قارايتىن مازمۇندى باعدارلامالار ازىرلەدى.
1997 جىلى وبلىس جابىلعان سوڭ جۋرناليست ىرگەتاسى ەندى قالانا باستاعان باس شاھارعا قونىس اۋدارىپ, وسىنداعى قالالىق «اقمولا اقيقاتى» (قازىرگى «استانا اقشامى») گازەتىنە جۇمىسقا ورنالاسادى. ەلدىڭ باس ورداسى الاتاۋدان ارقاعا كوشىپ كەلگەننەن كەيىن ەلوردالىق باسىلىمعا دا سونى وزگەرىس, جاڭاشا لەپ كەلدى. گازەتتىڭ دە كولەمى ۇلكەيىپ, رەداكتسيا ۇجىمى جان-جاقتان جيىلعان قارىمدى جۋرناليستەرمەن تولىقتى. ءورىس اپاي سول جىلدارى وقىرمانداردىڭ ءبارى ىعىپ تۇراتىن باسىلىمداعى «SOS» دەگەن اقپاراتتىق ايداردى تۇراقتى جۇرگىزىپ وتىردى. كەيىن الەۋمەتتىك سالا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولدى. وسى بولىمدە جۇرگەندە جازعان «باعان باسىندا جانعان جىگىت» اتتى ماقالاسى قوعامدا ۇلكەن سىلكىنىس تۋعىزدى. بىردە رەداكتسياعا باس ينجەنەردىڭ جاۋاپسىزدىعىنان جۇمىس بارىسىندا وتقا ورانىپ, دەنەسىنىڭ كوپ جەرىن كۇيىك شالعان جىگىتتىڭ قارىنداسىنان شاراسىزدىقتان جازعان حاتى كەلەدى. وندا اعاسىنا جۇمىس بەرۋشى مەكەمەسىنەن ەشقانداي كومەك بولماعاندىعىن جانە ەمدەلۋگە اقشا تاپپاي قينالىپ وتىرعاندىعىن ايتقان. وسى حاتتىڭ ىزىمەن جۋرناليست تاباندى زەرتتەۋ جۇرگىزىپ, جىگىتتىڭ جانايقايىن جەتكىزدى. ونى اپايدىڭ ءوزى بىلاي ەسكە الادى:
«بۇل ماقالا ءبىرىنشى بەتتەن باستاپ بەرىلدى. سول كەزدە ءبىر شەنەۋنىكتىڭ اڭ اۋلاپ جۇرگەندە مىنگەن ۇشاعى اپاتقا ۇشىراپ, اۋىر جاراقات الىپ, وعان ۇكىمەتتەن شەتەلگە ەمدەلۋگە قارجى بولىنگەن ەدى. سوعان كۇيىنگەن گازەتتىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ديداحمەت ءاشىمحانۇلى: «لاۋازىم يەسى جاراقات السا, وعان مەملەكەت ەمدەلۋگە قولداۋ كورسەتەدى. ال قاراپايىم ادام جۇمىستا اۋىر جاعدايعا تاپ بولسا ەشقانداي كومەك جوق. ءبىز بۇعان ءۇنسىز قالمايمىز. اكتسيا جاريالاپ, قولدايىق» دەدى. ماقالا جاريالانعاننان كەيىن اكتسيانى پارلامەنت دەپۋتاتتارىنان باستاپ بارشا وقىرمان قولداپ اكەتتى. ءسويتىپ, جاراقات العان جاننىڭ ەم الۋىنا قارجى جيناپ بەردى. بۇل دا – كەز كەلگەن قالام ۇستاعان ادامنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن ءىس. سول جىلدارى باسىلىمدا بىرگە قىزمەت ىستەگەن بەلگىلى جۋرناليست تالعات باتىرحان ءورىس اپايدى رەداكتسياداعى جىگىتتەردىڭ اناسىنداي بولعانىن ايتادى. «ول كىسى ءبارىمىزدىڭ ۇلكەنىمىز بولدى. سوندىقتان ايتقانىن ەكى ەتكەن ەمەسپىز. تاتۋ-ءتاتتى ۇجىم بولدىق. ونىڭ الەۋمەتتىك سالاداعى ماقالالارىن جۇرت قىزىعىپ وقىدى. ءومىردىڭ بوياماسىز سۋرەتتەرىن دە اق پاراققا مولدىرەتىپ ءتۇسىردى. كەيىن بۇل دۇنيەلەر جيناق بولىپ باسىلدى. مۇحيت اعا مەن اپايدىڭ اراسىنداعى سىيلاستىقتىڭ ءوزى – ونەگە» دەدى ول.
ءورىس ياشۇكىرقىزى – جۋرناليستەر وداعىنىڭ عانا ەمەس, قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. بالا جاسىنان قارا ءسوزدى قادىر تۇتىپ وسكەن قالامگەردىڭ «سەكسەۋىلدىڭ شوعى», «شەنەۋنىكشە تاكتيكا», «ەسكى قونىستاعى ەل», «قاراشا قازدىڭ قاڭقىلى», «اينا كوڭىل», «بوياماسىز ءومىر» دەگەن بىرنەشە ساتيرالىق جانە پوەزيالىق كىتاپتارى جارىق كورگەن. ونىڭ ساتيرالىق شىعارمالارىندا اۋىل ءومىرى مەن وندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ادامداردىڭ شىنايى تىرشىلىگى سۋرەتتەلگەن. ول اڭگىمەلەردەن ارتىق بوياۋ, اسىرە ءسوز تابا المايسىز. ءاربىر وقيعا شىمشىما ازىلمەن استارلاپ بەرىلگەن. ومىردەن وزىنەن ويىپ الىنعان تۋىندىلار دەپ ايتۋعا بولادى.
ايتپاقشى, بيىل ءورىس اپاي ءومىردىڭ مەرەيلى ءبىر بەلەسىن باعىندىردى. بۇل جاسقا قالامگەر عۇمىر بويى جيناعان ابىرويىمەن جەتىپ وتىر. قازىر ول كىسى ىرگەلى اۋلەتتىڭ اناسىنا اينالدى. سوندا دا قولىنان قالامىن تاستاعان ەمەس. جاقىندا «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە «ءپىشتۋ, پىسقىرعانىم» دەگەن ساتيرالىق اڭگىمەسى باسىلدى.
ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز ءوزى تۋرالى ءبىر ولەڭىندە: «تاڭعى شىقتان مەن بويىما ءنار الدىم»دەپ جازىپتى. تۋعان جەرىنىڭ تاڭعى شىعىنان ءنار جيناعان قالامگەردىڭ جازعاندارى دا تاڭعى شىقتاي مولدىرەپ تۇرادى.
