ايتپايىن-اق دەپ ەدىم!

توبەدەن تەمىر جاۋعاندا..



ءار مەرەكەنىڭ تۇسىندا ەلدىڭ الدىندا جۇرگەن, ء(بارىن بىزگە تانىپ-ءبىلۋ مىندەت ەمەس) ازاماتتارىمىز وردەن-مەدالدارمەن ماراپاتتالىپ, ابىرويى اسقاقتاپ جاتادى. ايتاتىنى جوق, مەملەكەتتىك ناگراداعا يە بولعاندار ماڭداي تەرىمەن ەلگە ەڭبەگىن سىڭىرگەندەر جانە ولاردىڭ مەملەكەت تاراپىنان  ماراپاتقا وتە لايىق ەكەندىگىنە داۋىمىز جوق. قۋانىشتىمىز.

ماراپات دەگەننەن شىعادى, ءبارىمىز دە ازىن-اۋلاق ەڭبەگىمىزدىڭ ەلەنگەنىن قالايتىن دا, دامەتەتىن بولىپ الدىق. سول تەمىرلەردىڭ سىڭعىرىمەن مەرەكەلىك كوڭىل-كۇيىمىزدى كوتەرەتىن بولدىق. بىزدىكى پەندەلىك قوي. ول دا قايسىبىرىمىزگە جەتسىن. بىراق قولدان بەرمەگەندى جولدان الاتىندار دا جوق ەمەس كورىنەدى. مەملەكەت تاراپىنان باقىلاۋ بولماعان سوڭ جەكەلەگەن ادامدار دا سول جىلتىراق تەمىردى قولدان سوعىپ, كوڭىلى قالاعاندارعا ماراپات رەتىندە تاراتاتىن بولىپتى. كەيبىرى «مەملەكەتتىك ناگرادا ەمەس» دەپ كۋالىككە قوسىپ جازىپ قويادى ەكەن.

 الەۋمەتتىك جەلىلەردى ارالاپ ءجۇرىپ, ءبىر كىسىنىڭ «ۇلتتىق رۋحتى كوتەرۋ جولىنداعى ەڭبەگى ءۇشىن بەرىلگەن «ماتاي ءبورىباي باتىر» مەدالىمەن» مارپاتتالعانىن كوردىك. شىن مانىندە ۇلتتىق رۋحتى كوتەرسە, ول كىسى «قۇرمەت», «پاراسات» سياقتى رەسمي مەملەكەتتىك ماراپاتقا لايىق ەمەس پە؟ اتاۋلى داتالارعا ارنالىپ شىعارىلسا جاقسى, اتى مەن زاتىنا قاراعاندا جاي تەمىر عوي دەپ قويا سالۋعا بولماس. ءتىپتى, ونى توسىنە قاداعان ادام بارشانىڭ تالقىسىنا ءتۇسىپ, سۇيىنشىلەنىپ جاتسا, ويلانۋعا تۋرا كەلەدى. مۇنىڭ ءوزى قۇندىلىقتاردىڭ كوبەسى سوگىلۋىنە نەگىز بولماسىنا كىم كەپىل؟

الەۋمەتتىك جەلىدە  جەلىپ جۇرگەن ءبىر ۆيدەوداعى «ەل اعالارى» دەگەن وردەننىڭ تاريحى ەلەڭ ەتكىزدى. «جاقسىلىقتىڭ جارشىسى, ۇلاعاتتى شارالاردىڭ ۇيىتقىسى, ەل مادەنيەتىنىڭ «التىن ورداسى» پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور مۇڭالباەۆا ءۇمىتحان داۋرەنبەكقىزى باسقاراتىن ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانا «ەل اعالارى» اتتى ەرەكشە ماڭىزدى جاڭا جوبانى ويلاپ-تاۋىپ, ءىس-جۇزىنە اسىرۋ ۇستىندە. 2021 جىلدىڭ 18-جەلتوقسانى كۇنى ەسىمى ەلىمىزگە كەڭىنەن تانىمال مەتسەنات, كاسىپكەر, قوعام قايراتكەرى جۇماعۇلوۆ توكەن تاناۇلىنىڭ 80 جاسقا تولۋىنا ارنالعان سالتاناتتى جينالىس وتكىزىلدى. سوندا مەن وسى وردەندى مەرەيتوي يەسى توكەن تاناۇلىنا تابىس ەتتىم!» دەپ سادىبەك تۇگەل اعامىز «فب»-دا سۇيىنشىلەدى. ارينە, ءۇمىتحان داۋرەنبەكوۆانىڭ ىسكەرلىگىنە شاك كەلتىرمەيمىز, ماڭىزدى جوبالاردىڭ ءبىرىن بىرگە وتكىزدىك تە. ماراپاتتالعان تۇلعا دا لايىقتى, تانىمال. ماسەلە جوبانى قوعامدىق ۇيىم ەمەس, مەملەكەتتىك مەكەمە – رۋحانيات ورداسىنىڭ وتكىزۋىندە, وردەن بەلگىلەۋىندە بولىپ تۇر.

ءبىز كەيبىر وبلىس, قالا, اۋداندار جىل سايىن ونشاقتى ادامدى «قۇرمەتتى» ازامات جاسايدى, سولاردىڭ ءبارى لايىق تۇلعا ما دەپ كۇمان كەلتىرىپ جۇرسەك, ەندى «قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» دەگەن اتاق پەن توسبەلگى پايدا بولىپتى. ونى يەلەنگەن ادام دەرەگى ارنايى شىعارىلعان ەنتسيكلوپەدياعا ەنگىزىلەدى. اتىنان ات ۇركەتىن اتاقتى ەنشىلەيتىن «لايىقتىلار» شىعىندانۋىنا دا تۋرا كەلەدى ەكەن. اتاق قۋعاندار از-ماز شىعىنىنا ايىلىن جيا قويماس…

الەۋمەتتىك جەلىدەن المانىڭ شىعۋ تەگىنەن سىر شەرتەتىن دەرەكتى فيلم تۇسىرگەن فرانتسۋز رەجيسسەرى كاتەرين پەكس «ۇلى دالا ەل اناسى» وردەنىمەن  ماراپاتتالعانىن وقىدىق. بەيرەسمي ماراپاتتار وزىمىزدەن ارتىلىپ, شەتەلگە كەتىپ جاتىر ەكەن.

جەكە تۇلعالار, قوعامدىق ۇيىمدار كونۆەيەرگە قويعان وسىنداي قاپتاعان وردەن-مەدالدار مەملەكەتتىك ماراپاتتاردىڭ ءباسىن تىم تومەندەتىپ جىبەرگەن جوق پا؟! وسىنداي «تابىستى» جوبالاردىڭ اياسىندا جەكەلەگەن ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىڭ مىندەتىن موينىنا الىپ, ءوزىنىڭ سالتاناتىن تاسىتۋىنا تىيىم بولماعانى ما؟

دەسەك تە, توبەدەن تەمىر جاۋسا دا جەرتەزەك بولىپ قالادى ەكەن. پەندەمىز عوي, جاقىندا, قۇدا-قۇداعيعا دا ارناپ توسبەلگى سوعاتىنىن ءبىلدىم. ءبىز دە ۇمىتتىلەردىڭ قاتارىندامىز, الدەن تاپسىرىس بەرىپ, بولاشاق قۇدا-جەگجاتىمنىڭ ءوڭىرىن جالتىراتىپ قويسام با ەكەن؟! قوي دەيتىن كىم بار, كانە؟!..




تاعىدا

ايگۇل ۋايسوۆا

اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button