باس شاھاردا پروبلەمالى 51 ۇلەسكەرلىك قۇرىلىس نىسانى بار. قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ 1,5 اي ىشىندە ولاردىڭ ءبارىن ارالاپ, جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستارمەن تانىستى, كەيبىرەۋلەرىندە ءتىپتى ەكى قايتارا بولدى. ءبىز وسى كۇرمەۋى قيىن ماسەلەلەردىڭ قالاي شەشىلىپ جاتقاندىعىنا شولۋ جاساپ كوردىك.
نۇر-سۇلتان قالالىق اكىمدىگىنىڭ ۆەدومستۆولىق باقىلاۋىنا الىنعان 51 تۇيتكىلدى نىسانداردا 14 مىڭنان اسا ۇلەسكەر بار. 22 نىساننىڭ (4156 ۇلەسكەر) جۇمىس جوسپارى بەكىتىلىپ, ۇلەسكەرلەر جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ كومەگىمەن قۇرىلىستى وزدەرى جالعاستىرىپ جاتىر. ال اسا پروبلەمالى 29 نىساننىڭ (10660 ۇلەسكەر) قۇرىلىسىن اياقتاۋ ءۇشىن «ەلوردا قۇرىلىس كومپانياسى» جشس (ەقك) «نۇرلى جەر» باعدارلاماسى بويىنشا جالپى سوماسى 40 ملرد تەڭگە قارجى اۋداراتىن بولدى. بۇل قاراجات پروبلەمالى نىسانداردى سالۋعا جانە جاڭا تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى قۇرىلىسىنا جۇمسالۋى مۇمكىن. قوسىمشا نىسانداردى تۇرعىزۋ بولىنگەن كرەديت قاراجاتتارىن قايتارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى, سونداي-اق قالادا استانانىڭ الەۋمەتتىك باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋعا قاجەتتى قوسىمشا تۇرعىن جايلار پايدا بولادى.
قازىرگى كۇنى اكىمدىك پروبلەمالىق ۇيلەردىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتارىن ازىرلەۋمەن جانە وزەكتىلەندىرۋمەن اينالىسىپ جاتىر. بۇل جۇمىستارعا جەكە ينۆەستورلار تارتىلۋدا. «BI Group», «وردا ينۆەست», «بازيس ا», «ەليت ستروي» جانە ت. ب. ءىرى قۇرىلىس كومپانيالارىمەن ەلورداداعى «ساقالدى قۇرىلىستاردى» اياقتاۋ جونىندە كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلۋدە. ءتيىمسىز نىسانداردىڭ ەكونوميكالىق احۋالىن جاقسارتۋ ءۇشىن قوسىمشا جەر تەلىمدەرى بەرىلەدى. ۇلەسكەرلەردىڭ ماسەلەسىن تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن استانا اكىمدىگى «جول كارتاسىن» ازىرلەدى, سونىڭ شەڭبەرىندە ءار نىسان بويىنشا ءىس-شارالار كەشەنى بەلگىلەندى.
ايتا كەتەيىك, وسىدان 2-3 كۇن بۇرىن التاي كولگىنوۆ «كومسومولسكي» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە بولعاندا قالاداعى بارلىق ۇلەستىك نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىن قارقىنداتۋ جونىندە ايتقان بولاتىن. اتالعان ءۇي 2015 جىلى پروبلەمالىق دەپ تانىلعان. ونىڭ ۇلەسكەرلەرىنىڭ سانى 600 ادامنان اسادى. كەشەندە ىشكى ارلەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. سونداي-اق شاتىرلار مەن تەرەزەلەردى بولشەكتەۋ, سىرتقى جانە ىشكى جەلىلەر بويىنشا تۇزەتۋ قاجەت. تۇرعىن ءۇي كەشەنىن اباتتاندىرۋ جانە پاركينگ جوباسى ازىرلەندى.
ال «ايسانام De Luxe» تك-ءنىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاماسىن تۇزەتۋ قاجەت. قازىر قۇرىلىس سالۋشى ءمونوليتتى جۇمىستار جۇرگىزىپ, پلاستيكالىق تەرەزەلەر مەن ەسىكتەردى قۇراستىرىپ, قاسبەتتىڭ قابىرعالارىن جىلىتىپ, كەڭسەلىك بولمەلەرگە ارنالعان قالقالار ورناتادى. تۇرعىن ءۇي كەشەنى 4 جىل بۇرىن پروبلەمالىق دەپ تانىلعان, ۇلەسكەرلەردىڭ سانى 465 ادامدى قۇرايدى.
سونداي-اق 170 ۇلەسكەرى بار «كوكتال-2» تۇرعىن ءۇي كەشەنى ورتالىق جىلۋعا قوسىلماعان. ءۇي پايدالانۋعا بەرىلمەگەن, تۇرعىندار بىلتىردان بەرى تۇرىپ كەلەدى. بۇدان باسقا, تۇرعىندار پاركينگتەگى ورىنداردى ساتىپ العان, بىراق پاركينگ جوبادا قاراستىرىلماعان.
«وبەرەگ» جانە «بەرەكەت» تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ سىرتقى ينجەنەرلىك جەلىلەرگە ساراپتاما جاسالماعان, قۇجاتتاردى جيناۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. «بەرەكەت» تۇرعىن ءۇيى قولدانۋعا بەرىلمەگەنىنە قاراماستان, ۇيدە تۇرىپ جاتىر. «حازرەت» تۇرعىن ۇيىندە 64 ۇلەسكەر بار. جوبا بويىنشا تۇرعىن ۇيدە 500 پاتەر ورنالاسقان. ءۇيدىڭ قاسىندا كول بار. كولدى كەپتىرۋ قاجەت. بولاشاقتا ساۋدا ۇيلەرى مەن بالاباقشالار سالىنادى. بىراق قۇرىلىس جۇمىستارى ءالى باستالعان جوق, قازىر ءۇي قۇجاتتارى بويىنشا جۇمىستار ءجۇرىپ جاتىر.
«حازرەت» تۇرعىن ءۇيىنىڭ قۇرىلىس سالۋشىسى «اق جول» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىنا دا جاۋاپتى. «اق جول» تۇرعىن ۇيىندە 50-دەن استام ادام پاتەر ساتىپ العان. «التىن رايد» تۇرعىن ءۇيىندە بىرنەشە جىلدان بەرى تۇرعىندار تۇرىپ كەلەدى, بىراق كەشەن رەسمي تۇردە پايدالانۋعا بەرىلمەگەن. قازىر ءۇي قۇجاتتارى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار, تۇرعىندار اتاپ وتكەندەي, ءۇيدىڭ قاسبەتىن جاڭعىرتۋ قاجەت.
پروبلەمالىق دەپ تانىلعان «ميرنىي دوم» ۇلەستىك تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىن باستاۋ ءۇشىن 5 ۋچاسكەدەگى قۇرىلىستاردى بۇزۋ قاجەت. تۇرعىنداردىڭ جالپى سانى 279 ادامدى قۇرايدى. نىسان 2013 جىلى پروبلەمالىق دەپ تانىلدى. قازىر ءۇيدىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاماسى ازىرلەنۋدە.
سونداي-اق سارىارقا اۋدانىنىڭ 189-كوشە تۇرعىندارى بالالارعا ارنالعان ويىن الاڭدارى جوقتىعىن, اۋلالاردىڭ اباتتاندىرىلماعانىن, كولىك قوياتىن ورىننىڭ تاپشىلىعىن ايتتى. ەلوردا اكىمى اۋلالاردى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇيەلى تۇردە ءجۇرگىزىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. جىل سوڭىنا دەيىن سارىارقا اۋدانىندا 40-تان استام اۋلانى جابدىقتاۋ جوسپارلانعان.
«تاليسمان» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە 2017 جىلدان باستاپ جۇمىس جۇرگىزىلمەگەن. جوبا بويىنشا تۇرعىن ءۇي 170 پاتەرگە ەسەپتەلگەن. تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا, نىساننان ترانسفورماتور مەن كابەلدەردى ۇرلاپ كەتكەن.
«انيسا-1» كەشەنىندە 26 پاتەر بىرنەشە ادامعا ساتىلعان. تۇرعىندار 2015 جىلدان بەرى ءوز پاتەرلەرىندە تۇرادى, الايدا سول ۋاقىتتان باستاپ ءۇي قۇجاتتارىن الا الماي ءجۇر. ۇلەسكەرلەردىڭ ايتۋىنشا, ولاردا قازىر ەكى نەگىزگى پروبلەما بار. ءبىرىنشىسى – ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ, ەكىنشىسى – ورتالىق جىلۋ جۇيەسىنە قوسۋ.
«التىن بۇلاق» تۇرعىن ءۇي كەشەنى 2017 جىلى پروبلەمالى دەپ تانىلعان. 401 پاتەردەن تۇراتىن ۇلەسكەرلەر سانى – 385 ادام. پاتەر يەلەرىنىڭ ايتۋىنشا, نىسان اۋماعىنداعى مۇلىك ۇلەسكەرلەرگە وتپەگەن. ءبىرىنشى بلوكتىڭ قۇجاتتارى بار, ال ءۇيدىڭ ەكىنشى بلوگىنىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاماسى ازىرلەنىپ جاتىر.
«مەدينا» تۇرعىن ءۇي كەشەنى قۇرىلىسى 2014 جىلى باستالعان. ۇلەسكەرلەردىڭ جالپى سانى – 500 ادام, الايدا ولار ەكى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس كووپەراتيۆتەرىنە (تقك) ءبولىنىپ كەتكەن.ءۇي ءالى پايدالانۋعا بەرىلمەگەنىنە قاراماستان, تۇرعىندار ءوز پاتەرلەرىنە كوشىپ العان.
«زەرە-1» تۇرعىن ءۇي كەشەنى 2016 جىلى پروبلەمالى بولىپ تانىلعان. ۇلەسكەرلەردىڭ سانى – 191 ادام. ال ۇيدەگى پاتەرلەر سانى – 176. مۇندا ءبىر پاتەردى ەكى, ءۇش رەت ساتۋ فاكتىلەرى كەزدەسەدى. ءتىپتى ءبىر پاتەرگە 4 ادام ۇمىتكەر بولىپ تۇرعان پاتەرلەر دە بار. ولاردىڭ بارلىعى ءبىر پاتەرگە اقى تولەگەن.
«مۇنار-2» تك نىسانىندا 87 ۇلەسكەر بار. جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ەلەكتروندى تۇردە بار, ينجەنەرلىك جەلىلەر ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما جوق. سونىمەن ءۇيدى تەحنيكالىق تەكسەرىپ, قارجىلىق تەكسەرۋدەن وتكىزىپ, تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ اۋماعىنا ارنالعان گاراجداردى ساتىپ الۋ قاجەت.
«ماگيسترالنىي 3» كەشەنىنىڭ تۇرعىندارى جوسىقسىز مەردىگەردىڭ جۇمىسىنان زارداپ شەككەن. «اريستو-ۋسپەح» تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس كووپەراتيۆىنىڭ ءتورايىمى زامزامگۇل تەمىربولاتتىڭ ايتۋىنشا, اتالعان ۇيىم 2 جىل ىشىندە جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتى راسىمدەپ, «تەپلوترانزيت», «گورۆودوكانال», «ارەك» بويىنشا اقاۋلاردى قالپىنا كەلتىرگەن.
– بۇل ىستە بىزگە قالالىق اكىمدىك ۇلكەن كومەك كورسەتتى. تۇرعىن ءۇيدى جاڭعىرتۋعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاما بويىنشا قارجى ءبولدى. وسى اقشاعا شاتىردىڭ, قاسبەتتىڭ اقاۋلارىن جوندەدىك. جالپى, پروبلەمالىق ۇيلەردىڭ جۇمىسىن تۇرعىنداردىڭ ءوزى رەتكە كەلتىرۋگە مۇددەلىك تانىتۋى كەرەك. ەڭ باستىسى, اكىمدىك تاراپىنان قولداۋ بولىپ وتىر عوي, – دەيدى
ز.تەمىربولات.
بۇگىندە جوسىقسىز قۇرىلىس سالۋشىلارعا 8 جىلدان 12 جىلعا دەيىن (8 ادام) ۇكىم جازاسى كەسىلگەن. قىلمىسكەرلەر پاتەر يەلەرىنە 1,2 ملرد تەڭگە قارىز. بىراق وسى قارىزدى ايىپكەرلەردەن قايتىپ ءوندىرىپ الۋدىڭ مەحانيزمى جاسالماعان. قازىرگى كەزدە ەڭ وزەكتىسى – وسى ماسەلە.
سونىمەن قاتار قۇرىلىسى 15 جىلعا سوزىلىپ كەتكەن «تەرريتوريا كومفورتا-1» تك سىرىلىپ, ورنىنا جاڭا ءۇي سالىناتىن بولدى. ول تۋرالى قالا اكىمى ا.كولگىنوۆ ءمالىم ەتتى.
نۇر-سۇلتان قالاسى اكىمدىگى پروبلەمالى, ۇزاققا سوزىلعان قۇرىلىستاردى سىرىپ تاستاۋدى جوسپارلاپ وتىر. ول ءۇشىن «نۇرلى جەر» مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى باعدارلاماسىنا وزگەرتۋلەر ەنگىزۋگە مۇددەلى. پروبلەمالىق نىسانداردى اياقتاۋ ءۇشىن «بايتەرەك دەۆەلوپمەنت» اق اكىمدىكتىڭ وكىلەتتى ۇيىمدارىنا كرەديتتەر بەرەدى. بىراق بۇل ۇيىمداردىڭ بۇعان دەيىن قۇزىرەتىنە نىسانداردى سىرۋ جانە بولشەكتەۋ كىرەدى.
