استاناداعى ۇلتتىق مۋزەيدە «ۇرجارلىق ساۋەگەي ايەل مەن قايتا ورالعان قازىنالار: كونسەرۆاتسيالاۋ جانە قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنىڭ قورىتىندىلارى» اتتى كورمە اشىلدى.
بۇگىندە ەلىمىزدىڭ باس مۇراجايى ونداعى زالداردى رەەكسپوزيتسيالاۋ باعىتىندا اۋقىمدى جۇمىستاردى باستاعان. وسىنداي جاڭارتۋدان وتكەن «التىن زالى» «بەرەل», «تاسارىق», «اۋليەكول», «تۇيەتاس», «قاراقابا», «ايان» جانە ت.ب. زالدارعا وتە سيرەك كەزدەسەتىن ارتەفاكتىلەر قويىلعان. وسى زالداردىڭ ەڭ باستى ەكسپوناتى – «ۇرجارلىق ساۋەگەي ايەل» دەگەن اتقا يە بولعان ب.ز.د. IV-III عاسىرلاردا جەرلەنگەن ابىز جاندى ايتۋعا بولادى.
بۇل جادىگەر 2013 جىلى شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋدانى اۋماعىندا ارحەولوگ تيمۋر سماعۇلوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن جۇرگىزىلگەن قازبا جۇمىستارى كەزىندە تابىلدى. قازىلعان قورعاننىڭ 1,7 مەتر تەرەڭدىگىنەن جاس قىزدىڭ مۇردەسى قويىلعان تاس ساركوفاگ الىندى. ونىمەن بىرگە كەراميكالىق جانە اعاش ىدىستار مەن التىن اشەكەيلى باس كيىم شىقتى. سونداي-اق قىز بالانىڭ قاڭقا سۇيەكتەرىندە جاسىل جانە كوك ءتۇستى ماتانىڭ قالدىقتارى ساقتالعان. ەڭ باستى نازار اۋدارۋعا تۇراتىن – وسىمدىك ىسپەتتەس ورنەكتەر مەن زوومورفتى ايشىقتار جانە قيال-عاجايىپ جانۋارلاردىڭ سۋرەتتەرىمەن بەدەرلەنگەن شوشاق التىن باس كيىم.
وسى قۇندى مۇرانى بەلگىلى عالىم قىرىم التىنبەكوۆ باسقاراتىن رەستاۆراتسيالىق زەرتحانا ۇجىمىنىڭ ماماندارى قولعا الىپ, ساۋەگەي ايەلدىڭ سىرت كيىمى مەن ماساق پىشىندەس باس كيىمىن تولىقتاي قالپىنا كەلتىردى.
سونىمەن قاتار كورمەگە كونسەرۆاتسيالاۋ جانە قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن ساق ءداۋىرى مەن ورتا عاسىرلىق كەزەڭدى قامتىعان وزگە دە جادىگەرلەر ۇسىنىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا: XIV عاسىردىڭ تۋىندىسى التىن زەرلى جىبەك ماتا, IX-XII عاسىردىڭ قىلىشى, VIII عاسىردان جەتكەن قورامساق, VIII عاسىرعا ءتان ەر-تۇرمان مەن باسقا دا ات ابزەلدەرى بار.
