جاسىل جەلەكتى اۋلالار

قالا ەكولوگياسىنا ەكولوگياسىنا وڭ اسەر ەتەدى.

ەلوردادا «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ جالعاسۋدا. وسىلايشا, قالاداعى بارلىق اۋدانداردىڭ اۋماقتارى تۇرعىنداردىڭ باس­تامالارى مەن ۇسىنىستارى نەگىزىندە دامىپ, اباتتانىپ كەلەدى.

قاناتقاقتى جوبا 2019 جىلى العاش رەت قولعا الىنعان بولاتىن. ونى قالانىڭ بەلسەندى تۇرعىندارى قىزۋ قولدادى. اۋدان اكىمدىكتەرىنىڭ سايتتارى ارقىلى ۇسىنىلعان جوبالار حالىقتىڭ تالقىسىنا ءتۇستى. بۇگىندە جوبا قاي دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانى جانە قاي اۋلالاردا اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنىڭ اياقتالعانى جونىندە تومەندە از-كەم توقتالۋدى ءجون كوردىك.

سارىارقا اۋدانىندا

تۇرعىنداردان 70 ءوتىنىش كەلىپ تۇسكەن. ساپارتاۋ كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن ولاردىڭ 23-ءى: 100 پاتەردەن از تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىندەگى 10 اۋلا جانە 100 پاتەردەن كوپ تۇرعىن ءۇي كەشەنىندەگى 13 اۋلا بويىنشا جوبالار ماقۇلداندى. سونىڭ ءبىرى – «ارمان اۋلاسى» جوباسى. بۇل جەڭىس داڭعىلىنداعى 26 ا جانە جەلتوقسان كوشەسىندەگى 27/1 مەكەنجايدا ورنالاسقان ۇيلەردىڭ تۇرعىندارىنان تۇسكەن ءوتىنىش ەدى. تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا, بۇل جەردە جاس وتباسىلار كوپ, ارقايسىنىڭ 3-4 بالاسى بار. ولار ءۇشىن بۇل ماڭدا ويىن الاڭى قاراستىرىلماعان. سونداي-اق اۋلادا ۇلكەندەردىڭ دە دەمالاتىن ورنى بولماعان. سوندىقتان تۇرعىندار اۋلاعا زاماناۋي جابىندارمەن جانە ويىن الاڭىمەن جابدىقتالعان بالالار الاڭقايىنىڭ, ەرەسەكتەر دەمالىپ, قولى بوس كەزدە اڭگىمەلەسىپ وتىراتىن ورىندىقتاردىڭ, جاتتىعۋ كەشەنىنىڭ قاجەتتىگىن العا تارتقان بولاتىن. بۇگىندە جاڭارتىلعان الاڭدا بالالار قۋانا اسىر سالىپ ويناپ ءجۇر. جوندەۋدەن كەيىن مۇندا جاساندى كوگالدار مەن زاماناۋي دەمالىس ورنى پايدا بولدى.
جەڭىس داڭعىلى, 26 ا مەكەنجايىندا ورنالاسقان ۇيگە قىزمەت كورسەتەتىن «سكيف» ميب-ءنىڭ توراعاسى عالىمجان تاۋەكەلوۆ «حالىقتىڭ بيۋدجەتكە قاتىسۋى» جوباسى نەگىزىندە جوسپارلانعان جوبالار تەگىس ورىندالعانىن, ەڭ باستىسى, تۇرعىندار ريزا ەكەنىن جەتكىزدى.
– بايقاۋعا العاش رەت قاتىسىپ وتىرمىز. ەليماش جاكيانوۆا, سۆەتلانا سينكەۆيچ, اسەم جانعۋلينا, ۆالەري تاششيلينا سەكىلدى بەلسەندى تۇرعىنداردىڭ ارقاسىندا قازىرگى ۋاقىتتا جالپى جۇمىستار اياقتالدى. بۇل رەتتە ازاماتتاردىڭ پىكىرلەرى ەسكەرىلدى. «سكيف» تك تۇرعىندارىنىڭ اتىنان سارىارقا اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى مارسەل ۇزاقوۆ, اباتتاندىرۋ جانە قوعامدىق كەڭىستىكتى دامىتۋ ءبولىمىنىڭ باس مامانى باعجان سابدەنوۆ, «New level» جشس مەردىگەرلىك ۇيىمىنىڭ وكىلى ەرلان بوقاەۆقا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز, – دەدى ع.تاۋەكەلوۆ.
اباي داڭعىلى, 1 مەكەنجايىندا ورنالاسقان ۇيدە دە كوپبالالى وتباسىلار باسىم بولىپ شىقتى. ولار ۇنەمى ءوز كۇشىمەن سەنبىلىكتەر, اۋلانىڭ سىرتقى كەلبەتىن بەزەندىرۋ, كوگالداندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى. دەگەنمەن, وسى ءۇيدىڭ اۋلاسىندا بالالارعا ارنالعان زاماناۋي ويىن جانە سپورت الاڭدارى بولماعان, ساراپتامالىق كەڭەستىڭ شەشىمىمەن «قۋانىش اۋماعى» جوباسى ماقۇلدانعاننان كەيىن بۇل ماڭدا قارتتار مەن جاستارعا ارنالعان ورىندىقتار جانە شاتىرلار قويىلىپ, بۇكىل ويىن الاڭىنىڭ اۋماعىندا قاۋىپسىز رەزەڭكە جابىن پايدا بولدى. قازىر بالالار جاڭارتىلعان الاڭدا الاڭسىز اسىر سالۋدا.
– تۇرعىنداردىڭ تىلەگىمەن اۋلامىزداعى بالالار الاڭى تۇبەگەيلى وزگەردى. جوبانى ءوزىمىز جاسادىق, كەيىن تۇرعىندارمەن كەلىستىك, ناتيجەسىندە اۋلامىز اجارلانىپ شىعا كەلدى, – دەدى اباي داڭعىلىنداعى №1 ءۇيدىڭ ميب ءتورايىمى ەلەنا كوجنيازوۆا.

الماتى اۋدانىندا

«حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا اۋدان تۇرعىندارى 53-تەن استام جوبالىق ۇسىنىستار بەرگەن بولاتىن. ولاردىڭ 23-ءى ماقۇلداۋدان ءوتتى. سونىڭ ىشىندە بالالار الاڭدارىن اباتتاندىرۋ بويىنشا ۇسىنىس كوپ بولدى, ال قالعاندارى اۋلالاردى جارىقتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ ماسەلەسىن ۇسىندى. ماسەلەن, مومىشۇلى داڭعىلىنداعى №19 ءۇي تۇرعىندارى اۋلادا بالالار تىم كوپ بولعاندىقتان, جازدا ويىن جابدىقتارى ولاردىڭ بارلىعىنا بىردەي جەتپەيتىنىن, سونىمەن بىرگە سپورتتىق ترەناجەرلەردىڭ جانە جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان تروتۋاردىڭ قاجەت ەكەنىن العا تارتتى. اۋدان اكىمدىگى تۇرعىنداردىڭ ءوتىنىمىن ماقۇلداپ, تەز ارادا اۋلانى اباتتاندىردى. ەندى وسى ماڭدا تۇراتىن بالالار اسىرەسە سپورتتىق جاتتىعۋلار جاساپ, بوس ۋاقىتتارىن ءتيىمدى وتكىزۋگە مۇمكىندىك تۋعانىنا ءماز. جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ دە تىلەگى ەسكەرىلىپ, بۇگىندە بۇل اۋلا بارلىق جاستاعى ادامدار ءۇشىن تارتىمدى ورىنعا اينالدى. وسى ۇيگە قىزمەت كورسەتەتىن «جاردەم-ۋداچا» پيك-ءنىڭ ءتورايىمى گۇلنار لاستاەۆا تۇرعىندار اتىنان اۋدان اكىمدىگىنە ريزاشىلىعىن ايتتى.
قوبىلاندى باتىر كوشەسىندەگى №7 ءۇيدىڭ اۋلاسى دا تۇرعىندار تىلەگىمەن قايتا جاڭعىرتىلدى.
– وسى ماڭداعى مەشىتتىڭ جانىندا بوس ورىن بولاتىن, «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا مۇندا ورىندىقتار مەن بالالار الاڭى بار ساياباق جابدىقتالدى. سونداي-اق جارىقتاندىرۋ ماسەلەسى تولىعىمەن شەشىلدى. الداعى ۋاقىتتا اۋلامىز بۇدان دا جاقسى بولادى دەگەن سەنىمدەمىز, – دەدى ءۇي باسقارۋشىسى روزا ماحانوۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا, بۇل ءۇي ەسكى جانە اپاتتى جاعدايداعى ۇيلەردى بۇزۋ باعدارلاماسى اياسىندا سالىندى. اۋدان تۇرعىندارىنىڭ ۇسىنىسىمەن وسى اۋماقتا جىلى ايالداما ورناتىلىپ, فۋتبول الاڭىنىڭ ەدەنى وزگەرتىلدى, فۋتبول قاقپاسى دانەكەرلەندى جانە اعاشتار وتىرعىزىلدى.

بايقوڭىر اۋدانىندا

اعىمداعى جىلى اكىم اپپاراتىنىڭ رەسمي سايتىنا «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى بويىنشا اۋدان تۇرعىندارىنان 29 ۇسىنىس تۇسكەن. داۋىس بەرۋدەن كەيىن 15 جەتەكشى جوبا ىرىكتەلىپ الىندى, ولاردى ىسكە اسىرۋ 28 ساۋىردە باستالعان ەدى. بۇگىنگى تاڭدا 5 اۋلا اباتتاندىرىلدى, قالعان 10 اۋلانى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى 1 قىركۇيەككە دەيىن اياقتالادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.
اباي داڭعىلى, 63 مەكەنجايىندا ورنالاسقان «تاراز» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ تۇرعىندارى «بالالار – ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز» دەگەن جوبانى ۇسىنعان ەدى. جوبا ماقۇلدانعاننان كەيىن اۋلاداعى ەسكى ويىن الاڭدارى جاڭالارىنا اۋىستىرىلىپ, جاڭا كوگالدارى بار فۋتبول الاڭى پايدا بولدى, باسكەتبول الاڭى قالپىنا كەلتىرىلدى.
كراۆتسوۆ كوشەسى, 3/2 جانە 5/2 مەكەنجايىنىڭ تۇرعىندارى دا اۋماقتى اباتتاندىرۋ ارقىلى ءارتۇرلى جاستاعى تۇرعىنداردىڭ ساپالى دەمالىسىن ۇيىمداستىرۋدى سۇراعان-تىن. وتىنىشتەرى ەسكەرۋسىز قالمادى. جوبا ماقۇلدانىپ, اۋلا جاڭارتىلدى. زامان تالابىنا ساي جابدىقتالعان ويىن الاڭىندا بالالارىمەن دەمالۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعان جاس انالار دا قۋانىشىن جاسىرا المادى. سولاردىڭ ءبىرى – ينديرا سەيىتقوجينا جاڭا جوبانىڭ ارقاسىندا بالالارىنىڭ قۇمدا ويناپ, سىرعاناق, اتكەنشەك تەۋىپ, الاڭسىز دەمالعانىنا ءماز.

ەسىل اۋدانىندا

ەڭ كوپ وتىنىمدەردى ەسىل اۋدانى قابىلدادى. ولاردىڭ جالپى سانى – 75. داۋىس بەرۋ ارقىلى 52 اۋلا اۋماعىن قامتيتىن 42 ءوتىنىم ىرىكتەلىپ الىندى, وندا فۋتبول, ۆولەيبول, بالالار الاڭدارى, ترەناجەرلەر ورناتىلادى, اسفالت توسەلىپ, كوگالداندىرۋ جۇمىستارى, قوسىمشا جارىقتاندىرۋ نۇكتەلەرى جۇرگىزىلەدى.
اقمەشىت كوشەسى №7 مەكەنجايداعى «گراتسيا» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ تۇرعىندارى اكىمدىككە وزدەرى ۇسىنعان جوبانىڭ ماقۇلداناتىنىنا ءاۋ باستان سەندى. قازىر ولاردىڭ الاڭىندا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. اۋلا بويىنشا دەمونتاجداۋ جانە سىرلاۋ جۇمىستارى اياقتالدى, ءشوپ, شاعىن ساۋلەت نىساندارى مەن ترەناجەرلەر اكەلىندى. جوندەۋدەن كەيىن سىعاناق كوشەسى بويىندا ورنالاسقان «جەتى بوشكە» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندەگى № 21, 23, 23/1, 25, 25/1, 25/2, 27 ۇيلەردىڭ تۇرعىندارى زاماناۋي جانە جايلى قالالىق ورتانى قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا اۋلا اۋماعىن اباتتاندىرىپ, اۋلانىڭ ەستەتيكالىق كەلبەتى قالىپتاستىرىلادى. تۇرعىندار تىلەگىن ەسكەرە وتىرىپ, اۋدان اكىمدىكتەرى بالالار مەن سپورت الاڭدارىن جاڭارتىپ, تروتۋارلاردى برۋسچاتكالارمەن جابۋ جانە قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتە وتىرىپ, سىرتقى جەلىلەردىڭ قۇدىقتارىن جاقسارتۋ, ورىندىقتار مەن ۋرنالار ورناتۋ, اۋلا اۋماعىنىڭ سىرتقى جارىقتاندىرۋىن ورناتۋ, كولىككە ارنالعان تۇراق ورىندارىن جوسپارلاۋ جانە ۆەلوپاركوۆكالاردى جابدىقتاۋ, جاسىل جەلەكتەردى ۇيلەسىمدى وتىرعىزۋ, اۋلانىڭ ءوتۋ جولدارىنىڭ جابىندارىن جوندەۋ, بورديۋر تاسىن بولشەكتەۋ جانە ورناتۋ, سونداي-اق جاڭا اسفالت توسەۋ, جەر استى قوقىستارىن جيناۋ جانە ساقتاۋ تەحنولوگياسى بار جاڭا تيپتەگى كونتەينەرلەردى ورناتۋ جۇمىستارىن ودان ءارى جالعاستىرادى. وسىلايشا, باس شاھاردىڭ ءتورت اۋدانىنىڭ دا اۋلالارى زامان تالابىنا ساي جاڭارتىلادى.
ەلوردادا قالانى كوگالداندىرۋعا دا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ كەلەدى. بيىل وتكەن جىلداعىداي 1 ملن-عا جۋىق جاسىل جەلەك وتىرعىزۋ جوسپارلانعان.
– كوگالداندىرۋ جۇمىستارى قالانىڭ بارلىق اۋداندارىندا, سونىڭ ىشىندە تۇرعىن ءۇي ماسسيۆتەرىندە, ساياباقتاردا, قوعامدىق كەڭىستىكتەردە جانە ت.ب. جۇرگىزىلۋدە. ماسەلەن, بوتانيكالىق باقتا وتكەن جىلى تاعى 5 مىڭ اعاش وتىرعىزىلدى, اعىمداعى جىلى تاعى 3 مىڭ اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا, – دەدى «استانا-زەلەنستروي» جشس باسشىسى ايبار ناۋرىزالي.
الماتى اۋدانى اكىمدىگىنىڭ وندىرىستىك-تەحنيكالىق ءبولىم باسشىسى اسلان بيسەگۋلوۆتىڭ مالىمدەۋىنشە, اعىمداعى جىلى اتالمىش اۋداندا 500 مىڭعا جۋىق گۇل ەگىلەدى. اتاپ ايتساق, ب.مومىشۇلى ەسكەرتكىشىنىڭ جانىنداعى ساياباقتاردا, «وتان قورعاۋشىلار», «جەرۇيىق», وقۋشىلار سارايىنىڭ الدىندا, ءال-فارابي كوشەسىندە, ابىلاي حان جانە ­ر.قوشقارباەۆ داڭعىلدارىندا, ق.مۇڭايتپاسوۆ كوشەسىندە, «قازاق ەلى» الاڭىندا جانە ت. ب. كورنەكى جەرلەردە گۇلزارلار ورنالاسادى. جالپى گۇلباقتار اۋدانى 10 مىڭ شارشى مەتردەن اساتىن اۋماقتى قامتيدى. كوزدىڭ جاۋىن الاتىن كورىكتى گۇلدەرمەن قوسا, بيىل وسى اۋداندا 6 مىڭنان استام اعاش وتىرعىزىلادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. الداعى ۋاقىتتا قالاداعى ساياباق, كوشە مەن جول جيەگى اققايىڭ, قاراعاي, تەرەك, ەمەن, جۇپارگۇل سەكىلدى جاسىل جەلەكپەن كومكەرىلەدى.

گۇلبارشىن وكەشقىزى