جۋرناليستيكا سەنىم داعدارىسىنا ۇشىرادى
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەشە الماتىداعى The Ritz Carlton قوناقۇيىندە رەسمي اشىلعان XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ قاتىسۋشىلارىنا جولداعان قۇتتىقتاۋ حاتىندا وسىنداي پىكىرىن ءبىلدىردى. «جەدەل وزگەرىپ جاتقان عالامدا باق ءارتۇرلى جانجالداردىڭ وتىن ۇرلەۋشىگە اينالۋمەن قاتار, جاھاندىق تەجەۋشىلىك جانە حالىقارالىق شيەلەنىستى توقتاتۋشىلىق ءرولىن دە اتقارا الادى. جۋرناليستيكانىڭ جاۋاپكەرشىلىگى وسى جەردەن كورىنىس تابادى» دەلىنگەن قۇتتىقتاۋ حاتتا.
ەلباسىنىڭ پىكىرىنشە, بۇگىنگى اۋديتوريا تاۋەلسىز بلوگەرلەر مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى بالامالى اقپارات كوزدەرىن ءجيى پايدالاناتىندىقتان, كلاسسيكالىق جۋرناليستيكا سەنىم داعدارىسىنا ۇشىرايدى. «بۇل – كلاسسيكالىق جۋرناليستيكاعا ءتونگەن سىن-قاتەردىڭ ءبىرى. الايدا ءداستۇرلى باق-تاردىڭ باسەكەلەستىك ارتىقشىلىعى ارقاشان كاسىبيلىككە جانە ساپالى كونتەنتكە نەگىزدەلەدى. بۇل جەردە تەك قانا شىنايى جانە قولجەتىمدى اقپارات پەن جالعان حابارلاردى تەكسەرۋ ارقىلى اۋديتوريانى وزىنە تارتۋعا, باق-تىڭ وبەكتيۆتى اقپارات كوزى رەتىندەگى بەدەلىن نىعايتۋعا بولادى. ول ءۇشىن اقپاراتقا دەگەن اشىق قولجەتىمدىلىكتى دامىتىپ, ۇزدىكسىز ديالوگ جۇرگىزىپ وتىرعان ءجون. جۋرناليست ماماندىعى قاي ۋاقىتتا بولسىن قوعامعا ادال قىزمەت ەتۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جانە جوعارى ەتيكالىق قاسيەتتەردىڭ جيىنتىعى بولىپ قالۋى ءتيىس» دەگەن نۇرسۇلتان نازارباەۆ. ايتا كەتەلىك, ەلباسىنىڭ حاتىن فورۋمدا اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ وقىپ بەردى. ول ءوز سوزىندە القالى جيىننىڭ جۋىردا عانا استانادا وتكەن ەكونوميكالىق فورۋممەن بايلانىسىپ جاتقانىنا توقتالدى. بۇل كەزدەيسوقتىق ەمەس. ويتكەنى مەديا فورۋمدا تالقىلاناتىن ماسەلەلەر كۇللى دۇنيە ءجۇزىن الاڭداتىپ وتىر. مۇنداي پىكىرگە XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ ءتورايىمى داريعا نازارباەۆا دا قوسىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.
عالامتوردى ارام نيەتتىلەر دە پايدالانادى
د.نازارباەۆا XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ رەسمي اشىلۋىندا سويلەگەن سوزىندە 16 جىل بۇرىن العاشقى باسقوسۋ وتكەننەن بەرى الەمدە عالامات وزگەرىستەردىڭ بولعانىن ايتتى. «2002 جىلى الماتىدا ءبىز العاشقى فورۋمدى وتكىزگەندە iPhone دا, iPad تا, ءتىپتى Facebook, Instagram, WhatsApp بولعان جوق. بۇل جاڭالىقتار ءبىزدىڭ ءومىرىمىزگە قازىر ەتەنە ەنىپ كەتتى. «پەيدجەر» دەگەن ءسوز ۇمىتىلىپ, ديسك, تەلەفوندى ەسكى كينودان عانا كورەتىن بولدىق. تەلەديداردىڭ جاشىگى سۇيىق كريستالدى ەكرانعا اينالدى. نوۋتبۋكتاردىڭ كۇن سايىن قانشاما تۇرلەرى شىعىپ جاتىر. سمارتفوندى قالتامىزعا سالىپ جۇرەتىن كۇنگە جەتتىك. عالامتوردىڭ ىزدەۋ جۇيەسى ارقىلى كەز كەلگەن اقپاراتتى لەزدە تابامىز. ەڭ باستىسى, الەمدەگى مەدياتۇتىنۋ دا وزگەردى. جاڭا مەديا جاعدايىندا ءوزىن سۋدا جۇزگەن بالىقتاي ەركىن سەزىنەتىن بۋىن دۇنيەگە كەلدى» دەدى د.نازارباەۆا.
داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ ءپىكىرىنشە, وكىنىشكە قاراي, اتالعان يننوۆاتسيالاردىڭ بارلىعى الەمدەگى ۇزدىكسىز ءجۇرىپ جاتقان سوعىستاردى توقتاتۋعا ىقپال ەتە الماي كەلەدى. حالىقارالىق احۋال شيەلەنىسىپ تۇرعاندا قاراپايىم حالىق ساياساتكەرلەر مەن باق وكىلدەرىنەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جاڭا دەڭگەيىنە كوتەرىلۋىنە ۇمىتتەنەدى. «ويتكەنى جاھانتوردىڭ وسىنشا قولجەتىمدىلىگى تەك تالانتتى ادامدارعا عانا ەمەس, ارام نيەتتىلەرگە دە مۇمكىندىك بەرۋدە. اقپاراتتىق سوعىستاردىڭ كوزگە كورىنبەيتىن جاۋىنگەرلەرىنەن, جالعان جاڭالىق تاراتۋشىلاردان ۇلكەن قاۋىپ تونۋدە. بىرەۋلەر مەنىڭ بۇل ءسوزىمدى قۇپتاماۋى مۇمكىن. ەندەشە, بۇل تاقىرىپ فورۋمنىڭ شەڭبەرىندە قىزۋ تالقىعا تۇسەتىنى انىق» دەپ اتاپ ءوتتى داريعا نۇرسۇلتانقىزى.
قىزۋ پىكىرتالاس الاڭى
جىل سايىن بۇل فورۋمعا 60 ەلدەن 500-دەن اسا دەلەگات جينالادى. بيىلعى ون بەسىنشى باس-
قوسۋدا «حالىقارالىق قاتىناستارداعى ەۆوليۋتسيا», «ەۋروپالىق وداقتىڭ ەۆوليۋتسياسى», «اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ەۆوليۋتسياسى», «قوعامداعى سەنىم ەۆوليۋتسياسى», «قورشاعان ورتانىڭ ەۆوليۋتسياسى», «مەديا ەۆوليۋتسياسى», «قۇندىلىقتار ەۆوليۋتسياسى» دەگەن تاقىرىپتاردا قىزۋ پىكىرتالاستار ءوربىدى. القالى جيىنعا قاتىسۋشىلاردىڭ قاتارىندا يتاليانىڭ ەكس-پرەمەر-ءمينيسترى, سەناتور ماتتەو رەنتسي, ەقىۇ-نىڭ باق بوستاندىعى بويىنشا وكىلى ارلەم دەزير, امەريكالىق ساياسي تەحنولوگيا مامانى, باراك وبامانىڭ پرەزيدەنتتىك ناۋقانىندا كەڭەسشى بولعان رودجەر فيسك, گۇرجىستاننىڭ بۇرىنعى ءبىلىم ءمينيسترى حاتيا دەكانويدزە, رەسەيلىك جۋرناليست سوفيكو شەۆاردنادزە, «فيگارو» گازەتىنىڭ شولۋشىسى رەنو جيرار بار. ايتارلىعى سول, فورۋم قوناقتارى ءبىر كۇن بويى جۋرناليستەرگە شەبەرلىك ءدارىسىن وتكىزدى.