باستى اقپارات

جۋرناليستيكا سەنىم داعدارىسىنا ۇشىرادى



مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەشە الماتىداعى The Ritz Carlton قوناقۇيىندە رەسمي اشىلعان XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ قاتىسۋشىلارىنا جولداعان قۇتتىقتاۋ حاتىندا وسىنداي پىكىرىن ءبىلدىردى. «جەدەل وزگەرىپ جاتقان عالامدا باق ءارتۇرلى جانجالداردىڭ وتىن ۇرلەۋشىگە اينالۋمەن قاتار, جاھاندىق تەجەۋشىلىك جانە حالىقارالىق شيەلەنىستى توقتاتۋشىلىق ءرولىن دە اتقارا الادى. جۋرناليس­تيكانىڭ جاۋاپكەرشىلىگى وسى جەردەن كورىنىس تابادى» دەلىنگەن قۇتتىقتاۋ حاتتا.

ەلباسىنىڭ پىكىرىنشە, بۇگىنگى اۋديتوريا تاۋەلسىز بلوگەرلەر مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى بالامالى اقپارات كوزدەرىن ءجيى پايدالاناتىندىقتان, كلاسسيكا­لىق جۋرناليستيكا سەنىم داعدارىسىنا ۇشىرايدى. «بۇل – كلاسسيكالىق جۋرناليستيكاعا ءتون­گەن سىن-قاتەردىڭ ءبىرى. الايدا ءداستۇرلى باق-تاردىڭ باسەكەلەس­تىك ارتىقشىلىعى ارقاشان كاسىبيلىككە جانە ساپالى كونتەنتكە نەگىزدەلەدى. بۇل جەردە تەك قانا شىنايى جانە قولجەتىمدى اقپارات پەن جالعان حابارلاردى تەكسەرۋ ارقىلى اۋديتوريانى وزىنە تارتۋعا, باق-تىڭ وبەكتيۆتى اقپارات كوزى رەتىندەگى بەدەلىن نىعايتۋعا بولادى. ول ءۇشىن اقپاراتقا دەگەن اشىق قولجەتىمدىلىكتى دامىتىپ, ۇزدىكسىز ديالوگ جۇرگىزىپ وتىرعان ءجون. جۋرناليست ماماندىعى قاي ۋاقىتتا بولسىن قوعامعا ادال قىزمەت ەتۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جانە جوعارى ەتيكالىق قاسيەتتەردىڭ جيىنتىعى بولىپ قالۋى ءتيىس» دەگەن نۇرسۇلتان نازارباەۆ. ايتا كەتەلىك, ەلباسىنىڭ حاتىن فورۋمدا اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ وقىپ بەردى. ول ءوز سوزىندە القالى جيىننىڭ جۋىردا عانا استانادا وتكەن ەكونوميكالىق فورۋممەن بايلانىسىپ جاتقانىنا توقتالدى. بۇل كەزدەيسوقتىق ەمەس. ويتكەنى مەديا فورۋمدا تالقىلاناتىن ماسەلەلەر كۇللى دۇنيە ءجۇزىن الاڭداتىپ وتىر. مۇنداي پىكىرگە XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ ءتورايىمى داريعا نازارباەۆا دا قوسىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.

عالامتوردى ارام نيەتتىلەر دە پايدالانادى

د.نازارباەۆا XV ەۋرازيا مەديا فورۋمىنىڭ رەسمي اشىلۋىندا سويلەگەن سوزىندە 16 جىل بۇرىن العاشقى باسقوسۋ وتكەننەن بەرى الەمدە عالامات وزگەرىستەردىڭ بولعانىن ايتتى. «2002 جىلى الماتىدا ءبىز العاشقى فورۋمدى وتكىزگەندە iPhone دا, iPad تا, ءتىپتى Facebook, Instagram, WhatsApp بولعان جوق. بۇل جاڭالىقتار ءبىزدىڭ ءومى­ر­ىمىزگە قازىر ەتەنە ەنىپ كەتتى. «پەيدجەر» دەگەن ءسوز ۇمىتىلىپ, ديسك, تەلەفوندى ەسكى كينودان عانا كورەتىن بولدىق. تەلەديداردىڭ جاشىگى سۇيىق كريس­تالدى ەكرانعا اينالدى. نوۋتبۋكتاردىڭ كۇن سايىن قانشاما تۇرلەرى شىعىپ جاتىر. سمارتفوندى قالتامىزعا سالىپ جۇرەتىن كۇنگە جەتتىك. عالامتوردىڭ ىزدەۋ جۇيەسى ارقىلى كەز كەلگەن اقپاراتتى لەزدە تابامىز. ەڭ باستىسى, الەمدەگى مەدياتۇتىنۋ دا وزگەردى. جاڭا مەديا جاعدايىندا ءوزىن سۋدا جۇزگەن بالىقتاي ەركىن سەزىنەتىن بۋىن دۇنيە­گە كەلدى» دەدى د.نازارباەۆا.
داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ ءپى­كىرىنشە, وكىنىشكە قاراي, اتال­عان يننوۆاتسيالاردىڭ بارلىعى الەم­دەگى ۇزدىكسىز ءجۇرىپ جاتقان سو­عىس­تاردى توقتاتۋعا ىقپال ەتە الماي كەلەدى. حالىق­ارالىق احۋال شيەلەنىسىپ تۇرعاندا قاراپا­يىم حالىق ساياساتكەرلەر مەن باق وكىلدەرىنەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جاڭا دەڭگەيىنە كوتەرىلۋىنە ۇمىتتەنەدى. «ويتكەنى جاھانتوردىڭ وسىنشا قولجەتىمدىلىگى تەك تالانتتى ادام­­دارعا عانا ەمەس, ارام نيەتتى­لەرگە دە مۇمكىندىك بەرۋدە. اقپاراتتىق سوعىستاردىڭ كوزگە كورىنبەيتىن جاۋىنگەرلەرىنەن, جالعان جاڭالىق تاراتۋشىلاردان ۇلكەن قاۋىپ تونۋدە. بىرەۋلەر مەنىڭ بۇل ءسوزىمدى قۇپتاماۋى مۇمكىن. ەندەشە, بۇل تاقىرىپ فورۋمنىڭ شەڭبەرىندە قىزۋ تال­قىعا تۇسەتىنى انىق» دەپ اتاپ ءوتتى داريعا نۇرسۇلتانقىزى.

قىزۋ پىكىرتالاس الاڭى

جىل سايىن بۇل فورۋمعا 60 ەل­دەن 500-دەن اسا دەلەگات جي­نالادى. بيىلعى ون بەسىنشى باس­-
قوسۋدا «حا­­لىقارالىق قاتىناس­تارداعى ەۆو­­ليۋتسيا», «ەۋروپالىق وداقتىڭ ەۆوليۋتسياسى», «اقپاراتتىق تەح­نولوگيالار ەۆوليۋتسياسى», «قو­عام­داعى سەنىم ەۆوليۋتسياسى», «قورشاعان ورتانىڭ ەۆوليۋتسيا­سى», «مەديا ەۆوليۋتسياسى», «قۇندىلىقتار ەۆوليۋتسياسى» دەگەن تاقىرىپتاردا قىزۋ پىكىرتالاستار ءوربىدى. القالى جيىنعا قاتىسۋ­شىلاردىڭ قاتارىندا يتاليا­نىڭ ەكس-پرەمەر-ءمينيسترى, سەناتور ماتتەو رەنتسي, ەقىۇ-نىڭ باق بوستاندىعى بويىنشا وكىلى ارلەم دەزير, امەريكالىق ساياسي تەحنولوگيا مامانى, باراك وبامانىڭ پرەزيدەنتتىك ناۋقانىندا كەڭەسشى بولعان رودجەر فيسك, گۇرجىستاننىڭ بۇرىنعى ءبىلىم ءمينيسترى حاتيا دەكانويدزە, رەسەيلىك جۋرناليست سوفيكو شەۆاردنادزە, «فيگارو» گازەتىنىڭ شولۋشىسى رەنو جيرار بار. ايتارلىعى سول, فورۋم قوناق­تارى ءبىر كۇن بويى جۋرناليستەرگە شەبەرلىك ءدارىسىن وتكىزدى.

 


تاعىدا

تولەن تىلەۋباي

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شەف-رەداكتورى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button