ەلدىڭ استاناسى ەسىلدىڭ جاعاسىنا كوشىپ كەلگەندە, سول كەزدەگى اقمولانىڭ قالىپتاسۋىنا, اسىرەسە شاھار تورىندە بوگەنباي باتىر ەسكەرتكىشىنىڭ بوي كوتەرۋىنە باستاما كوتەرگەندەردىڭ ءبىرى – بەلگىلى جۋرناليست, وبلىستىق قازىرگى «ارقا اجارى» گازەتىندە ۇزاق جىل جەمىستى ەڭبەك ەتكەن جازۋشى ءىلياس قاراعوزين ەدى.
ءىلياس ءاشىمۇلى ءوز ىسىنە مىعىم, قايىرىمدىلىق, ادامگەرشىلىك, جاناشىرلىق, كىسىلىك سياقتى كەرەمەت قاسيەتتەردىڭ يەسى بولاتىن. الاقانداي اۋىلدان شىعىپ, الاتاۋداي مول مۇرانى ارقالاعان اعامىز شيىرشىق اتقان قۇلان جۇيرىكتەي ءسوز اتتى كەرەمەتتىڭ داڭعىلىندا تالاي بيىكتى ەڭسەردى. ەسىل ەڭبەگى ەلەنبەي قالعان جوق, بىرنەشە مەدالمەن, كسرو جوعارى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالىپ, «ۇزدىك مادەنيەت قايراتكەرى» مەدالىن يەلەندى.
ەل باسىنا كۇن تۋعان قيىن-قىستاۋ كەزەڭدەردە زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ءبىر جەڭنەن قول, ءبىر جاعادان باس شىعارىپ, اتقا قونعان ازاماتتارعا دەمەۋ بولعانى بەلگىلى. سونداي شاقتا ۇلتتى اۋىزبىرشىلىككە شاقىرعان, وسىلايشا ەل ەرتەڭى ءۇشىن الاڭداعان ءبىلىمى تەرەڭ, پاراساتى بيىك جانداردىڭ اراسىندا ءىلياس قاراعوزين دە جۇرەتىن ەدى.
اعامىز ەلگە دەگەن پەرزەنتتىك پارىزىن ادال وتەگەن الدىڭعى تولقىن اعالاردىڭ ءبىرى بولدى. وتە باۋىرمال, ۇلكەن-كىشىنى ارقاشان سىيلاپ تۇراتىن. بۇكىل ءبىلىمدى كوكىرەگىنە جيعان حالىقتىڭ وكىلى ەدى. ەشۋاقىتتا ءوزىن دارالامايتىن, بولىنبەيتىن, بىرىكتىرە جۇرەتىن. رۋشىلدىق, جەرشىلدىك دەرتىنەن جۇرەگى تازا بولاتىن. ىلەكەڭە ىزگىلىك, جيناقىلىق پەن ادالدىق, تاپسىرىلعان ىسكە جوعارى جاۋاپكەرشىلىك, تۋراشىلدىق سياقتى ادامگەرشىلىك, ابزال اسىل قاسيەتتەر ءتان ەدى.
ول كىسى شىن مانىسىندە مايتالمان جۋرناليست, ءوز ءىسىنىڭ حاس شەبەرى رەتىندە تانىلدى. اسىرەسە, اقمولا ءوڭىرىنىڭ, ونىڭ ىشىندە قازىرگى استانامىزدىڭ تاريحىنا, تىنىس-تىرشىلىگىنە قاتىستى پۋبليتسيستيكالىق شىعارمالار مەن ماقالالاردى وندىرە جازىپ, قالىڭ وقىرماننىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن.
«تۇنىق بۇلاقتان باستاۋ العان وزەن ۇزاق اعادى» دەيدى حالىق دانالىعى. ءىلياس اعامىز ءوسىپ-ونگەن, تامىرى تەرەڭنەن باستاۋ الاتىن ماۋەلى بايتەرەكتىڭ جەمىسى ەكەن. اكەسى ءاشىم اقساقال بۇكىل ەرەيمەن جۇرتى سىيلايتىن ابىز قاريا بولعان ەدى.
بەكزات بولمىس, ساليقالى سىمبات, تىزگىندەلىپ تۇزىلگەن وي مەن ارەكەتتىڭ ەركىندىگى ىلەكەڭ سىندى العىر, زەيىنى زەرەك, بويىنا قازاقي رۋحى سىڭگەن ازاماتتى كوپ قاتارلاستارىنان وقشاۋلاپ تۇراتىن. جاسى ۇلكەن بولسا دا, ءسوز كەزەگى كەلمەسە, سابىر ساقتاۋدىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىراتىن.
بۇگىندە كەيدە ءارتۇرلى جاستاعى ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە دورەكىلىگىن بايقايمىز. كەيبىرەۋى ءتىپتى اماندىق-ساۋلىق سۇراسۋدىڭ قاراپايىم ۇلگىسىن ۇمىتىپ بارا جاتقانداي. بۇل ءۇردىس كۇننەن-كۇنگە قوعامىمىزداعى جاعدايدى ودان ءارى كۇردەلەندىرىپ جاتادى. ماسەلەن, دورەكى سويلەۋ, ورەسكەل شىققان بەيادەپ سوزدەردىڭ سوڭى وكىنىشتى جاعدايلارعا ۇرىندىرارى دا ءسوزسىز. بۇل ورايدا ءىلياس اعامىز تاعى دا ەسكە تۇسەدى. ادامدارعا دەگەن قارىم-قاتىناسىنداعى سىپايىلىعىن ەسىمىزگە الامىز. جاسى كىشىلەرمەن «قالقام» دەپ سويلەسۋشى ەدى. ول كىسى سوزىندە تۇرا الاتىن مىقتى ازامات بولاتىن.
قازاق – ەجەلدەن ومىردەن وتكەن بابالارىن قۇرمەتتەگەن حالىق. اتا-باباعا قۇرمەت – ەلدىك قاسيەت, دىلدىك قاسيەت, وتباسى, اۋلەت قۇندىلىعى. ادام ومىرىندە دە, ومىردەن وتكەندە دە بىردەي قۇرمەتتەلەدى. بۇل – قارىم- قاتىناستاعى مۇلتىكسىز قاعيدا. ءىلياس اعامىز مارقۇم بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن جادىمىزدا ۇستاپ, ولارعا تاعزىم ەتۋدى جازىپ كەتتى.
قازاقشىلىعى مول, مەيىرىمدى, قايىرىمدى, كەڭپەيىلدى ادام رەتىندە ماڭگى ەسىمىزدە قالعان اعامىزدىڭ ءار اڭگىمەسى تاريحي-تانىمدىق باعىتتا بولاتىن. سول كىسىدەن ۇلگى العان, اقىل-كەڭەسىن تىڭداعان جاستار قازىرگى كەزدە رەسپۋبليكامىزدىڭ بارلىق ايماعىندا قىزمەت ەتۋدە. ولار, ءسوز جوق, ارى تازا, بولمىسى بولەك, ابىرويى اسقاق ازامات ءىلياس ءاشىمۇلىنا قاراپ بويىن دا, ويىن دا تۇزەيتىنى جاسىرىن ەمەس. ول كىسىنىڭ وتانىمىزدىڭ جۋرناليستيكا سالاسىنىڭ ىرگەلى ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدە دە ەڭبەگى ەرەكشە بولدى.
اعامىزدىڭ جان جادىراتار, كوڭىلىڭنىڭ حوشىن كەلتىرەر يگى ىستەرى ءالى تالاي ايتىلار جانە جازىلار. اسىل ازاماتتىڭ بويىنداعى ادامگەرشىلىكتى, جۇرەگىندەگى يماندىلىقتى, سالماقتىلىقتى, سىپايىلىقتى, سابىرلىقتى جوعارى باعالايمىز جانە ەشقاشان ۇمىتپايمىز.
ىلەكەڭ دۇنيەگە ادام بولىپ كەلىپ, ادامي ءبىتىم-بولمىسىنا كىر جۇقتىرماي, تۇلعالى اسقاق كەيپىمەن دۇنيەدەن ءوتتى. جاقسى ادام دەگەن اتى قالدى.
تالعاتبەك جانايدارۇلى
