وتكەن جولى قۇربىمنىڭ ۇيىنە بارعان ەدىم. ءىنىسى ميراستى دۇكەنگە جۇمساي قويىپ ەدى – قيپاقتاپ, بارعىسى كەلمەدى.
– ميكوش, بارىپ كەلە قويشى, 100 تەڭگە بەرەم, – دەدى قۇربىم.
– از عوي, – دەپ كۇڭك ەتە قالدى ءبۇلدىرشىن.
– جارايدى, 200 تەڭگە…
ساۋدالاسىپ بولعان سوڭ ميراس دەرەۋ باتىڭكەسىن كيىپ, شىعىپ كەتتى. «ءار ءىسىن بۇلدايدى ءويستىپ» دەپ, قۇربىم ەزۋ تارتتى.
راس, اقشانى باستى ستيمۋل كورەتىن جەتكىنشەكتەر جەتەرلىك. «ساباقتى جاقسى وقىساڭ, جىلدىڭ سوڭىندا ايفون اپەرەم» دەپ ۋادە بەرەتىن اتا-انالار دا كوپ. «ءار جەتىستىگى ءۇشىن اقشا دامەتۋ بارا-بارا بالانىڭ قانىنا ءسىڭىپ كەتەدى. وندايلار كەيىن اقى-پۇلسىز وزدىگىنەن ارەكەت ەتپەيتىن بولادى, – دەيدى پسيحولوگ ساۋلە قۋانتقانقىزى. – وسىعان قاتىستى قىزىق مىسال ايتىپ بەرەيىن. ءبىر كىسىنىڭ اعاش شارباعىن كورشى بالالار كۇندە سىندىرىپ كەتە بەرەدى ەكەن. ءارى ويلانىپ, بەرى ويلانىپ, الگى كىسى سوتقارلاردى شاقىرىپ الىپتى. «شارباق سىندىرعاندارىڭ ءۇشىن ارقايسىڭا 100 تەڭگەدەن بەرىپ تۇرامىن» دەيدى ول. مۇنى ەستىگەن بالالار قۋانىپ, بۇزاقىلىقتارىن ودان ءارى جالعاستىرا بەرەدى. اپتانىڭ سوڭىندا شارباقتىڭ يەسى بالالاردى قايتا جيىپ الىپ, اقشاسىنىڭ از ەكەنىن, ەندىگارى 100 ەمەس, 50 تەڭگەدەن تولەپ تۇراتىنىن ايتادى. بالالار بۇعان دا باس يزەيدى. بىرنەشە كۇننەن سوڭ قوجايىن بالالاردى شاقىرىپ, 10 تەڭگە عانا بەرە الاتىنىن جەتكىزەدى. سوندا ىشىنەن بىرەۋى شىعىپ: «اعاي, تولەيتىنىڭ نەبارى 10-اق تەڭگە! مۇنداي ماردىمسىز اقشاعا شارباق سىندىرمايمىز» دەپ, دوستارىن ەرتىپ, كەتىپ قالىپتى. مىنە, اقشاعا دانىككەن بالالار دا تۋرا وسىلار سەكىلدى».
دەسەك تە, جەتىستىگى ءۇشىن بالاعا قالاعانىن اپەرىپ, كوڭىلىن اۋلاۋ – ەجەلدەن بار ءادىس. بەلگىلى قالامگەر مارقۇم ديداحمەت ءاشىمحانۇلى بالاسى داۋلەتتىڭ ءبىر بەت پروزا وقىعانىنا – 2 تەڭگە, ءبىر بەت پوەزيا وقىعانىنا 1 تەڭگە بەرگەن ەكەن. ەسەيە كەلە ۇلى كىتاپتى اقشاسىز-اق قىزىعىپ وقي باستاپتى. ال, ساياساتتانۋشى ەرلان قاريننىڭ وتباسىندا جاقسى وقىعانى ءۇشىن, جارىستاردان جۇلدەلى ورىن اكەلگەنى ءۇشىن بالالارعا اقشا نەمەسە باعالى سىيلىق بەرۋ ءداستۇرى جوق كورىنەدى. كىشكەنتايلاردىڭ جەتىستىگىن داستارقان جايىپ, اتاپ وتەدى. وقۋ جىلى اياقتالعاندا, كورىكتى جەرلەرگە اپارىپ قىدىرتادى. قارجىلاي موتيۆاتسيانىڭ ەڭ مىقتى ءتۇرىن ءانشى مۇقاسان شاحزاداەۆ بەرەتىن بولىپ شىقتى. «وسى توقساندى «بەسكە» بىتىرسەڭ, قالاعان نارسەڭىزدى اپەرەمىز» دەپ, اناسى ەكەۋمىز بالالارىمىزعا ۋادە بەرەمىز. ايفوندى دا, نوۋتبۋكتى دە – ءبارىن اپەردىك. قازىر ءۇش بالامدا – ءۇش ايفون. سول ءۇشىن دە تىرىسىپ وقيدى» دەيدى مۇقاساننىڭ ءوزى. اكتەر المات ساقاتوۆ بالالارىنا قىمبات گادجەت ەمەس, كىتاپ سىيلايتىنىن ايتتى. مۇنداي ماتەريالدىق قولداۋعا قوعام قايراتكەرى مۇرات ابەنوۆ قارسىلىق ءبىلدىردى: «بالا تەك ءوزى ءۇشىن وقيتىنىن ءتۇسىنۋى كەرەك. پايدا كورەم دەپ جاساعان ءىس ناتيجە بەرمەيدى».
جارايدى, وقۋ تۋرالى اڭگىمە ءبىر بولەك دەيىك. ىستەگەن شارۋاسىنا دا اقى دامەتەتىن ۇل-قىزدار بار. البەتتە, ولاردى وسىنداي «نارىقتىق» قارىم-قاتىناسقا ۇيرەتەتىندەر – اكە-شەشەلەرى. «قاراپايىم ەدەن جۋشىنى الايىق. وسى جۇمىسى ءۇشىن وعان دا اقشا تولەيدى عوي. مەنىڭ بالام دا تۋرا سولاي ەڭبەك ەتتى» دەپ تايتالاسادى كەيبىرى. بىراق, بالا ەدەن جۋشى سەكىلدى بوتەن بىرەۋدىڭ ەمەس, ءوزىنىڭ ءۇيىن تازالادى عو ي. ءۇي دەگەنىمىز – باۋىرلارمەن, تۋىس-تۋعانمەن قارىم-قاتىناس ورناتاتىن ورتا, جىلى سەزىمدەردىڭ ۇياسى. ال, سەزىمگە قاتىستى نارسەنىڭ ەشبىرى «اقشانىڭ تىلىنە» اۋدارىلمايتىنىن ۇقساق ەكەن…
بوتاگوز ماراتقىزى
