تاياۋدا ەلورداداعى توقسان جىلدىق تاريحى بار №1 قالالىق اۋرۋحانادا العاش رەت ءتىرى دونوردان تۋىستىق باۋىر ترانسپلانتاتسياسى جاسالدى. اۋىر سىرقاتقا شالدىققان جۇماگۇل ناۋرىزوۆانىڭ ءومىرى قايتا جالعانىپ, ەندى ول كوزدەرى جاۋدىرەپ اناسىن توسقان بالالارىنىڭ ورتاسىنا امان-ەسەن ورالماق.
سوڭعى جىلدارى ەلىمىزدەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى ادام تاڭقالارلىقتاي قارقىنمەن دامۋدا. اسىرەسە, تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن كوتەرۋ ماقساتىندا قولعا الىنعان جاڭا يننوۆاتسيالىق دياگنوستيكا ادىستەرىن ەنگىزۋ جانە مەديتسينالىق قىزمەت ساپاسىن جاقسارتۋعا ۇلكەن كۇش باعىتتالعان. ناتيجەسىندە, ەلىمىزدە شەتەل اسىپ, ەمگە شيپا ىزدەيتىن ناۋقاستاردىڭ سانى سيرەدى. سونداي يننوۆاتسيالىق اۋقىمدى باعىتتاردىڭ ءبىرى ترانسپلانتولوگيانى دامىتۋ ەكەنى انىق. العاشىندا, حالىققا كۇردەلى, توسىنداۋ كورىنگەن تىڭ جوبانىڭ بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە سالماقتى جۇزەگە اسىپ, تالاي ادامدى اجال تىرناعىنان الىپ, قايتا ومىرگە ورالتىپ جاتقانىڭ كورىپ, قۋانىپ ءجۇرمىز.
الەمدە ترانسپلانتولوگيا ەڭ جوعارى ماماندانعان مەديتسينالىق قىزمەتكە جاتاتىن سالا بولىپ ەسەپتەلەدى. بۇل جەردە بىلىكتى دارىگەرلەردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىمەن بىرگە وپەراتسياعا قاجەتتى قولدانىلاتىن وتە قىمبات تۇراتىن قۇرىلعىلار – ميكروسكوپ, انگيوگراف, كومپيۋتەرلىك توموگراف, رەنتگەن, قۇرال-سايماندار, ءتىپتى, ءار كەزەڭدە پايدالانىلاتىن ۇساق قۇرالداردىڭ ءوزى ۇلكەن ءرول اتقارادى. سوندىقتان, ونى ءساتتى جاساۋ ءۇشىن مۇلتىكسىز دايىندىق كەرەك. بۇعان دەيىن ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان №1اۋرۋحانادا 2013-2014 جىلدار كەزەڭىندە سەۋل ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى گوسپيتالىنىڭ جەتەكشى ماماندارىمەن بىرلەسە تۋىستىق باۋىر ترانسپلانتاتسياسى بويىنشا 12 وپەراتسيا جاسالعان. ونىڭ بارلىعى دا جوعارعى دەڭگەيدە وتكەن. دەمەك, وسى ارالىقتا ءبىزدىڭ دارىگەرلەر شەتەلدىك ماماندارمەن تاجىريبە الماسا وتىرىپ, وزدەرىنىڭ بىلىكتىلىكتەرىن شىنداپ ۇلگەرگەن.
اۋرۋ ادامعا ايتىپ كەلمەيدى. باس قالانىڭ تۇرعىنى وتىز بەس جاستاعى جۇماگۇل ناۋرىزوۆادان جىل باسىندا باۋىر تسيرروزىنىڭ كلينيكالىق بەلگىلەرى انىقتالادى. جاس انا اۋىر كەسەلدەن قالاي ايىعام دەپ شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ, اۋرۋحانادان كوز اشپايدى. شيەتتەي بالالارىنىڭ بۋىنى دا قاتىپ ۇلگەرمەگەن. الدى مەكتەپتە وقيدى. سولاردى ويلاعاندا ونىڭ ۋايىمى ۇلعايا تۇسەدى. امبۋلاتورلىق ەمدەۋ ەش ناتيجە بەرمەگەننەن كەيىن وعان باۋىر الماستىرۋدان باسقا جول قالمايدى. اقىرى, وعان «جاڭا ءومىر» سىيلاۋ ءۇشىن جيىرما ءۇش جاستاعى جيەنى دونور بولۋعا كەلىسىم بەرەدى. ناتيجەسىندە, №1 اۋرۋحانانىڭ اسا بىلىكتى دارىگەرلەرى وسى وتكەن 11 تامىزدا جۇماگۇلگە تىرى دونوردان تۋىستىق باۋىر ترانسپلانتاتسياسىن جاسايدى. ەكى ادامنىڭ ءومىرى تارازىعا تارتىلعان وتانى اتالعان ۇجىمنىڭ بىلىكتى دارىگەرلەرى اسقان جاۋاپكەرشىلىكپەن ورىنداپ شىقتى.
– الەمدە باۋىر الماستىرۋ وپەراتسياسى كۇردەلى سانالادى. نەگىزى, مۇنداي ءىرى وتانى عىلىمي مەديتسينالىق ورتالىقتا جۇزەگە اسىرادى.ول ءۇشىن ماتەريالدىق بازا مىقتى بولۋ قاجەت. ال ەلورداداعى №1 قالالىق اۋرۋحانادا وسىنداي اۋقىمدى دۇنيەنى ىسكە اسىرۋعا بارلىق جاعداي جاسالعان. وسى جەردە كاسىبي بىلىكتىلىگى جوعارى مامانداردىڭ شوعىرى قالىپتاسقان. جۇماگۇل ناۋرىزوۆاعا جاسالعان ءتىرى دونوردان تۋىستىق باۋىر ترانسپلانتاتسياسى ءساتتى ءوتتى. بۇگىنگى كۇنى ەكەۋىنىڭ جاعدايى جاقسى, اياقتان ءجۇرىپ كەتتى. الداعى ۋاقىتتا ولاردىڭ دەنساۋلىقتارى دارىگەرلەردىڭ ۇدايى نازارىندا بولادى.
ماسەلەن, ءدال وسىنداي وپەراتسيانى شەتەلدە جاساتۋ ءۇشىن ءار ادامعا 50 مىڭ ەۋرودان ارتىق قارجى جۇمسالادى. ال ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 5-6 ملن تەڭگە توڭىرەگىندە عانا قارجى كەتەدى. بىلاي قاراعاندا,ونىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگى دە زور. جانە بىزدەگى ول وپەراتسيالار تەگىن جاسالادى. الايدا, ءبىر ءتۇيىندى ماسەلەنى ايتىپ وتكەن ءجون. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ناۋقاس ادامعا دونور تابۋ وتە قيىن. قامشىنىڭ سابىنداي قىسقا عۇمىردا ادام ءومىرىن ساقتاۋدان اسقان قىمبات دۇنيە جوق. سوندىقتان ادامدار دونور بولۋدان قورىقپاۋى كەرەك.
قازىرگى ۋاقىتتا استانا قالاسىنىڭ گەپاورتالىعىندا 300 ەمدەلۋشى تىركەلگەن, ولاردىڭ 35-ءى ىشكى اعزا مۇشەلەرىن الماستىرۋعا كەزەكتە تۇر, – دەيدى استانا قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەرىك ءبايجۇنىسوۆ.
بۇگىنگى كۇنى باۋىردى الماستىرعاننان كەيىنگى ناۋقاستىڭ جاعدايى تۇراقتى. باۋىر فۋنكتسياسى قالپىنا كەلۋدە, ۋدز جانە كت مالىمەتتەرى بويىنشا باۋىر مەن ءوت شىعاتىن جولدارىنىڭ تامىرلى قاناعىمى بۇزىلماعان, ترانسپلانتات جۇمىس ىستەيدى. رەتسيپيەنت بەلسەندىرىلگەن, ەم قابىلداۋدى جالعاستىرىپ جاتىر. دونوردىڭ جاعدايى قاناعاتتانارلىق, بارلىق كلينيكالىق اناليزدەرى جاقسى, اۋرۋحانادان شىعۋعا دايىندالۋدا ەكەن.
- ءبىز وسى كۇردەلى وپەراتسياعا شەتەلدىك مامانداردى تارتپاي, ءوز كۇشىمىزبەن باۋىر الماستىردىق. بۇل جەردە دارىگەرلەر ەكى ادامنىڭ ومىرىمەن كۇرەستى. سوندىقتان, مۇنداي وپەراتسيانىڭ قانشالىقتى كۇردەلى ءارى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىنىن تۇسىنە بىلگەن ءجون. ۇلتتىق عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى ەمەس, قاتارداعى قالالىق اۋرۋحانا جاعدايىندا وسىنداي بىرەگەي وپەراتسياعا قول جەتكىزۋىمىز – ايتۋلى جەتىستىك دەسەك بولادى, – دەيدى №1 قالالىق ەمحانانىڭ باس دارىگەرى مارات ابدۋوۆ
جيىن بارىسىندا استانا قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەرىك ءبايجۇنىسوۆ ناعاشى اپاسىنىڭ ءومىرى ءۇشىن ەرلىككە پارا-پار قادامعا بارعان 23 جاسار جىگىتكە ەسكەرتكىش سىيلىق تابىس ەتتى.
ازامات ەسەنجول
