ءبىلىم وشاقتارىندا تۇيتكىل كوپ

استانا قالالىق ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتى سەسسياسىنىڭ قارساڭىندا ءبىر توپ دەپۋتات بىرقاتار ءبىلىم بەرۋ وشاقتارىنىڭ جاعدايىمەن تانىستى.

دەپۋتاتتار ارالاعان بۇل وقۋ ورىندارىنىڭ ارقايسىسىنىڭ ءوز تۇيتكىلدەرى بار. قالاداعى ورتا مەكتەپتەردىڭ كوپشىلىگىنە ورتاق ءبىر ماسەلە – وقۋشىلاردىڭ تىعىزدىعى. حالىق قالاۋلىلارى كەشە بارعان ءتورت نىساننىڭ ەكەۋىندە اتالمىش پروبلەما الدارىنان شىقتى.
وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى جىلدارى سالىنعان №34 ورتا مەكتەپ عيماراتىنا 2010-2011 وقۋ جىلىندا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلدى. ءوندىرىس تۇرعىن الابىندا ورىن تەپكەن وقۋ ورنى 340 وقۋشىعا شاقتالسا, قازىر مۇندا 740 بالا ءبىلىم الىپ جاتىر. مەكتەپ ديرەكتورى ديدار راحيمبەرلينانىڭ ايتۋىنشا, الايدا باستى ماسەلە مۇندا ەمەس.
«بۇرىن بۇل عيماراتتا ارناۋلى ءبىلىم بەرەتىن كاسىبي-تەحنيكالىق ۋچيليششە ورنالاسقان. ۋچيليششە جابىلىپ, ماڭايدا قازاق مەكتەبى بولماعان سوڭ عيماراتتى بىزگە بەردى. 2002 جىلى اشىلدىق. بىراق ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە مەكتەپكە جاپسارلاس سالىنعان جاتاقحانا ۇلكەن كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر. ونىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا قازىر 8 وتباسى تۇرىپ جاتىر. بۇل – بۇرىنعى ۋچيليششەنىڭ مۇعالىمدەرى. ەگەر ولار كوشىرىلسە, تازا ەكى اۋىسىمعا كوشەر ەدىك. قازىر باستاۋىش سىنىپتار ارالىق كەزەڭدە, باسقاشا ايتساق, ءۇش اۋىسىمدا وقىپ جاتىر» دەدى ول.

جاتاقحانا  جويىلا ما؟

ونىڭ سوزىنشە, جاتاقحانا مەكتەپتىڭ بالانسىندا تۇر. وندا تۇراتىن وتباسىلار كوممۋنالدىق تولەمدەردى دە تولەمەيدى. ءبارىن مەكتەپ كوتەرىپ وتىر. «ءبىز ەكى رەت سوتتاستىق. جوعارعى سوتقا دەيىن جەتتىك. سوت تۇرعىندارعا باسپانا بەرىپ, جاتاقحانادان شىعارۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى» دەدى مەكتەپ باسشىسى.
قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى ميراس شەكەنوۆتىڭ پىكىرىنشە, جاتاقحانا تۇرعىندارىنا باسپانا بەرمەي, ماسەلە شەشىلمەيدى. «سوتتىڭ شەشىمى بولسا, ماسەلەنى قالا اكىمدىگى ارقىلى شەشۋ كەرەك. بۇل كىسىلەردى دالاعا قۋىپ شىعا المايمىز. ولاردىڭ وسىندا تۇرىپ جاتقانىنا ءبىراز جىل بولدى. شەكەلەرى شىلقىپ وتىرعانى دا شامالى. باسپانالارى جوق ەكەنى دە بەلگىلى سياقتى. وقۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن دە ويلاۋىمىز قاجەت. قۇداي ساقتاسىن, تۇرعىندار جاعىپ وتىرعان گاز باللونى جارىلاتىن بولسا, ۇلكەن قايعىعا تاپ بولامىز عوي» دەدى دەپۋتات.

جاڭا مەكتەپ قاجەت

دەپۋتاتتار بارعان ەكىنشى نىسان كيرپيچنىي كەنتىندەگى 1966 جىلى سالىنعان №12 بالاباقشا – باستاۋىش مەكتەپ بولدى. بۇرىن بۇل عيمارات تەك قانا بالاباقشا رەتىندە جۇمىس ىستەپ, كەيىن توعىز جىل­دىق مەكتەپكە اينالعان. اقىرى عيمارات ونى كوتەرمەي, بالاباقشا-باستاۋىش مەكتەپ بولىپ قالدى. «عيمارات 120 بالاعا ارنالعان. الايدا قازىر مۇندا 372 بالا 0-4 سىنىپتاردا وقىپ جاتىر, 40 بالدىرعان بالاباقشاعا بارادى. ەكى اۋىسىمدا وقىتىپ جاتىرمىز» دەدى نىسان ديرەكتورى ساۋلە قالقامانوۆا.
دەپۋتاتتاردىڭ سوزىنشە, ەرتەرەكتە اتالمىش كەنتتە مەكتەپ سالۋ ماسەلەسى كوتەرىلگەن. بىراق, بۇل باستاما جۇزەگە اسپاي قالدى. «بالاباقشا-باستاۋىش مەك­­تەپتى جوندەپ, بالاباقشا رەتىندە عانا قالدىرۋ كەرەك. وسى ماڭايعا ءبارىبىر بالاباقشالار سالۋ قاجەت بولادى» دەدى دەپۋتات زەينوللا شىبكەنوۆ. رامزيا ۋمەرباەۆا ارىپتەسىن قولداپ, وقۋ سىنىپتارىنىڭ ورنالاسۋىنا نازار اۋداردى. «مۇندا ءبىر سىنىپ ارقىلى ەكىنشى سىنىپقا ءوتۋ كەرەك ەكەن. بۇل جاعداي وقۋ ۇدەرىسىنە كەرى اسەرىن تيگىزەدى» دەدى ول.
دەپۋتاتتاردىڭ ءبارى دە كەنتكە مەكتەپ كەرەك ەكەندىگىنە توقتادى. «جاڭا مەكتەپتى وسى بالاباقشا-مەكتەپتىڭ اۋلاسىندا-اق سالۋعا بولادى. وعان جەر كولەمى تولىعىمەن جەتەدى. عيماراتتاردى ىسىرۋدىڭ دا قاجەتى جوق. اتاپ ايتارلىعى, مەكتەپتى سالۋ ماسەلەسىن كوتەرگەنىمدە, وسى اۋداندا تۇرعىن ۇيلەر بولعان جوق. قازىر مۇندا 22 ءۇي تۇر. ولاردىڭ ءبارى زاڭسىز سالىندى» دەدى زەينوللا راحىمۇلى. نىسان باسشىسى ونىڭ ءسوزىن راستاپ, بالاباقشا-مەكتەپ 5 گەكتار اۋماققا يە ەكەنىن جەتكىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا, عيمارات بالاباقشا-باستاۋىش مەكتەپكە اينالعان سوڭ 5 سىنىپ پەن ودان جوعارى سىنىپتاردىڭ وقۋشىلارى №55 ورتا مەكتەپكە جىبەرىلدى. «بۇرىن بالالاردى قالاي سىيدىرعانىمىزعا قازىر تاڭعالامىن» دەدى ول.
سونداي-اق, وسى عيماراتتىڭ جەرتولەسىن جەر استى سۋلارى دا ارەدىك باسادى ەكەن. بالاباقشا-باستاۋىش مەكتەپ باسشىلىعى سۋدى سورعىزىپ تۇرادى. وعان ارنايى كولىك ءبولىندى. سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمدىگى مەن ءبىلىم باسقارماسى دا وسى ماسەلە بويىنشا جاردەم بەرىپ تۇرادى. الايدا, جاعداي تۇبەگەيلى شەشىلمەي تۇر. ديرەكتور دەپۋتاتتاردان وسى جاعىنان دا كومەك بەرۋدى سۇرادى.

كوللەدج كوشە الماي وتىر

قۇرىلىس-تەحنيكالىق كوللەدج عيماراتىن كۇردەلى ءجون­دەۋ­دەن وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ونىڭ ديرەكتورى سەرىك مالگەلدينوۆتىڭ سوزىنشە, جوبالىق-سمەتالىق قۇجات ازىرلەنىپ, ءتيىستى قارجى ءبولىندى. الايدا وسى عيماراتتا تاعى ەنەرگەتيكا جانە بايلانىس كوللەدجى دە ءبىلىم بەرىپ جاتىر. ياعني, ءبىر عيماراتتا ەكى كوللەدج ورنالاس­قان. وسى جاعداي جوندەۋ وتكىزۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.
«ءبىز عيماراتتىڭ ءبىرىنشى قاباتىنداعى جاتاقحانانى الىپ وتىرمىز. ءبىزدىڭ وقۋ ورنىنا ءتيىستى عيمارات ش. قوسشىعۇلۇلى كوشەسىندە سالىندى. بىراق وعان كوشە الماي وتىرمىز. ونىڭ سەبەبى, عيماراتقا اپاراتىن جول سالىنباي, اۋلا اباتتاندىرىلماعان. وسى جاعىنان بىزگە كومەك بەرسەڭىز» دەدى ەنەرگەتيكا جانە بايلانىس كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى ساۋلە ومىربەكوۆا.
دەپۋتاتتار بارعان سوڭعى نىسان № 8 ورتا مەكتەپ بولدى. ءبىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى دۋلات جەكەباەۆتىڭ سوزىنشە, اپاتتىڭ الدىنداعى نىسان بولىپ تانىلعان بۇل مەكتەپتە وتكەن جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسى توقتاتىلدى. ورتا مەكتەپتى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ تۋرالى شەشىم شىعارىلدى.
دەپۋتاتتار بۇگىن دە بىرقاتار ءبى­لىم بەرۋ نىساندارىن ارالايدى.

امانعالي قالجانوۆ