اقپان ايىندا استانا قالاسىندا قوعامدىق كەڭەس قۇرىلعان بولاتىن. وسىعان وراي, بىز جاڭا كونسۋلتاتيۆتى ورگاننىڭ باسشىسى سانسىزباي ەسىلوۆكە جولىعىپ, جاڭا قۇرىلىمنىڭ جۇمىسى جونىندە اڭگىمەلەستىك.
– سانسىزباي سەيىتجانۇلى, الدىمەن قالاداعى قوعامدىق كەڭەستىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىنە توقتالساڭىز.
– وتكەن جىلى 2 قاراشادا شىققان «قوعامدىق كەڭەستەر تۋرالى» زاڭ 2016 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كۇشىنە ەندى. بۇل – مەملەكەت باسشىسىنىڭ بەس ينستيتۋتتىق رەفورمانى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ۇلت جوسپارى – «100 ناقتى قادام» باعدارلاماسىن ورىنداۋ بويىنشا اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ زاڭدى جالعاسى. وسى زاڭ بويىنشا جەرگىلىكتى ورىندار مەن وبلىستاردا, استانا جانە الماتى قالالارىندا, سونداي-اق ورتالىق مينيسترلىكتەردىڭ قۇرامىندا قوعامدىق كەڭەستەر قۇرىلىپ, وتكەن اپتادا قالالىق ءماسليحاتتىڭ 64-سەسسياسىندا استاناداعى قوعامدىق كەڭەستىڭ قۇرامى بەكىتىلدى. ول 25 ادامنان تۇرادى.
جالپى, جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا قۇرىلعان كەڭەس نەگىزگىنەن كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەستىك باقىلاۋ ورگانى بولىپ تابىلادى. دەمەك, اكىمدىك پەن ءماسليحاتتىڭ قابىلداپ جاتقان نورماتيۆتىك قۇجاتتارى الدىمەن وسى كەڭەستە قارالىپ, ماقۇلدانعاننان كەيىن عانا ادىلەت دەپارتامەنتىندە بەكىتىلەدى. ماسەلەن, بيزنەسكە بايلانىستى نورماتيۆتىك قۇجاتتار كاسىپكەرلەر پالاتاسى وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن كەڭەس وتىرىسىندا قارالىپ, ماقۇلدانادى.
قوعامدىق كەڭەستى قۇرعان كەزدە زاڭ بويىنشا بۇكىل پروتسەدۋراسىن بۇلجىتپاي ورىنداۋعا تىرىستىق. اۋەلى قالالىق گازەتتەر مەن ءوزىمىزدىڭ سايتقا وسىنداي كەڭەستىڭ قۇرىلاتىنى جونىندە حابارلاندىرۋ جاريالانىپ, 9 ادامنان تۇراتىن جۇمىس توبى قۇرىلدى. بۇل رەتتە قالاداعى ساياسي پارتيالار مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ءوز ۇسىنىستارىن ءبىلدىردى. سولاردىڭ اراسىندا وزدەرى-وزدەرىن ۇسىنعاندار دا بولدى. وسىلايشا, بارلىعى 61 كانديداتتىڭ ىشىنەن جۇمىس توبى كونكۋرس جۇيەسىندە 25 ادامدى سايلادى. ولاردىڭ 30 پايىزى جەرگىلىكتى اكىمدىكتە, ءماسليحاتتا, باسقا دا ورگانداردا ۇسىنىلعان ازاماتتار بولسا, قالعان ون سەگىز ادام وسى استانادا تىركەۋدەن وتكەن ساياسي پارتيالار مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ, ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى. ولار داۋىسقا سالۋ ارقىلى سايلاندى.
– قوعامدىق كەڭەستىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا اشىق داۋىس بەرۋ ارقىلى ءسىزدىڭ توراعا بولىپ سايلانعانىڭىزدان حاباردارمىز. ال, قوعامدىق كەڭەستىڭ قۇرامىندا كىمدەر بار؟
– قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ بارلىعى دەرلىك استانانىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان, جەرلەستەرىمىزدىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن ازاماتتار. ولاردىڭ اراسىندا استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك امانشاەۆ, س.سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى نەسىپبەك ايتوۆ, «قازاقستان قالا قۇرىلىسى وداعى» استانالىق فيليالىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى گۇلنار قۇسايىنوۆا, قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ايمان مۇساقوجاەۆا, «جاينا استانا» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى مۇحتار ەركەتاەۆ, استانا ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى عاني تاسماعانبەتوۆ جانە ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى جانات نۇرپەيىسوۆ سەكىلدى استانانىڭ قالىپتاسۋىنا ايرىقشا ۇلەس قوسقان جالپى سانى 25 ازامات بار. جۇمىس توبى كەڭەستىڭ توراعاسى ەتىپ مەنى سايلادى. بۇل رەتتە مەنىڭ بۇكىل ءومىربايانىم باس قالامەن, اقمولا وبلىسىمەن بايلانىستى ەكەنى, استانا قالاسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولىپ جۇمىس ىستەگەنىم, قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى بولىپ سايلانعانىم ەسكەرىلدى. وسى وتىرىستا قوعامدىق كەڭەس حاتشىسى لاۋازىمىنا قالالىق ءماسليحات اپپاراتىنىڭ باسشىسى ۆەرا پىتەۆا سايلاندى.
سونىمەن بىرگە قوعامدىق كەڭەس كوميسسياسىنىڭ جۇمىسىن ۇيلەستىرەتىن, ۇيىمداستىراتىن جانە اقپاراتتىق قولداۋدى قامتاماسىز ەتەتىن تورالقا قۇرامى بەكىتىلدى.
مەنىڭشە, ەڭ باستىسى قوعامدىق كەڭەس جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ جۇيەسىندە ءتيىستى ورنىن تابا ءبىلگەنى ءجون. سەبەبى, ول بيۋدجەت جوباسىن, ونىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەپتى, قالانىڭ دامۋ جوسپارىن قاراستىراتىن, اتقارۋشى جانە وكىلەتتى ورگاندار ەنگىزەتىن نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر بويىنشا قورىتىندى بەرەتىن بولادى.
– الداعى جوسپارلارىڭىز قانداي؟
– العاشقى وتىرىسىمىز ءوتتى, تورالقا مۇشەلەرى سايلاندى. ەندى قوعامدىق كەڭەستىڭ ەرەجەسى دايىندالۋدا. ۇكىمەت بەلگىلەگەن ەرەجەنى وزىمىزگە قاجەتتى كولەمىندە بەكىتكەننەن كەيىن جۇمىسىمىزدى جوسپارلايمىز. ول ءۇش ايعا, جارتى جىلعا جانە ءبىر جىلعا باعىتتالىپ جاسالادى. سونى بەكىتكەننەن كەيىن جۇمىسىمىزدى باستايمىز. جاقىن كۇندەردە قالا اكىمدىگىنەن تۇسكەن قۇجاتتاردى قۇپتاۋ ءۇشىن ەكىنشى وتىرىسىمىزدى وتكىزبەكپىز.
قوعامدىق كەڭەستەر جۇمىسىنىڭ نەگىزگى نىسانى وسىنداي وتىرىستار بولىپ تابىلادى. قاجەت بولعان جاعدايلاردا قوعامدىق كەڭەستىڭ وتىرىسىنا ونىڭ شەشىمىمەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ, بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ, عىلىمي, كاسىپتىك جانە باسقا دا ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى, سونداي-اق ساراپشىلار مەن وزگە دە ماماندار شاقىرىلۋى مۇمكىن. كەڭەستىڭ جۇمىسى بەكىتىلگەن جوسپارىنا سايكەس, تۇراقتى تۇردە جۇزەگە اسىرىلادى.
جالپى, بۇل – وتە جاۋاپتى جۇمىس. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ جۇمىسىن جەتىلدىرۋدە قوعامدىق كەڭەس حالىق پەن بيلىك اراسىن جاقىنداستىرۋعا ىقپال ەتەتىن بولادى. سوندىقتان ءبىزدىڭ ماقساتىمىز كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىعىپ, اكىمدىك پەن ماسليحاتپەن بىرلەسىپ, قوعام ءۇشىن, حالىق ءۇشىن جۇمىس ىستەۋ. بۇل كەڭەس ەلىمىزدە دەموكراتيانى دامىتۋداعى ماڭىزدى قادام دەر ەدىم. ول جاريالىلىق, ۇستانىمىندا جۇمىس ىستەپ, حالىق پەن اتقارۋشى بيلىك اراسىن جاقىنداتا تۇسەدى دەگەن سەنىمدەمىن.
گ. وكەشقىزى, astana-akshamy.kz
