ناۋقاس پەن دارىگەردىڭ التىن ۋاقىتىن الىپ, جۇيكەسىنە دە سالماق تۇسىرەتىن قاپتاعان قاعازباستىلىقتان ارىلۋ جۇمىستارى 1 شىلدەدەن باستالدى. ياعني استانا ەمحانالارىندا ەمدەلۋشىنىڭ ەلەكتروندى قۇجاتى ىسكە قوسىلۋدا. ەندى قاعاز تۇرىندەگى امبۋلاتورلىق كارتاڭىز قايدا قالسا دا قاپالانباڭىز, ويتكەنى الداعى ۋاقىتتا ونىڭ قاجەتى بولمايدى.
استانا قالاسى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى كامالجان نادىروۆ №10 قالالىق ەمحانادا وتكەن كەڭەستە مەديتسينا سالاسىنداعى قاپتاعان قاعاز تولتىرۋدىڭ قاجەتتىلىگى بولمايتىنىن ايتىپ, دارىگەرلەردى قۋانتتى. ايتۋىنشا, ەمدەلۋشى باسقا دارىگەرگە كورىنەتىن بولسا, ناۋقاس تۋرالى بارلىق دەرەكتەر اقپاراتتىق بازادا كورىنىپ تۇرادى. 1 شىلدەدەن باستالعان بۇل جوبا اياسىندا تۇرعىنداردىڭ 93 پايىزىن ەلەكتروندى دەنساۋلىق قۇجاتىمەن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن. بۇل رەتتە «Smart Astana» قوسىمشاسى تۋرالى دا ايتا كەتكەن ءجون. بۇگىندە كۇن سايىن اتالمىش قوسىمشانى 24 مىڭ ادام پايدالانادى. قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ءۇشىن 60-قا جۋىق قىزمەت ءتۇرى وسى قوسىمشاعا توپتاستىرىلعان. ونىڭ ىشىندە «دارىگەردى ۇيگە شاقىرتۋ» سەكىلدى مەديتسينالىق قىزمەت ءتۇرىن كەڭىنەن پايدالانۋشىلار لەگى ارتىپ كەلەدى.
سىرتىڭىزدان تىركەپ جىبەرمەسىن…
جيىندا تاعى ءبىر كوتەرىلگەن ماسەلە – تىركەۋ جۇيەسى. بۇگىندە كەيبىر ازاماتتاردىڭ ەركىنەن تىس باسقا ەمحانالاردىڭ ەمدەلۋشىسى بولىپ كەتىپ جاتقانى تۋرالى دەرەكتەر ءجيى كەزدەسەدى. وسىعان بايلانىستى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ ەمحاناعا تىركەلۋدى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى ارقىلى جۇرگىزۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا, ءبىر جىلدارى ەلەكتروندى تىركەۋ جۇيەسى ىسكە قوسىلعاندا بارلىق ازاماتتاردى جاپپاي تىركەي بەرۋ باستالدى. ءمينيستردىڭ ءوزىن ەلوردادا بەس جىل تۇرعانىنا قاراماستان, باسقا وبلىسقا تىركەپ جىبەرگەن. ەگەر باسقا وڭىرگە تىركەلەتىن بولساڭىز, بيۋدجەتتەن بولىنگەن قارجى سول ايماققا اۋدارىلادى.
«سوندىقتان تىركەۋدى مىندەتتى تۇردە جەكە باسىن كۋالاندىرىپ, حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى ارقىلى جۇزەگە اسىرۋدى ۇسىنىپ وتىرمىز. ويتكەنى تەكسەرۋ كەزىندە قولدان جاسالعان جەكە كۋالىكتەر انىقتالدى. تۇرعىندار ەلەكتروندى تسيفرلى قولتاڭبا ارقىلى نەمەسە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا ءوزى بارىپ تىركەلگەن ءجون. وسىلايشا, بۇل سالادا ءتارتىپ ورناتاتىن بولامىز» دەيدى ەلجان ءبىرتانوۆ.
جەلگە ۇشقان 25 ميلليون
«استانا – ادالدىق الاڭى» اياسىندا ءسوز العان جوبا جەتەكشىسى جازيرا جىلقىشيەۆا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اقپاراتتىق بازالارىن سايكەستەندىرۋ بويىنشا اتقارىلعان جۇمىستارعا توقتالدى. ول اتالمىش بازانىڭ ينتەگراتسيالانۋى ارقاسىندا الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىنداعى بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەت ءتۇرىن ساپالى الۋعا مۇمكىندىك بەرىلگەنىن ايتادى. سونداي-اق, جوبا كەڭسەسى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىمەن بىرلەسىپ, №10 قالالىق ەمحاناعا مودەرنيزاتسيا جۇمىستارىن جۇرگىزگەن. سەمينار بارىسىندا استانا قالاسىنىڭ اكىمى اسەت يسەكەشەۆ, مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى اليك شپەكباەۆ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ زاماناۋي ۇلگىدە جاساقتالعان ەمحانا جۇمىسىمەن كەڭىرەك تانىستى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جاڭعىرتۋدىڭ ءتيىمدى جولى, ەڭ الدىمەن, جالعان قۇجات جاساۋشىلارعا توقتاۋ بولاتىنىن ەسكەرگەن ءجون. سەبەبى ينتەرنەتتەگى حابارلاندىرۋ ارقىلى مەديتسينالىق انىقتامانىڭ نەبىر ءتۇرىن ساتىپ الۋعا بولادى. وسىدان ەكى اي بۇرىن عانا وسىنداي جالعان مەديتسينالىق قۇجات جاساعان توپتىڭ ۇستالعانى بەلگىلى. ولاردى ءتىنتۋ كەزىندە 086 ۇلگىسىندەگى مەديتسينالىق انىقتامانىڭ 200-دەن استام بلانكىلەرى, 190-عا جۋىق سانيتارلىق كىتاپشا, مەديتسينالىق مەكەمەلەر مەن دارىگەرلەردىڭ 80-نەن استام ءمورى, مەديتسينالىق اناليز ناتيجەلەرى, فليۋوروگرافيالىق سۋرەتتەر, مەديتسينالىق دياگنوزدار جازىلعان كىتاپشا جانە تاعى باسقا زاتتار تابىلعان.
«وسىلايشا, تىركەلگەن ءبىر دەرەك بويىنشا ەلوردالىق ەمحانالار 25 ميلليون تەڭگەدەن قاعىلىپ وتىر. اتالمىش قاراجات ەمدەلۋشىلەرگە ارنالعان قىزمەت ءتۇرىن جاقسارتۋعا نەمەسە مەكەمە قىزمەتكەرلەرىنە سىياقى تاعايىنداۋعا جۇمسالار ما ەدى…» دەيدى جازيرا جىلقىشيەۆا. ونىڭ ايتۋىنشا, اتالمىش ماسەلەنى كەشەندى شەشۋ ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە ۇسىنىس جولدانعان. وندا سانيتارلىق كىتاپشالاردى, انىقتامالاردى بەرۋدى اۆتوماتتاندىرۋ مەن شەكتىك باعا قۇنىن بەلگىلەۋ قاراستىرىلعان.
سونىمەن قاتار, جازيرا جىلقىشيەۆا ەڭبەك زاڭناماسىنا دا وزگەرىس ەنگىزۋ كەرەكتىگىن مالىمدەدى. ياعني جۇمىس بەرۋشىگە ۇسىنىلعان مەديتسينالىق قۇجاتتاردىڭ اق-قاراسىن انىقتاۋ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەمەك.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك, اقپان ايىنان باستاپ قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى استانا قالاسى اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ «استانا – ادالدىق الاڭى» جوباسىن جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى.
كەرەك كەڭەس
قىمباتىنا ۇرىنباي, ارزانعا الۋعا بولادى
باس اۋىرىپ, بالتىرىڭ سىزداسا, ارينە, دارىگەرگە جۇگىنەمىز. نەگە ەكەنىن قايدام, سوڭعى كەزدە اق جەلەڭدى ابزال جاندارىمىز تەك سوڭعى كەزدە شىققان, باعاسى قىمبات اتاقتى برەندتەردىڭ ءدارىسىن جازىپ بەرۋگە قۇمار. جانىڭ اۋىرىپ تۇرعان سوڭ قارسىلاسپاي, ايتقانىن ساتىپ الامىز. دەگەنمەن قىمبات ءدارى-دارمەكتىڭ قىمباتىمەن قۇرامى بىردەي ارزان بالامالارى بار ەكەنىن ەسكە سالعىمىز كەلەدى. جانە باعاسىنىڭ ەداۋىر ايىرماسى بارىنا مىنا تىزىمنەن كوز جەتكىزۋگە بولادى. بۇل دارىلەردى قالانىڭ ءدارىحانالارىنان ساتىپ الۋعا بولادى:
1. نۋروفەن (880 تەڭگە) – يبۋپروفەن (350 تەڭگە)
2. مەزيم (690 تەڭگە) – پانكرەاتين (500 تەڭگە)
3. نو-شپا (3750 تەڭگە) – دروتاۆەرينا گيدروحلوريد (70 تەڭگە)
4. پانادول (1400 تەڭگە) – پاراتسەتامول (310 تەڭگە)
5. بەلوساليك (5800 تەڭگە) – اكريدەرم (660 تەڭگە)
6. بەتاسەرك (2800 تەڭگە) – بەتاگيستين (1000 تەڭگە)
7. بىسترۋمگەل (1950 تەڭگە) – كەتوپروفەن (1000 تەڭگە)
8. ۆولتارەن (2300 تەڭگە) – ديكلوفەناك (650 تەڭگە)
9. ۆەنارۋس (4800 تەڭگە) – دەترالەكس (3800 تەڭگە)
10. ديفليۋكان (3700 تەڭگە) – فلۋكونازول (600 تەڭگە)
11. زوۆيراكس (1750 تەڭگە) – اتسيكلوۆير (805 تەڭگە)
12. يممۋنال (1600 تەڭگە) – ەحيناتسەي ەكسترات (350 تەڭگە)
13. يموديۋم (2280 تەڭگە) – لوپەراميد (1000 تەڭگە)
14. يودومارين (2280 تەڭگە) – كاليا يوديد (175 تەڭگە)
15. كاۆينتون (2280 تەڭگە) – ۆينپوتسەتين (450 تەڭگە)
16. كلاريتين (2100 تەڭگە) – لوراگەكسال (880 تەڭگە)
17. كلاتسيد (4700 تەڭگە) – كلاريتروميتسين (1500 تەڭگە)
18. لازولۆان (1700 تەڭگە) – امبروكسول (600 تەڭگە)
19. لاميزيل (3200 تەڭگە) – تەربينافين (1000 تەڭگە)
20. ليوتون (3500 تەڭگە) – گەپارين-اكريگەل (600 تەڭگە)
21. لوميلان (1700 تەڭگە) – لوراگەكسال (880 تەڭگە)
