2019 جىل تۇركيادا گوبەكلىتەپە جىلى رەتىندە جاريالانعان بولاتىن. وسى ورايدا ەلورداداعى يۋنۋس ەمرە اتىنداعى تۇرىك مادەني ورتالىعى «گوبەكلىتەپە» فوتوكورمەسىن ۇيىمداستىردى.
گوبەكلىتەپە عيباداتحاناسى تۇركيانىڭ شانلىۋرفا قالاسىنىڭ ورتالىعىنان 21 شاقىرىم قاشىقتىقتاعى ورەندجيك اۋىلىنا جاقىن ورنالاسقان. الاڭ 1963 جىلى ىستامبۇل جانە چيكاگو ۋنيۆەرسيتەتتەرى بىرلەسە وتىرىپ جۇرگىزگەن جوعارعى قابات زەرتتەۋ جۇمىستارى كەزىندە قازىلدى جانە وعان «V52 نەوليتتىك مەكەن» دەگەن ات بەرىلدى. الاڭنىڭ اسقان قۇندى جادىگەر ەكەندىگى 1994 جىلدان كەيىن جۇرگىزىلگەن جۇمىستاردان كەيىن انىقتالدى. وسى قازبا جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە گوبەكلىتەپەنىڭ 12000 جىل بۇرىن سالىنعان عيبادات ورنى ەكەنى بەلگىلى بولدى.
مۇنداعى عيباداتحانا عيماراتتارى وندىرىسكە ءوتۋ كەزەڭىندە, ياعني اۋىلشارۋاشىلىعى مەن مال شارۋاشىلىنا جاقىن كەزەڭدەگى اڭشى توپتارى تاراپىنان تۇرعىزىلعان دەپ ەسەپتەلەدى. باسقاشا ايتقاندا گوبەكلىتەپە ءوز ماڭايىنداعى سونشالىقتى دامىعان جانە تەرەڭ نانىم –سەنىم جۇيەسى بار اڭشى توپتارى ءۇشىن ماڭىزدى كۋلت ورتالىعى بولىپ تابىلادى. بۇل جاعدايدا ايماقتى ەڭ ەرتە قىش- قۇمىراسىز نەوليتيك ءداۋىردىڭ (PPN, Pre-Pottery Neolithic), ا كەزەڭىندە ياعني, قازىرگى كۇننەن ەڭ از دەگەندە 11.600 جىل بۇرىن قولدانىلا باستادى دەپ ەسەپتەۋگە بولاتىن سياقتى. سونداي –اق, گوبەكلىتەپەدەگى ەڭ ەسكى ارەكەتتەردى داتالاۋعا قازىر مۇمكىندىك جوق, الايدا ەسكەرتكىش عيماراتتارىنا قاراساق, ونىڭ تاريحىنىڭ تامىرى پالەوتيكالىق داۋىردەن باستاۋ الىپ, مىڭداعان جىل تەرەڭگە,
ەپيپالەوتيكالىق داۋىرگە دەيىن سوزىلىپ جاتىر دەۋگە بولادى.
