ۇلت جوسپارىنىڭ ەڭ ءبىرىنشى باعىتى كاسىبي مەملەكەتتىك اپپارات قۇرۋدى كوزدەيدى. وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن «قر مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭىنا بىرقاتار وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن.
قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەت دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ءالي كومەكباەۆتىڭ تۇسىندىرۋىنشە, مەملەكەتتىك قىزمەتكە ءبىرىنشى ورنالاسقاندا, تەك تومەنگى لاۋازىمداردان باستاپ جانە ءۇش ساتىدان تۇراتىن كونكۋرستىق ىرىكتەۋ ارقىلى ورنالاسۋ ءتارتىبى قالىپتاستىرىلعان. ءبىرىنشى ساتىدا ۇمىتكەرلەر زاڭناما مەن ءبىلىمى, بىلىكتىلىگى, يكەمدىلىگى بويىنشا تەست سىناقتارىنان وتەدى. ەكىنشى ساتىدا قر مەملەكەتتىك قىزمەت جونىندەگى مينيسترلىك ۇمىتكەرلەردىڭ جەكە قاسيەتتەرىن تەكسەرەدى. مۇنىڭ ىشىندە قىزمەتكەردىڭ ەكتيكاسىنا, جۇمىس ساپاسىنا, جەمقورلىققا توزبەۋشىلىك تانىتۋ قاسيەتتەرىنە ءمان بەرىلەدى ەكەن. ال ءۇشىنشى ساتىدا مەملەكەتتىك ورگان ۇمىتكەرلەرمەن اڭگىمەلەسۋ ارقىلى ولاردىڭ بەيىندىك ءبىلىمى مەن يكەمدىلىگىن باعالايدى. كونكۋرستان ءساتتى وتكەندەرگە تالىمگەر بەكىتىلىپ, 3-تەن 6 ايعا دەيىن سىناق مەرزىمى بەلگىلەنەدى. مەملەكەتتىك قىزمەتكە ءبىرىنشى رەت قابىلدانعاندار ءۇشىن 3 ايعا جەكە بەيىمدەلۋ جوسپارى جاسالادى. جوسپاردا بەلگىلى ءبىر ماشىقتار مەن سىناق تاپسىرمالارىن يگەرۋگە بايلانىستى تالاپتار بەلگىلەنگەن. تاپسىرمالار ورىندالماعان جاعدايدا مەملەكەتتىك ورگاننىڭ باسشىسى بەيىمدەلۋ جوسپارىنىڭ شارالارىن قايتا ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەرە وتىرىپ, سىناق مەرزىمىن تاعى ءۇش ايعا سوزۋعا قۇقى بار. ال ەندى قىزمەتكە الىنعاننان كەيىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ مانساپتىق ىلگەرلەۋى تەك قانا كونكۋرستىق نەگىزدە عانا جۇزەگە اسىپ وتىرادى. تومەنگى لاۋازىمداردا اتقارعان جۇمىس ءوتىلى دە ەسكەرىلەدى.
– ۇلت جوسپارىنىڭ 12-ءشى قادامىندا جاڭا ەتيكالىق ەرەجەلەردى ەنگىزۋ اتاپ كورسەتىلگەنى بەلگىلى. مەملەكەتتىك قىزمەتتى ءساتتى جاڭعىرتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن فاكتورلاردىڭ ءبىرى – ەتيكالىق ۇستانىمداردى جەتىلدىرۋ ەكەنى داۋسىز. مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسىندە ەتيكالىق نورمالاردىڭ بۇزىلۋىنا اكەلىپ سوقتىراتىن جانە جەمقورلىقتى تۋىنداتاتىن جاعدايلاردى ەسكەرتۋ بويىنشا شارالاردى كۇشەيتۋگە باسىمدىق بەرىلدى. وسىلايشا قر جاڭا ەتيكالىق كودەكسىندە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جۇمىستا جانە جۇمىستان تىس جەرلەردە وزدەرىن ۇستاۋ قالىپتارى رەتتەلدى. ولاردىڭ ازاماتتارمەن, ءارىپتەستەرىمەن, باسشىلىقپەن جۇمىستان تىس كەزدە قارىم-قاتىناس جاساۋ جانە جۇرت الدىندا سويلەسۋ ستاندارتتارى دا بەكىتىلدى. قىزمەتتىك ەتيكانى بۇزعان مەملەكەتتىك قىزمەتكەر تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى. كودەكستە مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرەتىن ارەكەتتەر دە انىقتاپ كورسەتىلگەن. وعان شەشىمدەردى شىعارۋ مەن دايىنداۋ كەزىندە جەكە جانە زاڭدى تۇلعالارعا نەگىزسىز ارتىقشىلىقتار كورسەتۋ, اقپارات بەرۋدەن باس تارتۋ, وتكىزىلەتىن قۇجاتتاردى قابىلداۋ كەزىندە زاڭدار قاراستىرىلماعان ارتىق تالاپتار قويۋ جاتادى. مۇنداي زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا جول بەرگەندەر جۇمىستان بوساتۋ, مەملەكەتتىك قىزمەتكە قايتا تاپسىرۋعا تىيىم سالۋ سياقتى تارتىپتىك شارالار قولدانۋ قاراستىرىلعان, دەيدى جاڭا ەتيكالىق ەرەجە جونىندە اتالمىش مينيسترلىكتىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتەر دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ادىلبەك مۇقاشەۆ.
ماماننىڭ ماڭىز بەرىپ ايتقاندارىنا قاراعاندا, بۇگىندە بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردا, وبلىس اكىمدىكتەرى مەن استانا جانە الماتى قالالارى اكىمدىكتەرىندە ەتيكا جونىندەگى كەڭەستەر قۇرىلعان. بۇل كەڭەستەردىڭ وكىلەتتىكتەرىنە تەك تارتىپتىك ىستەردى قاراۋ عانا ەمەس, سونىمەن قاتار, جەمقورلىقتى تۋىنداتاتىن جاعدايلارعا تالداۋ جاساۋ, جەمقورلىققا قارسى مونيتورينگ جۇرگىزۋ كىرەدى. ەتيكا جونىندەگى كەڭەستىڭ قۇرامىنا ءماسليحات دەپۋتاتتارى, قوعامدىق بىرلەستىك وكىلدەرى, باق وكىلدەرى جانە جەكەلەگەن ورگانداردىڭ باسشىلارى الىنعان.
بۇل كەڭەس ءوز كەزەگىندە مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ ەتيكالىق ەرەجەلەردى ساقتاۋىنا, مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىندەگى جەمقورلىقتى مەيلىنشە ازايتۋعا, سونداي-اق حالىققا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر دەڭگەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ قىزمەتىن جەتىلدىرۋگە ىقپال ەتەدى. ءسويتىپ, كاسىبي مەملەكەتتىك اپپارات باسقاراتىن قوعامعا اۋىساتىن بولامىز. ۇلت جوسپارىنىڭ ەڭ باستى باعىتى – وسى.
مەڭدوللا شامۇراتوۆ
