ءمامس-كە جەكە كاسىپكەر ءوزى ءۇشىن قانشا تولەيدى؟ ءوز قىزمەتكەرى ءۇشىن قانشا اۋدارادى؟ جەڭىلدىك ساناتىنا كىرەتىن جۇمىسكەرلەر ءۇشىن تولەم جاساي ما؟ جەكە كاسىپكەرلەر تاراپىنان ءجيى قويىلاتىن وسى جانە وزگە دە ساۋالدارعا جاۋاپ بەرەمىز.
«جىل باسىنان بەرى, ياعني 2022 جىلدىڭ قاڭتار-ماۋسىم ايلارى ارالىعىندا مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ءۇشىن ەلوردالىقتار 30,9 ملرد تەڭگە جارنا اۋدارعان. ونىڭ 17,2 ملرد تەڭگەگە جۋىعى – جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ اۋدارىمدارى, ال 13,7 ملرد تەڭگە – جەكە كاسىپكەرلەردەن تۇسكەن جارنا. ال وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا ەلوردالىقتاردان 5,6 ملرد تەڭگەدەن اسا جارنا اۋدارىمدارى تۇسكەن. ونىڭ 3,2 ملرد تەڭگەدەن استامى – جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ, ال 2,4 ملرد تەڭگە – جەكە كاسىپكەرلەردىڭ اۋدارىمدارى.
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ءۇشىن تۇسكەن بارلىق جارنا اۋدارىمدارى, ياعني جيناقتالعان قارجى, سەنىمگەرلىك باسقارۋ تۋرالى جاسالعان كەلىسىمشارتقا سايكەس, ۇلتتىق بانكتە ساقتالادى دا, مەديتسينالىق قىزمەتتەر اقىسىن تولەۋگە جۇمسالادى. تمككك جانە ءمامس پاكەتتەرى بويىنشا حالىققا كورسەتىلگەن مەديتسينالىق قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن كولەمىنە مونيتورينگ جاساپ, تەكسەرگەننەن كەيىن عانا قور جەتكىزۋشىلەرىنە تولەم جۇرگىزىلەدى» دەپ تۇسىندىرەدى «الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كەاق نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ ديرەكتورى نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆ
– مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا جەكە كاسىپكەر ءوزى ءۇشىن قانشا تولەيدى؟
– جەكە كاسىپكەرلەر جانە جەكە پراكتيكامەن اينالىساتىن ازاماتتار باسقا دا الەۋمەتتىك اۋدارىمدارمەن قاتار مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا بەلگىلەنگەن مولشەردە جارنا تولەيدى.
2022 جىلى وسى ساناتتاعى تولەۋشىلەر ءۇشىن جارنا مولشەرى ەتج-نىڭ 1,4 ەسەلەنگەن مولشەرىنىڭ 5%-ىن نەمەسە اي سايىن 4 200 تەڭگەنى قۇرادى. (60 000*1,4) *5% = 4 200 تەڭگە.
– قالاي تولەيدى؟
– جەكە كاسىپكەر رەتىندە ءوزى ءۇشىن ءمامس تولەمىن ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتىڭ كەز كەلگەن بولىمشەسى ارقىلى, ونىڭ ىشىندە ءموبيلدى قوسىمشالار ارقىلى, سونداي-اق «قازپوشتا» اق, كاسسا 24 جانە Qiwi ءاميان وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ تەرمينالدارى ارقىلى اۋدارۋعا بولادى. تولەم كودى (تك) – 122.
اي سايىن دا, ۇزاق مەرزىمگە دە الدىن الا تولەم جاساۋعا بولادى.
2-3 جۇمىس كۇنى ىشىندە قاراجاتتىڭ قايتارىلۋىن مىندەتتى تۇردە تەكسەرىڭىز. ەگەر جسن نەمەسە اتى-ءجونى, تولەم سوماسى دۇرىس كورسەتىلمەگەن بولسا نەمەسە اۋدارىم بازاسى 10 ەتج-دان اسىپ كەتسە, جارنالار قايتارىلۋى مۇمكىن.
– جەكە كاسىپكەر جۇمىس بەرۋشى رەتىندە مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا قانشا تولەيدى؟
– ەگەر جەكە كاسىپكەردىڭ جالدامالى قىزمەتكەرلەرى بولسا, وندا جۇمىس بەرۋشى رەتىندە تولەمدەردىڭ ۋاقىتىلى جۇرگىزىلۋىنە جاۋاپ بەرەدى.
- اۋدارىمدار (جۇمىس بەرۋشى قاراجاتى ەسەبىنەن) – قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىنىڭ 3% مولشەرىندە, بىراق 18 مىڭ تەڭگەدەن اسپايدى.
- جارنالار (قىزمەتكەردىڭ جالاقىسىنان) – قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىنان 2% مولشەرىندە ۇستالادى, بىراق 12 مىڭ تەڭگەدەن اسپايدى.
مىسالى:
N اتتى قىزمەتكەرگە 2022 جىلعى شىلدە ايىنا 100 000 تەڭگە سوماسىندا جالاقى ەسەپتەلدى. بۇل جاعدايدا قىزمەتكەر جارناسىنىڭ سوماسى 2 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى, جۇمىس بەرۋشى ءوز تاراپىنان 3 مىڭ تەڭگە اۋدارادى. ياعني, ءار قىزمەتكەردىڭ جالاقىسىنىڭ مولشەرىنە بايلانىستى بولادى.
– قالاي تولەم جاساۋعا بولادى؟
– جەكە كاسىپكەر قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن ءمامس تولەمىن بانكتىڭ كەز كەلگەن بولىمشەسى, ونىڭ ىشىندە ءموبيلدى قوسىمشالار جانە «قازپوشتا» اق ارقىلى اۋدارۋعا بولادى. تولەم كودى (تك): 121.
– ەگەر جەكە كاسىپكەر جەڭىلدىك ساناتىنا كىرەتىن بولسا, ءمامس ءۇشىن جارنا تولەۋى قاجەت پە؟
– «ءمامس تۋرالى» قر زاڭىنا جانە قر سالىق كودەكسىنە سايكەس, سالىق ەسەپتىلىگىن ۇسىنۋدى توقتاتا تۇرعانداردى نەمەسە ارەكەتسىز دەپ تانىلعانداردى قوسپاعاندا, جەكە كاسىپكەرلەر مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ءۇشىن جارنا تولەيدى.
جەكە كاسىپكەر ءوزى نەمەسە ونىڭ جالدامالى قىزمەتكەرلەرى مىنا ساناتتاردا بولعان جاعدايدا جارنالار مەن اۋدارىمداردى تولەمەيدى:
- بالالار (18 جاسقا دەيىنگى);
- زەينەتاقى تولەمدەرىن الۋشىلار, ونىڭ ىشىندە ۇلى وتان سوعىسىنىڭ قاتىسۋشىلارى مەن مۇگەدەكتەرى;
- «التىن القا», «كۇمىس القا» القالارىمەن ماراپاتتالعان نەمەسە بۇرىن «باتىر انا» اتاعىن العان, سونداي-اق I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالار;
- مۇگەدەكتەر;
- ورتا, تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك, ورتا بىلىمنەن كەيىنگى, جوعارى ءبىلىم بەرۋ, سونداي-اق جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا كۇندىزگى وقۋ نىسانىندا ءبىلىم الاتىن تۇلعالار.
– دەكرەتتىك دەمالىستاعى ايەل جەكە كاسىپكەر بولسا, ءمامس ءۇشىن تولەم جاساۋى كەرەك پە؟
– كاسىپكەرلىكپەن اينالىسپايتىن نەمەسە جۇمىس ىستەمەيتىن, تابىسى جوق ايەلدەر دەكرەتتىك دەمالىس كەزىندە جەڭىلدىك ساناتىنا كىرەدى.
ەگەر ايەل جەكە كاسىپكەر بولسا, وندا ول ءوزى ءۇشىن 4 200 تەڭگە مولشەرىندە بەلگىلەنگەن جارنانى تولەيدى.
– ەگەر جەكە كاسىپكەر زەينەتكەر نەمەسە مۇگەدەك بولسا, ول مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ءۇشىن جارنا تولەۋى كەرەك پە؟
– جوق. مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءمامس جارنالارىن تولەۋدەن تولىق بوساتىلعان ازاماتتاردىڭ جەڭىلدىك ساناتىنا جاتادى, ونىڭ ىشىندە جەكە كاسىپكەر رەتىندە دە. سونداي-اق قازاقستانداعى قوردان زەينەتاقى الۋشىلار دا ءمامس جارنالارىن تولەۋدەن بوساتىلدى.
– ءبىر مەزگىلدە جالدامالى قىزمەتكەر دە بولىپ تابىلاتىن جەكە كاسىپكەر مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا جارنا تولەي مە؟
– ءيا. بۇل جاعدايدا «ءمامس تۋرالى» زاڭنىڭ 28-بابىنىڭ 3 جانە 5-تارماقتارىنا سايكەس تولەۋشى ءوزىنىڭ جالاقىسىنىڭ 2%-ىن جالدامالى قىزمەتكەر رەتىندە جانە ەتج-ءنىڭ 1,4 ەسەلەنگەن مولشەرىنىڭ 5%-ىن, نەمەسە 4200 تەڭگە جەكە كاسىپكەر رەتىندە تولەيدى.
جەكە كاسىپكەر قىزمەتى (سالىق ەسەپتىلىگىن ۇسىنۋ) توقتاتىلعان جاعدايدا, قر سالىق زاڭناماسىنا سايكەس, كاسىپكەر ءمامس جارنالارىن جەكە كاسىپكەر رەتىندە تولەمەۋى ءتيىس.
– جەكە كاسىپكەرگە ءمامس جارنالارىن تولەمەگەنى ءۇشىن ءوسىمپۇل ەسەپتەلە مە؟
– ءيا. تولەم كۇنىن قوسا العاندا, مەرزىمى وتكەن ءاربىر كۇن ءۇشىن قايتا قارجىلاندىرۋ مولشەرلەمەسىنىڭ 2,5 ەسەلەنگەن مولشەرىندە ءوسىمپۇل ەسەپتەلەدى.
ءوسىمپۇلدى بولدىرماۋ ءۇشىن جالدامالى قىزمەتكەرلەرى بولسا, جارنالار مەن اۋدارىمداردى ۋاقىتىلى تولەۋ قاجەت. ەسەپتى كەزەڭنەن كەشىكتىرمەي, ياعني كىرىستەر تولەنگەن ايدان كەيىنگى ايدىڭ 25-ىنەن كەشىكتىرمەۋ كەرەك.
– مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا جارنالاردى جانە (نەمەسە) اۋدارىمداردى تولەۋدەن جالتارعان جاعدايدا قانداي شارالار قولدانىلادى؟
– مەملەكەتتىك كىرىس ورگاندارى (سالىق كوميتەتى) اۋدارىمدار مەن جارنالاردىڭ ۋاقىتىلى جانە تولىق ەسەپتەلۋىنە جانە اۋدارىلۋىنا باقىلاۋ جۇرگىزەدى.
ەگەر جەكە كاسىپكەر جارنالاردى جانە (نەمەسە) اۋدارىمداردى تولەۋدەن جالتارسا, اكiمشiلiك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى قر كودەكسىنىڭ 92-1-بابىنا سايكەس اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى.
جۇمىس بەرۋشiلەر, جەكە كاسiپكەرلەر, جەكە نوتاريۋستار, جەكە سوت ورىنداۋشىلار, ادۆوكاتتار, كاسiبي مەدياتورلار ءمامس-كە اۋدارىمداردى جانە (نەمەسە) جارنالاردى تولەمەسە, ۋاقىتىلى جانە (نەمەسە) تولىق تولەمەسە, ەسكەرتۋ جاساۋعا تۋرا كەلەدى. ءبىر جىل ىشىندە وسى بۇرمالاۋشىلىق تاعى قايتالانسا,
- ءمامس-كە اۋدارىمدار جانە (نەمەسە) جارنالار تولەمەگەن, ۋاقىتىلى جانە (نەمەسە) تولىق تولەمەگەن شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە سول سومانىڭ 20%-ى مولشەرىندە
- ورتا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە – 30% مولشەرىندە
- ءىرى كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە – 50% مولشەرىندە ايىپپۇل سالىنادى.
– ءمامس جارنالارىن جانە/نەمەسە اۋدارىمدارىن تولەۋ كەزىندە جەكە كاسىپكەر نەنى ەستە ساقتاۋى قاجەت؟
– قاراجاتتىڭ كەرى قايتارىلماۋى ءۇشىن الۋشىنىڭ جسن مەن اتى-ءجونىن دۇرىس كورسەتۋ كەرەك;
- مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا تولەمدەردىڭ قابىلدانۋىن 2-3 جۇمىس كۇنى ىشىندە مىندەتتى تۇردە تەكسەرۋ قاجەت. ەگەر تولەم قايتارىلعان بولسا, وندا دۇرىس اقپاراتتى كورسەتە وتىرىپ, قايتا تولەم جۇرگىزۋ قاجەت;
- ەسەپتى كەزەڭنەن كەشىكتىرمەي سالىق ورگاندارىنا ەسەپتىلىكتى دايىنداپ, تاپسىرۋ كەرەك;
- ءمامس تولەمىنىڭ اۋدارىلعانى تۋرالى ءوز جۇمىسكەرلەرىن حاباردار ەتۋ كەرەك.
مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى پاتسيەنتتەر قۇقىعىن قورعايدى. قانداي دا ءبىر سۇراقتار تۋىنداعان جاعدايدا:
Qoldau 24/7 ءموبيلدى قوسىمشاسى
@saqtandyrybot تەلەگرامبوتى
1406 باي̆لانىس ورتالىعى
قوردىڭ fms.kz ساي̆تى
كەرى باي̆لانىس ارنالارى ارقىلى قورعا حابارلاسۋعا بولادى.
سونداي-اق ەلەكتروندىق ۇكىمەتتىڭ egov.kz سايتىنداعى «دەنساۋلىق ساقتاۋ» بولىمىنە ءوتىپ, «مەديتسينالىق قىزمەتتەر تۋرالى جانە ءمامس-عا اۋدارىلعان سومالار تۋرالى اقپارات» مەملەكەتتىك قىزمەتى ارقىلى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندەگى ءوز مارتەبەڭىزدى تەكسەرۋگە مۇمكىندىك بار.
«الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» كەاق
نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى
