مادەنيەت

قالامگەرلىكتەن قايراتكەرلىككە كوتەرىلگەن



ەلورداداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا ءرامىزتانۋشى, اقىن, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ەربول شايمەردەنۇلىنىڭ 70 جىلدىعىنا ارنالعان ­عىلىمي-تانىمدىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. «عاسىرلار قولتاڭباسى نەمەسە رامىزدىك تانىمنىڭ باسپالداقتارى!» تاقىرىبىنداعى ءىس-شارا اياسىندا «ماڭگىلىك مۇرا»: ەلتانىم..» اتتى كىتاپ كورمەسى دە ۇيىمداستىرىلدى. 4 ماۋسىم – مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنىنە وراي ەسكە الۋ جيىنىنىڭ وتۋىنە مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ ارحيۆ, قۇجاتتاما جانە كىتاپ ءىسى كوميتەتى مۇرىندىق بولدى.

كونفەرەنتسياعا قاتىسقان قازاق ادەبيەتىنىڭ تانىمال تۇلعالارى, پارلامەنت دەپۋتاتتارى, مادەنيەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى, بەلگىلى عالىمدار مەن جالپى زيالى قاۋىم وكىلدەرى قازاق ەلىنىڭ تۇڭعىش ءرامىزتانۋشىسى جانە پرەزيدەنتتىڭ تۇڭعىش ءباسپاسوز حاتشىسى ەربول شايمەردەنۇلىنىڭ مادەنيەت, ءتىل جانە گەرالديكا سالاسىنا سىڭىرگەن ەڭبەكتەرىن بايانداپ, جالپى ازاماتتىق, ادامي قاسيەتتەرى تۋرالى كوزكورگەندەر مەن بىرگە قىزمەتتەس بولعان زامانداستارى جىلى ەستەلىكتەرىمەن ءبولىستى. جيىن بارىسىندا ءرامىزتانۋشى تۋرالى تۇسىرىلگەن «ەربول شايمەردەنۇلى: تۇلعا» دەرەكتى ءفيلمى كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلدى.

– پرەزيدەنتتىڭ تۇڭعىش ءباسپاسوز حاتشىسى بولا ءجۇرىپ, مەملەكەتىمىزدە ءالى ىسكە اسپاعان تۇڭعىش رامىزدەردىڭ جۇزەگە اسۋىنا ەربولدىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگى ۇشان-تەڭىز. ونىڭ سىرتىندا ءتىل كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولا ءجۇرىپ, تالاي سان قيلى ماقالالار جازدى. ەرەكەڭ جايىندا ءا.نۇرپەيىسوۆتەن باستاپ, ءا.كەكىلباەۆ, ءا.تارازي, ق.سۇلتانوۆ سىندى ەلىمىزدىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ءبارى جىلى سوزدەر ايتقان. ولاردىڭ ءبارى كىتاپتاردا جازىلعان, ساقتاۋلى. الپىسقا جەتپەي-اق سونشاما ەڭبەكتىڭ ءبارىن قالاي جازعانىنا ءالى كۇنگە دەيىن تاڭعالامىز. وعان سەنىم ارتقاندار كوپ بولدى, ءتىپتى ءابدىجامىل اعامىزدىڭ ءوزى «قان مەن تەر» رومانىن كەزەكتى تۇزەتۋدەن كەيىن وعان العىسوز جازۋدى جاپ-جاس جىگىت ەربولعا تاپسىر­عان. بۇل اتاقتى قالامگەردىڭ ەربولدى تانىعانىن, بويىنداعى قابىلەتتى, شىعارمانى تالداۋداعى شەبەرلىگى بار ەكەنىن بايقاعانىن بىلدىرەدى, – دەدى كونفەرەنتسيانى جۇرگىزگەن جازۋشى قۋانىش جيەنباي.

ادەبيەتتانۋشى-عالىم, قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ ەربول شايمەردەنۇلىنىڭ قايراتكەرلىك باستامالارىنان مىسالدار كەلتىرە وتىرىپ, شىعارماشىلىق قىرىنا دا توقتالدى, ونىڭ ماقالانى ابدەن زەرتتەپ, بارلىق فاكتىنى ءتىزىپ, ءتۇزىپ, قولىنا جيناپ وتىرىپ جازاتىن ناعىز جۋرناليست بولعانىن اتاپ ءوتتى. ەلتاڭبا اۆتورى, بەلگىلى ساۋلەتشى جانداربەك مالىبەكۇلى قازاق دەگەن حالىقتا مىڭداعان جىلدار بويىنا بولماعان مەملەكەتتىك رامىزدەردى قالىپتاستىرۋدا مارقۇمنىڭ ەڭبەگى زور بولعانىن جەتكىزدى. ول ەستەلىك رەتىندە ءوزى جاساعان ەلتاڭبانىڭ ءتوس بەلگىسىن ە.شايمەردەنۇلىنىڭ جارى كۇلاش قايىرجانقىزىنا تابىس ەتتى.

– ەربول اعا شايمەردەنۇلى سان قىرلى ازامات, شىعارماشىلىققا ادالدىعىن ساقتاعان, وزىندىك ورنى بار ۇلكەن قالامگەر بولدى. ونىڭ جازعاندارى ادەبي ورتادا, پۋبليتسيستيكا سالاسىندا, جالپى شىعارماشىلىق الەمىندە جاقسى مويىندالعان. سونىمەن قاتار ول قالامگەرلىكتەن قايراتكەرلىك بيىككە كوتەرىلدى. ءسويتىپ كوپ قالامگەردىڭ ماڭدايىنا جازىلمايتىن ابىرويدى, مارتەبەنى ۇستاپ تۇردى جانە سوعان داق تۇسىرمەي ومىردەن ءوتتى. سونداي-اق ول ۇلتجاندى ازامات بولدى, ونىڭ بارلىق ەڭبەكتەرى ۇلت ماسەلەسىمەن ساباقتاسىپ جاتادى, ءوزى سولتۇستىكتىڭ تۋماسى, جاس كەزىنەن ۇلتقا نە قاجەت ەكەنىن, باسقا ۇلت اراسىندا ءوزىمىزدىڭ مارتەبەمىز قالاي بولۋى كەرەك ەكەنىن سەزىنىپ وسكەن, ۇلتتىق ساناسى ەرتە ويانعان ازامات, – دەدى  پرەزيدەنت كەڭەسشىسى, پۋبليتسيست-عالىم باۋىرجان ومارۇلى.

جيىندا قازاق ادەبيەتىنىڭ وزگە دە قازىرگى تانىمال وكىلدەرى, قوعام قايراتكەرلەرى, ءتىل جاناشىرلارى ە.شايمەردەنۇلى تۋرالى ايتقاندا ونىڭ ازاماتتىق, قالامگەرلىك, قايراتكەرلىك قىرلارىن شىنايى وي-پىكىر, قۇندى ەستەلىكتەرىمەن بارىنشا اشۋعا تىرىستى. بيىل مامىر ايىندا ءتىرى بولعاندا 70 جاسقا تولاتىن قالامگەردىڭ ومىردەن وتكەنىنە 12 جىل بولسا دا, جاقسىنىڭ اتىن وشىرمەۋگە نيەت بىلدىرگەن جاندارعا ونىڭ جارى مەن تۋىستارى العىس ءبىلدىردى.

 


تاعىدا

رايحان راحمەتوۆا

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شولۋشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button