ۋكراينا دالاسىندا سۇراپىل سوعىس ءجۇرىپ جاتقانىنا تۇپ-تۋرا ءبىر جىل تولدى. الپاۋىت ەل اسكەرى باستاپقىدا ۋكراينا استاناسىنىڭ ىرگەسىنە دەيىن ەكپىندەپ بارعانىمەن, ايعا جەتپەي ارتقا شەگىنىپ, دنەپردىڭ شىعىسىنا دەيىن ىعىستى. رەفەرەندۋم ءوتىپ, دونەتسك, لۋگانسك, زاپوروجە, حەرسون وبلىستارى رەسەيگە قوسىلعانىمەن, ونى سولتۇستىك كورەيادان باسقا بىردە-ءبىر ەل مويىنداعان جوق. ونىڭ ۇستىنە رەسەي قوسىپ العان وبلىستاردى اكىمشىلىك شەكاراسى بويىنشا دا تولىق باقىلاۋىنا الا المادى.
تەكەتىرەس: سەبەپ پەن سالدار
رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين ۋكرايناداعى سوعىستىڭ ءبىر جىلدىعى قارساڭىندا ارنايى جولداۋ جاسادى. «رەسەيدى سوعىس مايدانىندا جەڭۋ مۇمكىن ەمەس» دەپ ءسوز باستاعان ول بۇل جولى دا ەسكى اڭگىمەسىن تاعى دا قايتالاپ, «ءبىز سوعىستىڭ الدىن الۋعا تىرىستىق, بىراق اقش پەن باتىس ءبىزدىڭ ارتىمىزدان مۇلدە بولەك ستسەناري دايىندادى», «سوعىستى سولار اشتى, ءبىز سول سوعىستى توقتاتۋ ءۇشىن كۇش قولدانىپ جاتىرمىز» دەپ ۆاشينگتون مەن باتىس ەلدەرىنە شۇيلىكتى.
سونداي-اق ول ۋكراينا بيلىگىن «نەوناتسيستەر» دەپ ايىپتاپ, «كيەۆ باتىستان يادرولىق قارۋ العىسى كەلدى», «فاشيستىك گەرمانيانىڭ سيمۆوليكاسىن قولداندى» دەپ كىنالادى ءارى باتىس ەلدەرى «بۇعان كوز جۇما قارادى» دەپ سوكتى. «ءبىز ۋكراينا حالقىمەن سوعىسىپ جاتقان جوقپىز, ولار – ەلدەگى رەجيم مەن باتىستاعى قوجايىنداردىڭ تۇتقىنى» دەيدى رەسەي باسشىسى. ناتو-نىڭ باس حاتشىسى ستولتەنبەرگ ءپۋتيننىڭ بۇل سوزىنە بايلانىستى مالىمدەمە جاساپ, «رەسەيگە ەشكىم شابۋىل جاساعان جوق, رەسەيدىڭ ءوزى اگرەسسور» دەدى. بۇدان بولەك, جولداۋىندا ول رەسەي اقش-پەن يادرولىق قارۋدى ازايتۋ تۋرالى ءوزارا كەلىسىمدى ۋاقىتشا توقتاتاتىن مالىمدەدى.
پۋتين جولداۋىن اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن كيەۆتەن پولشاعا جەتكەن كۇنى جاريالادى. 20 اقپاندا كيەۆكە كەلىپ, ۋكراينا پرەزيدەنتى زەلەنسكيمەن كەزدەستى. كەزدەسۋدە ول «ءبىز, 50 شاقتى سەرىكتەس مەملەكەت بىرىگىپ, ۋكرايناعا 700 تانك پەن مىڭداعان بروندى كولىكتەر بەرەتىن بولدىق» دەدى, سونداي-اق «سالەمدەمە» رەتىندە ۋكرايناعا 500 ملن دوللار اسكەري كومەك پاكەتىن جاريالادى. بايدەن كيەۆتەگى مالىمدەمەسىندە پۋتين ۋكرايناعا سوعىس اشىپ, «وڭباي قاتەلەسكەنىن» ايتتى. «ءبىر جىل ءوتتى, كيەۆ قۇلامادى, ۋكراينا قۇلامادى, دەموكراتيا قۇلامادى. امەريكالىقتار ۋكراينامەن بىرگە, الەم سىزدەرمەن بىرگە» دەدى اقش پرەزيدەنتى زەلەنسكيگە. سونداي-اق ول ۋكرايناعا قاجەت قارۋ-جاراق بەرىلە بەرەتىنىن جانە رەسەيدىڭ قورعانىس ونەركاسىبىن قولدايتىن جەكە تۇلعالار مەن كومپانيالارعا سانكتسيا سالىناتىنىن دا اتاپ ءوتتى. وسىلايشا اقش-تىڭ ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىنە بەرگەن قارۋ-جاراعىنىڭ جالپى سوماسى 30 ملرد دوللارعا جەتتى.
پولشادا ءسوز سويلەگەن كەزدە اقش پرەزيدەنتى «اقش پەن ەۋروپا رەسەي حالقىنا جاۋ ەمەس. سوعىستى ءبىز باستاعان جوقپىز. ءبىز ۋكراينانى قولداۋدى ءبىر ءسات توقتاتپايمىز. ءبىر جىل بۇرىن رەسەي كيەۆ قۇلايدى دەپ مالىمدەدى. مەن كەشە كيەۆتە بولدىم. كيەۆ – ازات جانە رۋحتى قالا. رەسەي ۋكراينانى ەشقاشان جەڭە المايدى. ەشقاشان!» دەپ اشىق ايتتى. ۆارشاۆاداعى كەزدەسۋدە دە اقش پرەزيدەنتى بايدەن مەن پولشا پرەزيدەنتى اندجەي دۋدا «ۋكراينانى قولداۋ, رەسەي ىقپالىن ازايتۋ جانە ناتو-نى نىعايتۋ» سىندى تاقىرىپتاردى تالقىلاعان.
ەكى تاراپتان دا شىعىن كوپ
رەسەي «اسكەري وپەراتسيا» دەپ اتاعان بۇل سوعىس, شىن مانىندە, ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىنگى ەڭ قيان-كەسكى اسكەري ارەكەت. سوعىس سالدارىنان ۋكراينا ەلى 700 ميلليارد دوللار شىعىنعا باتىپ, ەل ەكونوميكاسى 35%-40% پايىزعا دەيىن قىسقاردى. 10 ميلليوننان استام ادام شەتەلگە بوسىپ كەتسە, 6 ميلليوننان استامى ءۇيسىز-كۇيسىز قالدى. بۇۇ دەرەگىنشە, ۋكراينادا سوعىس باستالعالى 8 مىڭ بەيبىت تۇرعىن قازا تاپقان. ال ۋكراينا بيلىگى رەسەي ءماريۋپولدى قورشاۋعا العاندا, بۇل قالانىڭ وزىندە 20 مىڭ بەيبىت تۇرعىن قازا بولدى دەيدى. قيراعان قالا, جەرمەن-جەكسەن بولعان ەلدى مەكەندەردە ەسەپ جوق.
ۋكراينا ارمياسىنان قانشا ادام مەرت بولعانى انىق ەمەس. يزرايل بارلاۋشىلارى قازىرگە دەيىن 160 مىڭعا جۋىق ۋكراين ساربازى قازا تاپقان بولۋى مۇمكىن دەسە, كەيبىر ساراپشىلار ولگەن, جارالانعان, ءىز-دەرەكسىز كەتكەندەردى قوسا ەسەپتەگەندە ۋكراينا ارمياسىنىڭ شىعىنى دا 200 مىڭنان اسىپ كەتكەن بولۋى مۇمكىن دەگەن بولجام جاسايدى.
رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى 2022 جىلدىڭ 21 قىركۇيەگىندە ۋكرايناداعى سوعىستا 6 مىڭ اسكەرىنەن ايىرىلعانىن جاريالاعان بولاتىن. سودان بەرى جارتى جىلعا جۋىق ۋاقىت وتسە دە, رەسەي تاراپى ەشقانداي مالىمەت تاراتقان جوق. ۋكراينا تاراپى بولسا, قازىرگە دەيىن 145 مىڭ رەسەي ساربازىن جەر جاستاندىرىپ, 3,5 مىڭ تانكىن, 700-گە جۋىق ۇشاعىن (تىكۇشاق, سوعىس ۇشاق) قيراتتىق دەپ وتىر. ال اقش پەن ۇلىبريتانيانىڭ بارلاۋشىلارى رەسەي ارمياسىنىڭ قازىرگە دەيىنگى شىعىنى 200 مىڭ ادامنان استى دەپ مالىمدەدى. BBC ۋكرايناداعى سوعىستا قازا تاپقان 14709 ورىس اسكەرىنىڭ ەسىمدەرىن انىقتاپ, سوڭعى جارتى ايدا راستالعان شىعىندار ادەتتەگى اپتالىق كورسەتكىشتەن بەس ەسە كوپ بولعانىن العا تارتىپ, «بۇل رەسەيدىڭ دونباسستا باستاعان شابۋىلىنىڭ سالدارى بولۋى مۇمكىن» دەپ توپشىلايدى.
الەمدىك ەكونوميكانى دا تەڭسەلتتى
ۋكراينا مەن رەسەي سوعىسى, پاندەميادان سوڭ ەسەڭگىرەگەن ەكونوميكاعا ۇلكەن كەسىرىن تيگىزدى. كەلندەگى نەمىس ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ (iw) زەرتتەۋىنە سايكەس, ۋكرايناداعى سوعىس وتكەن جىلى الەمدىك ەكونوميكاعا 1,6 ترلن اقش دوللارىنان استام شىعىن كەلتىرگەن. «2023 جىل دا الەم ەكونوميكاسى ءۇشىن 2022 جىلدان دا قيىن بولادى» دەيدى ساراپشىلار. ويتكەنى 2022 جىلى جاھاندىق ءوسىم 3,2% بولسا, بيىل 2,7%-كە دەيىن تومەندەۋى مۇمكىن.
جاقىندا رەسەيدىڭ قارجى مينيسترلىگى قاڭتار ايىندا ەلدىڭ بيۋدجەت تاپشىلىعى 1,76 تريلليون رۋبلگە (24,8 ميلليارد دوللار) دەيىن وسكەنىن حابارلادى. Bloomberg اقپاراتتىق اگەنتتىگى بيىلعى جىلدىڭ ءبىرىنشى ايىنداعى رەسەي بيۋدجەتىنىڭ تاپشىلىعى 1998 جىلدان بەرگى ەڭ جوعارى كورسەتكىشتى قۇرادى دەسە, «سۆوبودا سلوۆا» باسىلىمى ءپۋتيننىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى رف ەكونوميكاسىن 25 جىلعا ارتقا شەگىندىردى دەپ سانايدى.
سوعىستان كەيىن رەسەي ەكونوميكاسىنىڭ جان تامىرى سانالاتىن گاز بەن مۇنايدان كىرەتىن كىرىس تە ازايدى. رەسەي قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا, 2023 جىلدىڭ قاڭتارىندا مۇناي مەن گازدان تۇسەتىن سالىق ءبىر جىل بۇرىنعىدان 46%-عا تومەندەپ, فەدەرالدى بيۋدجەت شىعىندارى 59%-عا وسكەن. بىراق رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين 21 اقپان كۇنگى جولداۋىندا «ءبىزدىڭ ەكونوميكامىز وتە قۋاتتى» دەپ مالىمدەدى.
ۇتقانىنان ۇتىلعانى كوپ
رەسەي «اسكەري وپەراتسيا جوسپارداعىداي, تابىستى ورىندالىپ جاتىر» دەگەنمەن, بۇل سوعىستا رەسەيدىڭ ۇتقانىنان ۇتىلعانى كوپ.
بىرىنشىدەن, سوعىس باستالعاننان كەيىن, رەسەيدى باتىس ەلدەرى سانكتسيانىڭ ساباۋىمەن جۇنشە ءتۇتىپ, ءاپ-ساتتە «الەمدەگى ەڭ كوپ سانكتسيا سالىنعان ەلگە» اينالىپ شىعا كەلدى. شەتەلدەگى كوپتەگەن اكتيۆتەرى بۇعاتتالىپ, ءىرى بانكتەرى SWIFT حالىقارالىق جۇيەسىنەن اجىراتىلدى. دەگەنمەن, سانكتسيا سالعان ەلدەردە دە رەسەيدىڭ قانشا اكتيۆى بۇعاتتالعانى تۋرالى ناقتى مالىمەت جوق. 2022 جىلدىڭ اياعىندا ەۋروكوميسسيا ونى 60 ميلليارد ەۋرودان استام دەپ كورسەتكەن. كەي بولجامدارعا قاراعاندا, باتىس ەلدەرىندە رەسەي ورتالىق بانكىنىڭ 300 ميلليارد دوللارى بار. الايدا قازىرگى ساتتە ەۋروپا وداعى بۇل قارجىنىڭ ءبىر بولىگىن عانا تاپقان. جاقىندا شۆەيتساريانىڭ Credit Suisse بانكى رەسەيدىڭ 17,5 ميلليارد فرانككە جۋىق اكتيۆىن (شامامەن 19 ميلليارد دوللار) بۇعاتتاعانىن حابارلادى. باتىس اقپارات قۇرالدارىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا, رەسەيدىڭ شۆەيتسارياداعى اكتيۆتەرىنىڭ جالپى قۇنى شامامەن 46 ميلليارد فرانككە تەڭ. وسى بويىنشا ەسەپتەسەك, Credit Suisse شوتىندا رەسەي اكتيۆتەرىنىڭ ۇشتەن ءبىرى بۇعاتتالدى دەگەن ءسوز.
ەكىنشىدەن, رەسەي ناتو-نىڭ شىعىسقا ىرگە كەڭەيتۋىنە توسقاۋىل قويا المادى, كەرىسىنشە ۋكراينانىڭ قولىمەن وت كوسەگەن اقش باستاعان ەلدەر ءوز ماقساتتارىنا جەتتى. ۋكراينا رەسەيدەن ءبىرجولا بەت بۇردى, ول ەندى ەۋروداققا, كوپ ۇزاماي ناتو-عا دا مۇشە بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە, رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەننەن كەيىن كوپ وتپەي, فينليانديا مەن شۆەتسيا ەلدەرى دە ناتو-عا كىرۋگە نيەت تانىتتى. ولاردىڭ ناتو-عا مۇشە بولعانىن تۇركيا مەن ۆەنگريادان باسقا ەلدەر ءبىراۋىزدان قولداپ وتىرعانىن ەسكەرسەك, بۇل 2 ەل دە كوپ ۇزاماي اتالعان وداققا قوسىلاتىنى انىق. مولدوۆا ەلى دە رەسەي ىقپالىنان شىعۋدىڭ جولىن ىزدەۋدە. اقش پرەزيدەنتى بايدەن پولشادا بۇل تاقىرىپقا دا توقتالىپ, «پۋتين ۋكرايناعا سوعىس اشىپ, ەۋروپانى قورقىتپاق بولدى. ول ەۋروپا ەلدەرى ناتو-دان شىعىپ كەتەدى دەپ ويلادى. كەرىسىنشە, ناتو قۋاتتى بولا ءتۇستى. قاتارىمىزعا شۆەتسيا مەن فينليانديا قوسىلماق. مولدوۆا دا رەسەي ىقپالىندا بولعىسى كەلمەيدى, ول ەۋروپامەن ءبىر بولۋدى قالايدى» دەدى. مولدوۆا دەمەكشى, 21 اقپان كۇنى مولدوۆا پرەمەرى دوريان رەچان «رەسەي كيشينەۆ اۋەجايىن باسىپ الىپ, اسكەرىن اكەلمەكشى» دەپ مالىمدەدى. سول كۇنى پۋتين وككۋپاتسيالاپ العان پرەدنەستروۆيا ماسەلەسىن مولدوۆانىڭ ەگەمەندىگىن ەسكەرە وتىرىپ شەشۋ تۋرالى ءوزىنىڭ 2012 جىلعى جارلىعىنىڭ كۇشىن جويعان بولاتىن.
ۇشىنشىدەن, رەسەي مۇناي مەن گازىن ساتاتىن ەۋروپا نارىعىنان ايىرىلدى. سوعىس باستالعاننان كەيىن رەسەي مۇناي مەن گازىن كوزىر رەتىندە پايدالانىپ, ەۋروپا ەلدەرىن اشسا الاقانىندا, جۇمسا جۇدىرىعىندا ۇستاعىسى كەلدى. الايدا بۇل كەرى رەاكتسيا تۋدىرىپ, ونىڭ سوڭى ەۋرووداق ەلدەرىنىڭ رەسەي گازى مەن مۇنايىنان باس تارتۋعا جانە وعان شەكتى باعا بەلگىلەۋىنە مۇرىندىق بولدى. كەيبىر ەلدەر رەسەي مۇنايى مەن گازىنا باسقا بالاما ىزدەپ, ماسكەۋدىڭ ەنەرگيا قۇرساۋىن بۇزىپ شىقتى. سونىمەن رەسەي مۇناي مەن گازىن وتە ارزان باعادا ءۇندىستان مەن قىتايعا ساتۋعا ءماجبۇر بولدى. الايدا بۇل ساۋدا رەسەيدىڭ مۇناي, گاز وڭدەۋىنە كەتكەن شىعىننىڭ ءوزىن ازەر جابادى دەيدى ماماندار.
تورتىنشىدەن, رەسەي حالىقارالىق قاۋىمداستىقتان بارعان سايىن وقشاۋلانىپ, يران, سولتۇستىك كورەيا سىندى توماعا-تۇيىق ەلگە اينالدى.
بەسىنشىدەن, ۋكراينا سوعىسى «رەسەي الەمدەگى ەكىنشى قۋاتتى ارمياعا يە» دەگەن كوزقاراستىڭ دا كۇلىن كوككە ۇشىرىپ, رەسەي ارمياسىنداعى السىزدىكتەر مەن قارۋ-جاراقتارىنىڭ كەمشىلىگىن ايداي الەمگە پاش ەتتى. كوپتەگەن ەلدەر رەسەي قارۋىن ساتىپ الۋدان باس تارتىپ, ماسكەۋ قارۋ-جاراق ساتۋدان تۇسەتىن پايداسىنان ايىرىلدى. سانكتسيانىڭ سالدارىنان اسكەري ونەركاسىبى دە تۇرالاۋعا اينالدى. وعان سەربيا ەلىنىڭ رەسەيلىك جويعىش ۇشاقتاردى ساتىپ الۋدان باس تارتىپ, فرانتسۋز جويعىش ۇشاقتارىن الۋ جونىندە شەشىم قابىلداعانىن ايتساق تا جەتكىلىكتى.
التىنشىدان, بۇل سوعىس رەسەيدىڭ ەل ءىشى ءوندىرىسىن السىرەتىپ, جۇمىسسىزدىق ماسەلەسىنىڭ كۇشەيۋىنە, بايلار مەن دارىندى ازاماتتاردىڭ شەتەل اسۋىنا, شەتەل كاسىپورىندارىنىڭ رەسەي نارىعىنان لەك-لەگىمەن كەتۋىنە مۇرىندىق بولدى.
ۇزاققا سوزىلاتىن ءتۇرى بار
سوعىستىڭ قاشان اياقتالاتىنى بەلگىسىز. رەسەي ۋكرايناداعى قارۋلى كۇشتەرىن ۇستەمەلەپ جاتىر. ال باتىستان وق-دارىدەن باستاپ اۋە شابۋىلىنان قورعانۋ جۇيەسىنە دەيىن العان ۋكراينا باتىستىڭ وزىق تانكتەرى كەلسە, كوكتەم شىعا قارىمتا شابۋىلدى باستاۋعا دايىن وتىر. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا «ۋكراينا سوعىسى قىرىمنان باستالدى, قىرىمدى ازات ەتۋمەن اياقتالادى» دەپ مالىمدەمە جاساعان زەلەنسكي جاقىندا «2023 جىل ۋكراينانىڭ جەڭىس جىلى بولادى» دەپ مالىمدەدى. باتىس ەلدەرى دە بۇل ۇرىستا ۋكراينا جەڭۋى كەرەك دەپ سانايدى.
دەي تۇرعانمەن, رەسەي دە وڭاي شاعىلاتىن جاڭعاق ەمەس. ونىڭ ۇستىنە يراننان, سولتۇستىك كورەيادان كومەك الىپ وتىرعان رەسەي سوڭعى كەزدەرى قىتايمەن دە ىمىرالاسا باستادى. اۋە شارى وقيعاسىنان كەيىن, اقش-پەن قاتىناسى كۇرت ۋشىققان قىتاي ەندى رەسەيمەن بىرلەسە وتىرىپ, اقش-قا توتەپ بەرۋدىڭ جولىن ىزدەۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىك تە جوق ەمەس. اقش پرەزيدەنتى بايدەن شىعىس ەۋروپا ەلدەرىنە ساپارلاي كەلگەن كەزدە قىتايدىڭ سىرتقى ىستەرگە جاۋاپتى كوميتەتىنىڭ باسشىسى, قىتايدىڭ بۇرىنعى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۋاڭ ءيى-ءنىڭ رەسەيگە ساپارلاي بارۋى وسى كۇدىكتى ءتىپتى كۇشەيتتى. وسى ايدىڭ سوڭىندا قىتاي توراعاسى شي جينپي دە ماسكەۋگە ساپارلاي كەلەدى دەگەن سىبىس بار.
وتكەن ايدا اقش «رەسەيگە قارۋ-جاراق بەردى» دەگەن جەلەۋمەن قىتايلىق ءبىرشاما كومپانياعا سانكتسيا سالعان بولاتىن. ۋاڭ ءيى-ءنىڭ ساپارىنان سەكەم العان ۆاشينگتون بۇل جولدى دا «قىتاي رەسەيگە قارۋ-جاراق بەرەتىن بولسا, ونىڭ سالدارى اۋىر بولادى» دەپ ەسكەرتتى.
وتكەن اپتادا گەرمانيانىڭ ميۋنحەن قالاسىندا وتكەن ساميتتە ۋاڭ ءيى قىتاي سوعىسقان ەكى جاق ورتاسىندا ارا اعايىن بولۋعا دايىن دەپ مالىمدەدى. 21 اقپان كۇنى ۋكراينا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى كۋلەبا «ءبىز قىتاي تارابىنىڭ بەيبىت كەلىسىم تۋرالى ۇسىنىسىن الدىق. ەندى ونى قاراپ, تانىسىپ شىعامىز» دەپ مالىمدەدى.
قازاقستانعا قاۋىپ بار ما؟
سوعىستىڭ زاردابىن ءبىزدىڭ ەل دە تارتىپ جاتىر. وپەراتسيا باستالعاننان كەيىن ۋكراينا رەسەيدىڭ ەنەرگو-ينفراقۇرىلىمىنا قاتىسى بار مۇنايدان باس تارتتى. Cالدارىنان كاسپي قۇبىر كونسورتسيۋمى ارقىلى تاسىمالداناتىن (تەڭىز, قاراشىعاناق جانە قاشاعان كەن ورنىنان شىعاتىن) مۇناي ودەسسا پورتىنا جەتكىزىلمەيتىن بولدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قازاقستاندىق شيكىزاتقا دەگەن سۇرانىستى شەكتەپ, ەلدىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىنە تەرىس اسەر ەتتى.
ەلىمىزدەگى كومىر ونەركاسىبى دە سوعىستىڭ كەسىرىنەن كەرى كەتە باستادى. رەسەي سوڭعى 7-8 جىلدىڭ بەدەرىندە قازاق كومىرىن ۋكراينا, بەلارۋس ەلدەرىنە ترانزيتتەۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ كەلەدى. سوعىس باستالعالى بەرى قازاقستان مەن ۋكراينا اراسىنداعى الىس-بەرىس 40 پايىزعا قىسقارعان.
رەسەي پرەزيدەنتى 21 اقپان كۇنگى جولداۋىندا وڭتۇستىك-شىعىس ازيا نارىعىنا قازاقستان ارقىلى شىعۋ نيەتىن دە ايتىپ قالدى. «جاڭا گەوساياسي جاعدايعا بايلانىستى لوگيستيكانى باسقاشا دامىتامىز. ماسكەۋ – قازان اۆتوماگيسترالىن ەكاتەرينبۋرگكە, چەليابينسكىگە, تۇمەنگە دەيىن ۇزارتۋ, ودان ءارى يركۋتسك پەن ۆلاديۆوستوكقا جەتكىزىپ, قازاقستانعا, ودان ءارى موڭعوليا مەن قىتايعا شىعۋدى ويلاستىرامىز» دەدى ول. بۇل جوبانىڭ بىزگە پايداسى دا, قاۋپى دە بار.
