استانانىڭ ازىق-تۇلىك بەلدەۋىنە ىرگەلەس جاتقان اقمولا وبلىسىنىڭ 17 اۋدانى مەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ 4 اۋدانى كىرەتىنى بەلگىلى. وتكەن سەنبى-جەكسەنبى كۇندەرى ءداستۇرلى اۋىل شارۋشىلىعى ونىمدەرىنىڭ جارمەڭكەسىنە قاراعاندى وبلىسىنىڭ كول-كوسىر ءونىمى شىعارىلىپ, ەلوردالىقتار وزدەرىنە بۇرىننان تانىس ءدامدى دەلدالداردان ەمەس, تىكەلەي سول ونىمدەردى وندىرۋشىلەردىڭ قولىنان ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك الدى.
ءبىر شەتىن اقتوعاي اۋدانىنىڭ اۋىل ەڭبەككەرلەرى العان سورەلەردى استانا قالاسىنىڭ اكىمى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ ارالاپ كوردى.
«جارمەڭكەنىڭ استانا حالقىنا جانە وڭىرلەردىڭ كاسىپكەرلەرىنە بەرەرى مول. بىراق, ەڭ باستىسى, مۇنداي شارا ەلوردانى – ەلگە, ەلدى – ەلورداعا جاقىنداتادى, ەلدىڭ بىرلىگىن نىعايتادى.
ەلىمىزدىڭ ەڭ ءىرى ولكەلەرىنىڭ ءبىرى – قاراعاندى وبلىسى جارمەڭكەگە 800 توننادان استام اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن الىپ كەلدى. ەلدىڭ ريزاشىلىعى مەن ىقىلاسىن كورىپ وتىرسىزدار. ارينە, ءونىم وتە ساپالى ءارى باعا دا ورتا ەسەپپەن العاندا قالاداعى بازارلاردان 20 پايىز تومەن» دەدى يمانعالي نۇرعاليۇلى.
ءوڭىر شارۋالارىن باستاپ كەلگەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى باۋىرجان ابدىشەۆ ءوز ءسوزىن: «بيىل سوڭعى 20 جىلدا بولماعان مول ءونىم جيناعالى وتىرمىز. جارمەڭكەگە وبلىستىڭ 9 اۋدانى مەن 9 قالاسى قاتىسىپ, 160 ميلليون تەڭگەنىڭ ءونىمىن اكەلىپ وتىر» دەپ باستاپ, «ءوڭىرلەر مەن ەلوردانىڭ قارىم-قاتىناسى ودان ءارى ارتا بەرسىن» دەگەن تىلەگىمەن اياقتادى.
وزگەلەردى بولماسا, ۇلتىمىزدى باۋىرساق, قىمىزبەن تاڭ قالدىرا المايسىڭ. دەگەنمەن, جاڭاارقانىڭ قىمىزى دەسە, تامسانبايتىن قازاق جوق شىعار. ءجارمەڭكە اياسىندا «باۋىرساق جانە قىمىز» فەستيۆالى ۇيىمداستىرىلىپ, ەلوردالىقتار وسى ءدامدەردەن اۋىز ءتيدى.
تەك ءتان ازىعىنا عانا ەمەس, جان ازىعىنا دا جارمەڭكەدەن مول ورىن تابىلدى. وبلىستىق تاريحي-ءولكەتانۋ مۇراجايىنىڭ كورمەسىن ارالاعان قالا باسشىسى: «تاريحقا وزگەشە قۇمارلىعىم بار ەكەنىن وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر. ەل بولعاننان كەيىن ونىڭ تەرەڭدە جاتقان تاريحى بولادى. بايتاق دالامىزدا تالاي-تالاي ەسكى دۇنيەلەر بار. ال ەندى قاراعاندىنى, ونىڭ ءىشىندە كەزىندەگى جەزقازعان وبلىسى بولعان ءوڭىردى الاتىن بولساق, ءبىزدىڭ ءداۋىرىمىزگە دەيىنگى بەسىنشى عاسىردا وتكەن ساق زامانىنىڭ جادىگەرلەرى مەنى تاڭ قالدىرادى جانە تاريحىمىز تەرەڭدە جاتقانىن دالەلدەيدى» دەدى.
سونداي-اق, قاراعاندىنىڭ قولونەر شەبەرلەرى دە جارادى. ءماسەلەن, ولار جاساعان بۇيىمدار ورنالاسقان سورەدەن ءتۇرلى زاتتاردى كورىپ, اسىرەسە, ءتىزىلىپ تۇرعان ساز سىرنايلارعا نازارىمىز ەرەكشە اۋدى. ءبىرازدان كەيىن وسى ساز اسپابىن ءبىر ارىپتەسىمىزدىڭ قولىنان كوردىك. «500 تەڭگەدەن سوڭعىسىن ساتىپ الدىم. ۇلىم وسكەندە, سوعان ۇيرەتپەكپىن» دەدى ول وزىنە ىرزا كەيىپپەن.
وسىدان ەكى جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن «وزگەلەردەن دەسى باسىم» اقىن قاسىم امانجولوۆتىڭ عاسىرلىق مەرەيتويى تۇسىندا «قاسىم» جۋرنالىنىڭ تۇساۋى كەسىلگەن ەدى. ەكى ايدا ءبىر شىعاتىن باسىلىمنىڭ سوڭعى ساندارى دا ءجارمەڭكە سورەسىنىڭ ءبىر شەتىن الىپتى.
قاراعاندى قالاسىنان كەلگەن قالي بايجانوۆ اتىنداعى كونتسەرتتىك بىرلەستىككە قاراستى ۇجىمدار مەن وبلىس قالالارى مەن اۋداندارىنىڭ ونەرپازدارى جارمەڭكە كورىگىن قىزدىرا ءتۇستى.
ەندىگى كەزەكتە, 5-6 قازان كۇندەرى جارمەڭكەدە پاۆلودار وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى ساتىلادى.
امانعالي قالجانوۆ
