قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 74-سەسسياسىنا قاتىسىپ, جالپى دەباتتا ءسوز سويلەدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ حالىقارالىق مارتەبەلى مىنبەردەن ءسوز سويلەۋى نيۋ-يورك ساپارىنىڭ باستى وقيعاسى بولدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى بۇكىل ادامزاتتىڭ مۇددەسىن قورعايتىن امبەباپ ءارى بىرەگەي ۇيىم ەكەنىن مالىمدەدى.
– بۇگىندە ۇلتتار ۇيىمى عالامدىق دامۋ جانە وركەنيەتتەر ساباقتاستىعىن قامتاماسىز ەتۋدە اسا ماڭىزدى ءرول اتقارىپ كەلەدى. باس حاتشى انتونيۋ گۋتەرريشتىڭ ءار ادام مەن مەملەكەت تاعدىرىن ورتاق قۇندىلىق دەپ تاۋىپ, نازاردان تىس قالدىرماۋ يدەياسىن قازاقستان تولىق قولدايدى,– دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى 2030 جىلعا دەيىنگى تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرۋدا ەلەۋلى كەدەرگى كەلتىرىپ وتىرعان الەمدەگى گەوساياسي جانە گەوەكونوميكالىق وزگەرىستەرگە قاتىستى ءوزىنىڭ الاڭداۋشىلىعىن ءبىلدىردى.
وسىعان بايلانىستى پرەزيدەنت عالامنىڭ جاڭا شىنايى كەلبەتى جاعدايىنداعى سىن-قاتەرلەردىڭ نەگىزگى فاكتورلارىن اتاپ كورسەتتى.
– بىرىنشىدەن, ەسكى قاقتىعىستاردىڭ قايتا قاۋلاپ, الەمنىڭ ءار تۇكپىرىندەگى جاعدايدىڭ ۋشىعۋى بۇرىنعى ءبولىنىستەردىڭ جىگىن اشىپ, جاھاندىق دەرجاۆالاردى تولىقتاي اسكەري قاقتىعىس جاعدايىنا جەتكىزىپ, جاڭا ماسەلەلەر تۋىنداتىپ وتىر, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ەكىنشى فاكتور رەتىندە عالامدىق جانە ايماقتىق ويىنشىلار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستا ءبىر-بىرىنە دەگەن سەنىمنىڭ جوقتىعىن اتادى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇل بۇگىنگى قاۋىپسىزدىك قۇرىلىمى مەن قارۋلانۋدى باقىلاۋ جۇيەسىنىڭ ىرگەسىن سوگىپ, جاپپاي قارۋلانۋعا اكەپ سوعۋى مۇمكىن.
– بۇل سىن-قاتەرلەردى ۇزاق مەرزىمدى سانكتسيالار, ساۋدا سوعىسى, عارىشتاعى باقتالاستىقتىڭ ارتۋى, كيبەرتەحنولوگيالار مەن جاساندى ينتەللەكت تەرەڭدەتىپ جىبەردى. وسى ايتىلعانداردىڭ بارلىعى ۋشىققان فۋندامەنتالدى داعدارىستىڭ قاۋىپتى اسپەكتىلەرىنىڭ كورىنىسى,– دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ءۇشىنشى فاكتور رەتىندە سولتۇستىك پەن وڭتۇستىك اراسىنداعى الەۋمەتتىك, ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق تەڭسىزدىكتى, كوزقاراستار قاقتىعىسىنىڭ ارتۋى, سونىمەن قاتار عالامدىق قارىز داعدارىسىن اتاپ كورسەتتى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ پروتەكتسيونيزم مەن ۇلتشىلدىق ساياساتىنىڭ كۇشەيۋى حالىقارالىق ارىپتەستىك پەن ىنتىماقتاستىققا كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر دەپ سانايدى.
عالامدىق تۇراقسىزدىق فاكتورىن تۋدىراتىن ءتورتىنشى ماسەلە – قورشاعان ورتانىڭ توزۋى. پرەزيدەنت ورتالىق ازياداعى كليماتتىڭ وزگەرۋى دالانىڭ شولگە اينالۋىنا, مۇزدىقتاردىڭ ەرۋىنە جانە اۋىز سۋ مەن اعىن سۋدىڭ قاينار كوزىنىڭ تارتىلۋىنا اكەلىپ سوعاتىنىن مالىمدەدى.
– وسىنداي كۇردەلى جاعدايدا قازاقستان ينكليۋزيۆتى جانە تۇراقتى دامۋ, جان-جاقتى ديالوگ پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋ ساياساتىن ۇدايى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى, – دەدى قازاقستان باسشىسى.
پرەزيدەنت يادرولىق قارۋدان ازات بەيبىتشىلىككە قول جەتكىزۋ قازاقستان ءۇشىن نەگىزگى باسىمدىق بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. باياندامادا ەلىمىزدىڭ انتيادرولىق باستامالارىنا, قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قارۋدى تاراتپاۋ جانە قارۋسىزدانۋ پروتسەسىنە قوسقان ەلەۋلى ۇلەسىنە زور كوڭىل ءبولىندى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ يرانعا قاتىستى جان-جاقتى قامتىلعان بىرلەسكەن ءىس-قيمىلدار جوسپارى مەن كورەي تۇبەگىن يادرولىق قارۋسىزداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋداعى پروبلەمالار تاراپتاردىڭ ءوزارا مۇددەلەرىن ەسكەرە وتىرىپ, تەك ساياسي ءادىس-تاسىلمەن عانا شەشىلۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
مەملەكەت باسشىسى ءوز بايانداماسىندا ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستى قاۋىپسىزدىك پەن دامۋ بويىنشا تولىققاندى ايماقتىق ۇيىم رەتىندە قايتا قۇرۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا, قازاقستان بۇل ۇسىنىستى 2020 جىلى اتالعان ۇيىمعا توراعالىق ەتۋ كەزىندە جۇزەگە اسىرۋدى قولعا الماق.
پرەزيدەنت اۋعانستان مەن تاياۋ شىعىستاعى جاعدايعا قاتىستى ءبىزدىڭ ەلدىڭ ۇستانىمىن ايتىپ, «جۋسان» گۋمانيتارلىق وپەراتسياسىنىڭ تاجىريبەسىمەن بولىسۋگە ءازىر ەكەنىن ءبىلدىردى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇۇ ءوز ميسسياسىن ورىنداۋ بارىسىندا كەزىگەتىن كەيبىر كەدەرگىلەرگە نازار اۋداردى. وسى ورايدا, مەملەكەت باسشىسى باس حاتشى انتونيۋ گۋتەرريشتىڭ بۇۇ-نى رەفورمالاۋ جونىندەگى ناقتى ءارى باتىل قادامدارىن ۇيىمعا مۇشە-مەملەكەتتەردىڭ بارلىعى كەڭىنەن قولداۋعا لايىقتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى تۋرالى ايتا كەلە, پرەزيدەنت بيىلعى مامىر ايىندا قازاقستاندا اشىلعان حالىقارالىق ۇيىمدار عيماراتىنىڭ بازاسىندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى مەن اۋعانستان ءۇشىن تۇراقتى دامۋ ورتالىعىن قۇرۋ جونىندە ۇسىنىس ءبىلدىردى.
بۇۇ باس اسسامبلەياسى 74-سەسسياسىنىڭ جۇمىسى اياسىندا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريشپەن كەزدەستى.
كەزدەسۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى ۇيىمنىڭ حالىقارالىق تۇراقتىلىق پەن قاۋىپسىزدىكتى قولداۋداعى, حالىقارالىق قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ مەن رەتتەۋدەگى باسشىلىق ءرولىن اتاپ ءوتىپ, بۇۇ-نىڭ قازىرگى زامان تالاپتارىنا ساي بەيىمدەلۋىندە انتونيۋ گۋتەرريشتىڭ بەلسەندى قىزمەتىن قولدايتىنىن ءبىلدىردى.
قازاقستان باسشىسى اسسامبلەيا جۇمىسى اياسىندا وزگە دە بىرقاتار ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر وتكىزدى.
