قالالىق اكىمدىكتە «باسەكەگە قابىلەتتى بيزنەس – باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكا» اتتى جيىن ءوتتى. جيىندا جەرگىلىكتى بيلىك جانە مينيسترلىكتەر وكىلدەرى, مەملەكەتتىك ورگاندار قىزمەتكەرلەرى جانە «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وكىلدەرى مەن شاعىن جانە ورتا كاسىپ يەلەرى باس قوستى.
ينۆەستيتسيالار جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى الىشەر ابدىقادىروۆتىڭ توراعالىق ەتۋىمەن وتكەن جيىندا العاشقى بولىپ ءسوز العان ستراتەگيالىق باستامالار ورتالىعىنىڭ جوبالاۋ جونىندەگى ديرەكتورى باقىتجان ساركەەۆ بيزنەستىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگى تۋرالى ايتتى.
– استانا – ەلىمىز بويىنشا شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتىڭ كوشباسشىسى. ەلوردادا جەڭىل ونەركاسىپ ىلگەرى باسىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار, باس قالانىڭ قۇرىلىس يندۋسترياسى دا قارقىندى. سوندىقتان قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوز ەلىمىزدە كوپتەپ شىعارۋىمىز كەرەك. جالپى, استانانىڭ الەۋەتى زور. دەگەنمەن, ەل ەكونوميكاسىن ودان ءارى كوتەرۋ ءۇشىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى ءالى دە دامىتۋ قاجەت. ەلىمىزدە ءونىم ءوندىرۋشى كومپانيالار از بولعاندىقتان, وتاندىق تاۋارلار ەكسپورتقا اسا كوپ شىعارىلمايدى. كاسىپكەرلەر ءۇشىن كرەديت الۋدا دا ماسەلەلەر جوق ەمەس. ال اقش, گەرمانيا, سينگاپۋر سياقتى ەكونوميكاسى دامىعان ەلدەردە ءبارى باسقاشا. ەلدەگى وندىرۋشىلەر سانىن كوبەيتىپ, ەكسپورتقا شىعاتىن وتاندىق تاۋارلاردى ۇلعايتىپ, ەكونوميكامىزدى كوتەرۋ ءۇشىن كاسىپكەرلەر كۇش بىرىكتىرىپ جۇمىس ىستەۋى كەرەك, – دەدى ب.ساركەەۆ.
ودان كەيىن ءسوز العان «ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى» اق ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ جوبالاۋ جونىندەگى ديرەكتورى باقىتگۇل قامباروۆا IMD رەيتينگىسىندەگى بيزنەس باسەكەلەستىگىنە توقتالدى.
– رەيتينگ – ۇلكەن بايگە. وسىعان قاراپ-اق ءار ەلدىڭ ستراتەگيالىق قابىلەتتىلىگىن بايقاۋعا بولادى. ال IMD رەيتينگىسىنە الەمنىڭ 60-تان اسا ەلى قاتىسادى. قازاقستان – بۇل رەيتينگ بويىنشا بىلتىر 32-ورىندا بولسا, بيىل 38-ورىندا. بىرقاتار مەملەكەتپەن سالىستىرعاندا, بۇل – ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك. ايتا كەتۋ كەرەك, وسى الەمدىك باسەكەدە 27 ءتىل رەسمي تۇردە تىركەلدى. سونىڭ ءبىرى – قازاق ءتىلى. بۇل دا قۋانارلىق جاعداي, – دەگەن ب.قامباروۆا بارشا كاسىپكەرلەردى اتالمىش بايگەگە قاتىسۋعا شاقىردى.
ال ءوز كەزەگىندە ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە تالداۋ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى باۋىرجان تۇرلىبەكوۆ قازاقستانداعى قولايلى بيزنەس ورتانى قالىپتاستىرۋ تۇرعىسىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى ءسوز قوزعادى. ونىڭ ايتۋىنشا, اعىمداعى جىلدىڭ 24 مامىرىندا پرەزيدەنت كاسىپكەرلىكتى رەتتەۋ تۋرالى زاڭعا قول قويعاننان كەيىن كولەڭكەلى بيزنەسكە تىيىم سالىنىپ, ايىپپۇلدار كولەمى تومەندەتىلگەن. جيىن بارىسىندا كاسىپكەرلەر سپيكەرلەرگە كوكەيلەرىندەگى ساۋالدارىن قويۋعا مۇمكىندىك الدى.
– قازاقستاندا زەرگەرلەردىڭ 95 پايىزى كولەڭكەلى بيزنەسپەن اينالىسادى. ويتكەنى بىزدە بۇل كاسىپكە جاعداي جاسالماعان. اشىق تۇردە تىركەلۋ ءۇشىن مىندەتتەلەتىن قۇجات سانى وتە كوپ. قوسىمشا قۇن سالىعى تاعى بار. سونىمەن قاتار شيكىزات ماتەريالدارى دا قىمبات. وتاندىق ماتەريالداردى ساتىپ العاننان گورى تۇركيادان اكەلىنەتىن اشەكەي بۇيىمداردى ەرىتىپ, سودان قايتا جاساپ شىعارۋ تيىمدىرەك. ۇلتتىق ويۋ-ورنەكپەن بەزەندىرىلگەن اشەكەي-بۇيىمداردى برەندكە اينالدىرساق دەپ جوسپارلاعانبىز. بىراق وسىنداي ءتۇرلى ماسەلەلەردىڭ سالدارىنان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن بولماي تۇر. وسى ماسەلەنى بىرجاقتى ەتىپ بەرسەڭىزدەر, – دەدى كاسىپكەر تايماس مۇقاشەۆ.
ەگەر اشەكەي-بۇيىمدار ەكسپورتقا شىعارىلسا, قوسىمشا قۇن سالىعى الىنىپ تاستالاتىنىن تىلگە تيەك ەتكەن باۋىرجان تۇرلىبەكوۆ بۇل ماسەلەنى جوعارعى جاققا جەتكىزەتىنىن ايتتى. سپيكەرلەر كاسىپكەرلەردىڭ وسى جيىندا كوتەرگەن ماسەلەلەرى نازاردان تىس قالمايتىنىن جەتكىزدى.
