ايدارىمىزدىڭ بۇگىنگى قوناعى – قالىڭ ەل «التىن داۋىستى ءانشى» اتاپ كەتكەن تالانتتى ونەرپاز تاڭات مامىرحان. ەرەكشە داۋىسى مەن سابىرلى قالپىن ساقتاي وتىرىپ, ەسترادادان ءوزىنىڭ ورىنىن ورىن العان اككوردەونشى ءانشى گازەتىمىزدىڭ وقىرماندارى جولداعان ون ساۋالعا جاۋاپ بەردى.
– تاڭات اعا, ءسىزدى الماتىنىڭ ماڭايىندا كيىز ءۇي تىگىپ, كاسىپكەرلىككە قازاقى قان جۇگىرتىپ جاتىر دەپ ەستىدىك. راس پا؟ ءانشىلىكتى قويىپ بيزنەس سالاسىنا اۋىسقانسىز با؟
ماقپال, ستۋدەنت
– اعا-اپالارىم بيزنەسپەن اينالىسادى. تاۋ جاقتا ۇلتتىق ناقىشتا جاسالعان دەمالىس كەشەنى بار. مەن اراسىندا سولارعا كومەكتەسىپ تۇرامىن. ونىڭ وزىندە ونەر ادامى رەتىندە ءان ايتىپ, كەلىمدى-كەتىمدى مەيمانداردى كۇتىپ الىپ, قازاقى قوناقجايلىلىقتى كورسەتۋگە تىرىسامىن. سەبەبى, وعان جەرگىلىكتى حالىقتان ءبولەك, شەتەلدەن كەلگەن ايتۋلى مەيماندار دا باس سۇعىپ جاتادى. نەگىزىنەن, باسىبايلى ءوزىمنىڭ بيزنەسىم ەمەس. بالكىم, بولاشاقتا سول سالادا دا باق سىناپ كورەرمىن. بىراق, مەن ءبىرىنشى كەزەككە ونەردى قويامىن. سوندىقتان, ونەردەن كەتكەن دە جوقپىن, كەتەمىن دەگەن وي دا جوق.
– ءبىر سۇحباتىڭىزدا «ءوزىمدى سۇرانىستاعى ءانشىمىن دەپ ەسەپتەمەيمىن» دەپسىز. بۇل ءوزىڭىزدى باعالاماۋ ەمەس پە؟
ەلدوس, وقۋشى
– ءيا, ءبىر گازەتكە بەرگەن سۇحباتىمدا «ءوزىم قاتتى سۇرانىستاعى انشىلەردىڭ قاتارىنان ەمەسپىن» دەگەنىم بار. ول راس. بىراق, بۇل ءوزىمدى نەمەسە ونەرىمدى باعالاماۋ ەمەس. ەگەر «ماعان سۇرانىس كوپ» دەپ ايتاتىن بولسام, الدىمەن ول وتىرىك بولادى, ەكىنشىدەن, ماقتانشاق ادام سياقتى كورىنۋىم مۇمكىن. ءوز تىڭدارماندارىم بار. ساحنادا جۇرگەن كەيبىر ارىپتەستەرىممەن سالىستىرعاندا مەن توي-دۋمانعا كوپ بارمايمىن. ونىڭ تاعى ءبىر سەبەبى, توي بولعان سوڭ, وندا شىرقالاتىن اندەردىڭ دەنى اۋەنى جەڭىل ىرعاقتى بولۋى شارت. مەنىڭ ورىنداۋىمدا ونداي 2-3 ءان بار. دەسە دە, تابيعاتىم ليريكاعا جاقىن. ياعني, بيلەيتىن اندەرىم از.
– استانادا جەكە كونتسەرتىڭىزدى قاشان وتكىزەسىز؟
مايداگۇل, ساتۋشى
– بۇل سۇراققا ءدوپ باسىپ جاۋاپ بەرە المايمىن. ساحنادا ءجۇرگەنىمە جەتى جىلدان استى. وسى ارالىقتا جەكە كونتسەرتىمدى بەرگەن ەمەسپىن. وسى سۇراقتى ءجيى ەستيمىن. بىلەسىز بە, كونتسەرت وتكىزۋ وڭاي شارۋا ەمەس. قارجىلىق جاعىن ايتپاعاندا, ەڭ باستىسى اندەردىڭ ءوزىن سۇزگىدەن وتكىزىپ, حالىقتىڭ پاتشا كوڭىلىنەن شىعاتىن, ەستەن كەتپەيتىندەي ەتىپ وتكىزۋ كەرەك. قازىر, ءبىر جىلدىڭ ىشىندە تانىلىپ, ءتىپتى, سول ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ءبىرنەشە كونتسەرت بەرەتىن انشىلەر جەتكىلىكتى عوي.
– بەس-التى جىل بۇرىن «ايقاراكوز» انىمەن «قازاق راديوسى» ۇيىمداستىرعان «التىن داۋىس» بايقاۋىنىڭ باس جۇلدەسىن يەلەندىڭىز. وتكەن جىلى «كەش جارىققا» دا قاتىسىپ, توپ جارعانىڭىزدى بىلەمىن. الدا قانداي بايقاۋلارعا قاتىسۋدى جوسپارلاپ وتىرسىز؟
سىمبات, ەسەپشى
– وسى كۇنگە دەيىن ءوزىڭىز ايتىپ وتىرعان ەكى بايقاۋعا عانا قاتىسىپپىن. اللاعا شۇكىر, ەكەۋىندە دە باس جۇلدەنى جەڭىپ الدىم. مەندە «مىنا بايقاۋعا قاتىسقىم كەلەدى نەمەسە قاتىسۋىم كەرەك» دەگەن الدىن الا جوسپار جوق. بىراق باعىم پەن بابىمدى سىناپ كورۋدەن ەشقاشان باس تارتپايمىن. ايتار ويى بار, دەڭگەيى جوعارى, قازاققا پايداسى تيەتىن بايقاۋعا قاتىسىپ, قابىلەت-قارىمىمدى كورسەتۋگە قاشاندا دايىنمىن. «ساباقتى ينە ساتىمەن» دەمەكشى, ول كەلەر كۇننىڭ ەنشىسىندەگى دۇنيە. سوندىقتان, ۋاقىتى كەلگەندە كورەمىز.
– ءسىزدىڭ جەكە ءان جيناعىڭىز شىقتى ما؟ شىقسا قايدان جانە قانشاعا الۋعا بولادى؟
بەرىك, ستۋدەنت
– ءالى شىققان جوق. بۇيىرسا, ءان جيناعىمدى بيىل شىعارامىن دەپ وتىرمىن. نەگىزى وسى ماسەلەگە كەلگەندە جالقاۋلىعىم جار بەرمەي ءجۇر. قورجىنىمداعى ءاندەردى ءابدەن سارالاپ, ءبىر جيناق ەتىپ شىعارسام دەگەن ويىم بار. قازىر سول ماقساتتا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىن.
– اندەرىڭىز كوبىنەسە ليريكالىق, سىرشىل سەزىمگە تولى. كوپتەگەن انشىلەر قازىر زامان كوشىنە ىلەسىپ, ءتۇرلى جانردا ءان شىرقاپ ءجۇر. ءسىزدىڭ ونداي ويىڭىز جوق پا؟
اينۇر, قىزمەتكەر
– ساحناعا اياق باسقاننان بەرى قازاقتىڭ ءداستۇرلى, كلاسسيكالىق جانە ەسترادالىق جانرىندا ءبىراز ءاندى ورىندادىم. ءان تاڭداۋدا ۇلتتىق بوياۋى قانىق, سازى مەن ءسوزى ءۇيلەسكەن ماعىنالى اندەرگە باسا ءمان بەرەمىن. بايقاساڭىز, مەنىڭ ءاندەرىمنىڭ اراسىندا ءريتمى جىلدام اندەر كوپ ەمەس. سەبەبى, مەنىڭ تابيعاتىم سىرشىل سەزىمگە تولى ءاندەردى قالايدى. ونەر بولعان سوڭ, ءتۇرلى جانردا ءان سالۋ كەرەك قوي. ءيا نەمەسە جوق دەپ كەسىپ ايتۋ قيىن. ءمۇمكىن, ءسىز ايتىپ وتىرعان ەكسپەريمەنت بولاشاقتا بولىپ قالار.
– تويعا شىعىپ تۇراسىز با؟ قالاماقىڭىزدىڭ مولشەرى قانشا؟
ساكەن, اسابا
– شاقىرعان تويدان قالماۋعا تىرىسامىن. بۇيىرعان جەرگە بارىپ تۇرامىن. ءجيى بولماسا دا, تويعا سيرەك باراتىنداردىڭ قاتارىنان ەمەسپىن. ال قالاماقى تۋرالى ايتپاي-اق قويايىن. ول قۇپيا بولىپ قالسىن.
– ساحناداعى ارىپتەستەرىڭىزدىڭ اراسىندا كولىگىن ءجيى اۋىستىراتىن ءارى سونىسىمەن «اتاعى» شىققاندار بار. تەمىر تۇلپارعا قالايسىز؟ تەحنيكاعا ەبىڭىز بار ما؟
مارات, كۇزەتشى
– ول راس. ەل الدىندا جۇرگەن ونەر ادامدارىنىڭ ىشىندە كولىككە تالعامى جاقسى اعا-ىنىلەرىمىز كوپ. ءوز باسىم تەحنيكاعا قاتتى قىزىعا بەرمەيمىن. ايتەۋىر, جاياۋ ەمەسپىن. قاجەتىمە جاراپ تۇرعان كولىگىم بار.
– تۋىپ وسكەن ورتاڭىز تۋرالى ايتساڭىز…
ءاسيما, وقۋشى
– مەن 1977 جىلدىڭ قازان ايىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بايدىبەك اۋدانىندا ومىرگە كەلدىم. تۋىپ-وسكەن جەرىم بوگەن دەگەن اۋىل. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە ءبىزدىڭ سوۆحوزدىڭ اتى اسىل تۇقىمدى قوي وسىرۋمەن شىققان.
– ماعان ءسىزدىڭ ورىنداۋىڭىزداعى «قايران جەڭگەم» ءانى قاتتى ۇنايدى. وسى ءاننىڭ بەينەبايانى بار ما؟
مۇحيت, ستۋدەنت
– «قايران جەڭگەم» – ۇلتىمىزدىڭ ءبىرتۋار اقىنى مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ سوزىنە جازىلعان سازگەر شىنبەرگەن سۇلەيمەنوۆتىڭ ءانى. بۇل ءاننىڭ بەينەبايانى ازىرگە جوق. نەگىزى مەن بۇعان دەيىن ورىنداعان اندەرىمە دە بەينەبايان تۇسىرگەن جوقپىن. جالپى, ءانشىنىڭ دارىنى مەن داڭقى بەينەبايانمەن ءولشەنبەيدى. كەز كەلگەن ونەر يەسىنىڭ دارەگەيىن تاسىتاتىن ونىڭ تالانتى دەپ ويلايمىن.
جازىپ العان,
اينۇر شوشاەۆا
