قالالىق قوعامدىق كەڭەس توراعاسى سانسىزباي ەسىلوۆ جۇرگىزگەن استانا اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى سەرگەي حوروشۋننىڭ ەسەپتىك كەزدەسۋىندە حالىق ۇلەسكەرلىك قۇرىلىس, جولاۋشىلار كولىگى, الەۋمەتتىك نىساندار مەن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ ساپاسى, ەسكى جانە اپاتتى جاعدايداعى باسپانانى ءسۇرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزدەرىن تولعاندىراتىن سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. وسىنداي فورماتتاعى كەزدەسۋ ەلوردانى ءارى قاراي دامىتۋ, حالىقتىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن شەشۋ ماقساتىندا العاش رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىر.
«جاعالاۋ – 4» جىرى
كەزدەسۋدە قويىلعان سۇراقتاردىڭ دەنى ۇلەسكەرلىك قۇرىلىس تۋرالى بولدى. ەلوردا تۇرعىنى باۋىرجان ابدىحالىقوۆ كەزىندە «جاعالاۋ-4» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنەن پاتەر الامىن دەپ قارجى سالعان. الايدا قۇرىلىس سوزىلىپ كەتكەن سوڭ, قازىر اقشاسىن قايتارىپ العىسى كەلەدى. بۇل نىسان قۇرىلىسىن «جاعالاۋ» تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس كووپەراتيۆى باستاپ, اياقتاي الماي قالعان. قازىر قۇرىلىستى اياقتاۋدى باسقا كومپانيا موينىنا الدى. «كەيىنگى كومپانيا يەلەرى اينىپ كەتكەن ۇلەسكەرلەرگە اقشانى قايتارۋ كەرەكتىگىن بىلە مە ەكەن؟ وسى ماسەلە مەنى عانا ەمەس, وزگە دە بۇرىنعى ۇلەسكەرلەردى مازالايدى» دەدى سۇراق قويۋشى.
«ەلباسى مەن ۇكىمەت تۇيتكىلدەردى تۋىنداتقان ۇلەسكەرلىك نىساندار قۇرىلىسىن اياقتاۋعا جاردەمدەسۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدى. مەملەكەت تاراپىنان قايتارىم نەگىزىندە قارجى ءتورت جىلعا بولىنەدى. بەلگىلەنگەن مەرزىمگە دەيىن بارلىق نىساندار سالىنىپ ءبىتۋى ءتيىس. سول ءۇشىن وكىلەتتى ۇيىم قۇرىلدى. بۇل ۇيىمعا سوت شەشىمىمەن بەرىلەتىن اكتيۆتەر نەمەسە اياقتالماعان نىساندارداعى بوس كولەمدەر ساتىلعان جاعدايدا جۇمسالعان قارجىنى قايتارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ول ءۇشىن تەحنيكالىق جانە قارجىلىق اۋديت جاسالىپ, ساراپتامادان وتكەن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ۇسىنىلادى. وكىلەتتى ۇيىم بۇل قۇجاتتاردى قاراپ, شەشىم قابىلدايدى» دەدى س.حوروشۋن.
ونىڭ ايتۋىنشا, «جاعالاۋ-4» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ بۇرىنعى ۇلەسكەرلەرىنە اقشانى قايتارۋ كەستەسى جاسالدى. سالعان قارجىنى 200-گە جۋىق ادام قايتارعىسى كەلىپ وتىر. اقشا كەستەگە سايكەس قايتارىلىپ جاتىر. بىراق بۇل كەستەنىڭ ورىندالماي جاتقاندىعى تۋرالى اكىمدىككە شاعىمدار تۇسكەن.
كەزدەسۋگە قاتىسقان قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ جەتەكشىسى سەرگەي كوتلياروۆتىڭ سوزىنشە, «جاعالاۋ-4» بويىنشا بۇرىنعى ۇلەسكەرلەرگە 600 ملن تەڭگە بەرەشەك قالدى. اقشا جەكە ينۆەستوردىڭ قوسىمشا قارجىلاندىرۋ ەسەبىنەن قايتارىلىپ جاتىر. بۇل ينۆەستور ءارتۇرلى جۇمىستارعا مەردىگەردىڭ ەسەپشوتىنا قازىرگى كۇنى 1 ملرد تەڭگەدەن استام قارجى سالدى. وسى قارجىنىڭ ىشىندە بۇرىنعى ۇلەسكەرلەرگە قايتارىلاتىن اقشا دا بار. س.كوتلياروۆ كەستەدەن قالىپ بارا جاتقاندىقتارىن مويىنداپ, ناۋرىز ايىنىڭ اياعىنا دەيىن بۇكىل قارجى قايتارىلاتىنىن ايتتى.
«مەدينا», «ۇلىتاۋ», «جەتى جول», وزگە دە تۇيتكىلدى تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى بويىنشا ماسەلەلەر كوتەرىلدى. س.حوروشۋن ولارعا ءتيىستى جاۋاپتاردى بەرىپ, شەشىلمەگەن ماسەلەلەر ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا وتىرىستارىندا قارالاتىنىن جەتكىزدى.
جاڭا اۆتوبۋستاردىڭ ۇلەسى – 80 پايىز
ايجان بايمولدينوۆا دەيتىن تۇرعىن بۇرىن ەت كومبيناتى جاققا قاتىناعان №12 اۆتوبۋس نەگە سول باعداردان الىنىپ تاستالعانىن سۇرادى. ونىڭ ايتۋىنشا, قازىر سونىڭ سالدارىنان سول جاعالاۋعا قاتىناۋلارى قيىندادى. شاعىمدانۋشىعا بۇل ماسەلە بويىنشا «استانا LRT» باسشىسىنا الداعى دۇيسەنبى كۇنى كەلۋىن ۇسىنعان اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قاجەتتىك تۋىنداسا, كەز كەلگەن بەيسەنبى كۇنىنە ءوزىنىڭ قابىلداۋىنا جازىلا الاتىنىن ايتتى.
جالپى بىلتىر استانا اكىمدىگى 380 جاڭا اۆتوبۋس ساتىپ العانىن, الايدا ولاردىڭ ءبارىن ءتيىستى باعدارلارعا جىبەرۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر جۇمىس اتقارىلۋى تيىستىگىن, قازىرگى تاڭدا وسىنداي اۆتوبۋستاردىڭ 80 پايىزى جولاۋشىلاردى تاسىمالداپ جۇرگەنىن جەتكىزدى.
جاپانداعى جالعىز ءۇي
سارىارقا اۋدانىنا قاراستى اۆتوماتيكا كەنتى №6 مەكەنجايىندا جاپانداعى جالعىز ءۇي ورنالاسقان. ونىڭ ماڭايىنداعى ەسكى جانە اپاتتى ۇيلەر ءتيىستى باعدارلاماعا كىرىپ, ءسۇرىنىپ تاستالدى. سول جالعىز ءۇيدىڭ تۇرعىنى باسپاناسىنىڭ نەگە سول باعدارلاماعا كىرمەگەنىن سۇرادى. «22 جىل بويى جىلۋسىز تۇرۋ مۇمكىن بە؟ 2014 جىلدان بەرى ءۇيىمىزدى تۇرۋعا جارامسىز ەتىپ تاپسىن دەپ جانتالاسىپ كەلەمىن. كوميسسيا ءۇي 47 پايىزعا عانا توزعان دەپ كورسەتىپ, جالعان تەحنيكالىق اكت جاسادى. وندا جىلۋ قۇبىرى تراسساسىنىڭ 80 پايىزى توزعان دەپ جازىلعان. جىلۋ قۇبىرى جوق بولسا, قالاي توزادى؟ گاز جوق, ىستىق سۋ جوق, كارىز جۇيەسى ەكى جىلدان بەرى جەرتولەگە اعۋدا. مۇنى ءوز كۇشىمىزبەن جوندەپ كوردىك, بىراق قىس كەلىسىمەن جىلۋ بولماعاندىقتان, قۇبىرلار تاعى جارىلادى, تاعى دا جەرتولەگە بارىپ قۇيىلادى» دەدى تۇرعىن. بۇعان جاعدايدان حاباردار ەكەنىن ايتقان س.حوروشۋن كەلەسى اپتادا اۋداندىق اكىمدىك جانە تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسى وكىلدەرىمەن ءۇيدى بارىپ كورەتىنىن سەندىردى.
ب.مايلين 20/6 مەكەنجايىندا 150 ورىنعا ارنالعان بالاباقشا سالىنىپ, قۇرىلىستىڭ 80 پايىزى اياقتالدى. ونىڭ يەسىنىڭ ايتۋىنشا, جىلۋ قۇبىرىنا قوسىلۋ عانا قالدى. الايدا «استانا-تەپلوترانزيت» اق جىلۋ تراسساسىن كەڭەيتۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. «مەن ءبىر رەت ونى كەڭەيتتىم. باسقا ەمەس, بالاباقشا سىندى الەۋمەتتىك نىساندى سالدىم عوي. وسى جاعىنان كومەك بەرسەڭىزدەر» دەدى ول. قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى جاۋاپتى باسقارماعا ەشقانداي قوسىمشا تالاپتارسىز بۇل ماسەلەنى دەرەۋ شەشۋدى تاپسىردى.
كەمشىلىكتەردى قۇرىلىس سالۋشى جويۋى ءتيىس
بىلتىر پايدالانۋعا بەرىلگەن «Expo Towers» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ تۇرعىندارى ءۇيدىڭ ساپاسىنا شاعىمداندى. ولاردىڭ ايتۋىنشا, ءۇيدىڭ قابىرعالارى جارىلىپ, تەرەزەلەردەن پاتەرلەرىنە جەل كىرەدى, ليفت پەن ورتكە قارسى جۇيە جۇمىس ىستەمەيدى. قازىر تۇرعىندار قۇرىلىس سالۋشى كومپانيامەن سوتتاسىپ جاتىر. الايدا ەش ىلگەرىلەۋ بايقالمايدى.
«سوڭعى ءۇش اي كولەمىندە اتالمىش ءۇيدىڭ باستاماشى توبىمەن ءۇش رەت كەزدەستىم. سوڭعى كەزدەسۋ وتكەن سارسەنبى كۇنى ءوتتى. قالپىنا كەلتىرىلۋى ءتيىس جۇمىستاردىڭ ءتىزىمى جاسالدى. بۇل ءتىزىمدى استانا قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ, تەحنيكالىق ينسپەكتسيا, تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسى جانە ساۋلەت وكىلدەرى جاسادى. مەنىڭشە, ءبىر اي ىشىندە مەردىگەر نەگىزگى ولقىلىقتاردى جويا الۋى ءتيىس. جىلۋ ماۋسىمى اياقتالعان سوڭ, ياعني, ءساۋىر-مامىر ايلارىندا ىستەلەتىن دە جۇمىستار بار. نەگىزىنەن, بارلىق كەمشىلىكتى قۇرىلىس سالۋشى كومپانيا جويۋى ءتيىس. زاڭ بويىنشا ءتيىستى كومپانيا جۇكتەلگەن جۇمىستى ورىنداماسا, ءبىز كۇشتەپ ورىنداۋ تۋرالى سوتقا ارىز بەرە الامىز. ەگەر سوت شەشىمى ورىندالمايتىن بولسا, قىلمىستىق ءىس قوزعالادى» دەدى قالا اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.
كەزدەسۋدە س.حوروشۋنعا سۇراقتار قويىلعانىمەن قاتار العىس تا ايتىلدى. «اريستو-ۋسپەح» تۇرعىن ءۇي-قۇرىلىس كووپەراتيۆىنىڭ مۇشەلەرى اتىنان كووپەراتيۆ ءتورايىمى زامزاگۇل تەمىربولات اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باسقاراتىن ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا جۇمىسىنا ماسەلەلەرىن شەشىپ بەرگەنى ءۇشىن راقمەت ايتتى.
جالپى ءۇش ساعاتقا سوزىلعان كەزدەسۋدە اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىنا وتىز ادام سۇراق قويىپ ۇلگەردى. سۇراق قويىپ ۇلگەرمەگەندەردى اكىمنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى كەزدەسۋ اياقتالعان سوڭ جەكە قابىلدادى.
امانعالي قالجانوۆ
