رۋحانيات

ۇلتىن ۇلىقتاعان عۇلاما

استاناداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا كورنەكتى ادەبيەت­تانۋشى عالىم, فولكلور زەرت­تەۋشىسى, سىنشى, قازاقستان ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى راحمانقۇل بەردىبايدىڭ عىلىمي مۇراسىنا ارنالعان «ۇلتىن ۇلىقتاعان عۇلاما» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ءماجىلىسى ءوتتى.

پارلامەنت دەپۋتاتتارى, بەلگىلى عالىمدار, قالامگەرلەر مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىسقان جيىندا راحمانقۇل بەردىبايدىڭ كەزىندە تەلەارنالاردىڭ بىرىنە بەرگەن سۇحباتى ۇسىنىلدى. ءىس-شارانى جۇرگىزگەن ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى ءۋاليحان قاليجانۇلى عالىمنىڭ ادەبيەتتانۋعا, جالپى قازاق رۋحانياتىنا قوسقان ۇلكەن ۇلەسىنە توقتالدى. سونىڭ ىشىندە راحمانقۇل بەردىباي شىعارماشىلىعى مەن ەڭبەكتەرى 32 كىتاپ پەن مىڭنان اسا عىلىمي ماقالادان تۇراتىنىن, ول تاريحي اقيقاتتاردى بۇرمالاماي كورسەتىپ, توقىراۋ جىلدارىنداعى ۇلتتىڭ شىڭدالۋ پروتسەسىندە بەلسەنە قاتىسقانىن اتاپ ءوتتى. ماسەلەن, وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارىنىڭ اياعىندا ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ قازاققا قايتىپ ورالۋىنا اتسالىستى. بۇل جايلى كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى وزبەكالى جانىبەكوۆ ايتىپ كەتتى.

«ءالى ەسىمدە, ماعان ورتالىق كوميتەتكە حاتشى بولىپ سايلانىسىمەن ارادا 10 كۇن وتپەي جاتىپ, قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ پلەنۋمىندا سويلەۋگە تۋرا كەلگەن ەدى. راحمانقۇل بەردىباي سول كەزدەسۋدە زيالى قاۋىمنان ءبىرىنشى بولىپ ناۋرىز مەيرامىن اتاپ ءوتۋ جونىندە ماسەلە قويعان بولاتىن» دەپ جازدى وزبەكالى جانىبەكۇلى.

جيىندا عالىمنىڭ بيىك تۇلعاسى, ەن­تسيكلوپەديالىق زەردەسى, ازاماتتىق ۇستانىمى, قازاق ادەبيەتى عىلىمىنا عانا ەمەس, تۇركى دۇنيەسىنىڭ رۋحانياتىنا قوسقان ۇلەسى ءسوز بولدى. راحمانقۇل بەردىباي قازاق دالاسىنداعى قۋعىن-سۇرگىن ءالى تولىق باسىلماي تۇرعان 50-جىلدارى ۇلت مۇددەسىن قورعاپ, باتىل ءۇن شىعارا ءبىلدى. كەڭەس ساياساتىنا قايشى كەلسە دە, 1956 جىلى ءوزى قىزمەت ىستەگەن «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنە قازاق ءتىلى مەن قازاق مەكتەپتەرىنىڭ ماسەلەسىن كوتەرىپ, سول ءۇشىن ءبىراز قۋعىن كوردى, ۇلتشىلدىعى ءۇشىن قىزمەتىنەن قۋىلدى.

اسىرەسە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ادەبي-مەموريالدىق مۋزەيى جانىنداعى «حالىق ۋنيۆەرسيتەتى» اتتى ۇلتتىق-رۋحاني جوبانى دۇنيەگە اكەلىپ, ءتالىم-تاربيەلىك ءمانى زور ءىس اتقاردى.

«حالىق ۋنيۆەرسيتەتى» ەلدىڭ ساناسىن وياتتى, رۋحىن كوتەردى. اۋەزوۆ مۋزەيىن شابىت شاڭىراعىنا, ۇلتتىق ۇلاعات ۇياسىنا اينالدىردى. وسىندا وقىلعان لەكتسيالار بىرنەشە بۋىن ۇرپاقتى كەيىنىرەك ايتەۋىر ءبىر كەلۋى مۇمكىن تاۋەلسىزدىك كەزەڭىنە دايىندادى. سونى اڭساپ, سانالى تۇردە سارىلىپ ساباق وتكىزدى» دەدى جيىندا بەلگىلى قالامگەر, عالىم, قر پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى باۋىرجان ومارۇلى.

سونداي-اق ءىس-شارادا راحمانقۇل بەردىبايدىڭ قازاق اۋىز ادەبيەتىن زەرتتەۋدەگى تىڭ سۇرلەۋ سالعان سارا جولى, فولكلوردى جاڭاشا ستيلدە قاراستىرۋى, قازاق مۋزىكاسى مەن تاريحي مۇرالاردى قالپىنا كەلتىرۋدەگى زور ەڭبەگى تۋرالى ايتىلدى.

ءبىر اتاپ وتەرلىگى, استانادا راحمانقۇل بەردىباي كوشەسى بار. كورنەكتى عالىمعا باس قالادان كوشە بەرۋ تۋرالى ءتيىستى شەشىم وسىدان 2 جىل بۇرىن شىقتى. اتالعان كوشە قالانىڭ الماتى اۋدانىندا ورنالاسقان

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button