ۆەلوسيپەد – ەرمەك ەمەس, كۇندىلىكتى كولىك قۇرالى
«Astana bike» جوباسى قازاقستاندا ۆەلوينفراقۇرىلىمدى جانە ۆەلوپروكاتتى دامىتۋعا جول اشتى. قازاقستاندا Velocity.kz قوعامدىق قورىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن نۇر-سۇلتاندا (Astana bike), الماتىدا (Almaty bike) جانە شىمكەنتتە (Shymkent bike) 3 ءىرى ۆەلوشەرينگ جۇمىس ىستەيدى.
– العاش 2014 جىلى استانادان 200 ۆەلوسيپەدتەن تۇراتىن 40 بەكەت اشقانىمىزدا, كولىكتەردى جاستار دەمالۋ, قىدىرۋ ءۇشىن پايدالانادى دەپ كۇتكەنبىز. بىراق, ولاي بولماي شىقتى. ۆەلوسيپەدتى, نەگىزىنەن, ورتا جاستاعى ادامدار جۇمىسىنا بارىپ-كەلەتىن كولىك قۇرالى رەتىندە پايدالانادى ەكەن, – دەدى «Velocity.kz» قق اتقارۋشى ديرەكتورى الماگۇل قاسىموۆا.
ويتكەنى تاڭەرتەڭ جۇرت جۇمىسقا باراتىن 07.00-08.00 ساعات ارالىعىندا قالانىڭ وڭتۇستىك بولىگىندەگى ۆەلوسيپەدتەر سولتۇستىك جاعالاۋعا جاپپاي اۋىپ, كەشكە جۇرت جۇمىستان شىققاندا, 18.00-19.00 ساعات شاماسىندا قايتادان كەرى كوشەدى. سوندىقتان كومپانيانىڭ تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەرى بوساپ قالعان ۆەلوبەكەتتەردى كولىكتەرمەن قايتادان تولىقتىرۋ ءۇشىن ەكى جاعالاۋعا كەزەك سابىلادى.
ۆەلوشەرينگ جۇيەسى و باستان تابىس تابۋدى كوزدەپ قۇرىلماعان. مۇنداي جوبا الەمنىڭ ەشبىر ەلىندە وراسان پايدا اكەلمەيدى. «سامۇرىق-قازىنا» اق وسى جوبانى 2014 جىلى الەۋمەتتىك ماقساتتا – ۆەلوسپورتتى دامىتۋ, سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتاۋ, ۆەلوپروكات جۇيەسىن وركەندەتۋ ءۇشىن قولعا العان بولاتىن. بۇل يدەياعا استانا اكىمدىگى مەن سول كەزدەگى قر سپورت جانە دەنەشىنىقتىرۋ ءىسى جونىندەگى اگەنتتىك بىردەن قولداۋ كورسەتتى.
جۇرتتىڭ دا قىزىعۋشىلىعى جوعارى بولدى. سوندىقتان, جىل سايىن ۆەلوسيپەدتەر سانى ارتىپ, قالانىڭ وڭ جانە سول جاعالاۋىنداعى حالىق كوپ شوعىرلاناتىن ورىنداردىڭ ءبارى ۆەلوبەكەتتەرمەن جابدىقتالدى.
نۇر-سۇلتان مەن شىمكەنت قالالارىندا جوبانى «سامۇرىق-قازىنا» اق ارقىلى مەملەكەت قارجىلاندىردى, الماتىدا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتىڭ ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلادى. ول جوبا بيۋدجەتىنىڭ ۇشتەن ءبىرىنىڭ شىعىنىن كوتەرىپ تۇر. قازىر ەلوردا اكىمدىگى جوبانى قارجىلاندىرۋ ماسەلەسى
تۋرالى كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىر.
ۇلتتىق كومپانيا ۆەلوپروكات ءىسىن دامىتۋعا «Samruk-Kazyna Trust» قورىنان 4 268 125 000 تگ ءبولدى. ال «الماتى» اكك» اق-تان ودان بولەك 818 440 000 تەڭگە ءتۇسۋى كەرەك ەدى, اۋدارىلعانى – 657 675 000 تگ. قالعان 167,8 ميلليون تەڭگەنىڭ تاعدىرى ازىرگە بەلگىسىز.
اۆتوماتتى كولىك قويۋ بەكەتى بار ۆەلوپروكاتتار – الەمدە ەڭ كوپ تارالعان, بىراق سونىمەن بىرگە ەڭ شىعىندى تەحنولوگيانىڭ ءبىرى. ەڭ ارزان دەگەن كەشەننىڭ ءوزىنىڭ قۇنى مىڭ ۆەلوسيپەدكە شاققاندا 750 ملن تەڭگە جانە ودان ءارى. قازاقستاندىق جوبانىڭ ىڭعايىندا ول 1 مىڭ ۆەلوسيپەدكە شاققاندا 1,38 ملرد تەڭگە شىقتى. فرانتسۋزدىق Smoove كومپانياسىنىڭ 3210 ۆەلوسيپەدى جانە 420 بەكەتى 3 780 852 048 تەڭگەگە باعالاندى. البەتتە, ونىڭ ءباسى قولىڭدى تىستەيدى. بىراق بۇل جەردە, ەڭ باستىسى, ءونىمنىڭ ساپاسىنا, سەنىمدىلىگىنە جانە قاۋىپسىزدىگىنە ءمان بەرىلدى.
قازىرگى كۇنى نۇر-سۇلتاندا 180 بەكەتتە – 1280 ۆەلوسيپەد, الماتىدا 200 بەكەتتە – 1730 ۆەلوسيپەد, شىمكەنتتە 40 بەكەتتە 200 ۆەلوسيپەد بار. ەلوردادا قىستىڭ قاتتىلىعىنا بايلانىستى ۆەلوپروكات قىزمەتى ۋاقىتشا توقتاتىلادى. ال الماتى مەن شىمكەنتتە ول جىل 12 اي ءۇزىلىسسىز جۇمىس ىستەي بەرەدى.
– 2016 جىلى ەلىمىزدە ۆەلوسيپەد تەبۋشىلەر سانى وتە كوپ بولدى. رەكوردتىق كورسەتكىش
8 مىڭ ادامنان استى. بۇل قۇبىلىس جىلدىق ابونەمەنتتى ساتىپ العاندارعا قىزمەت كورسەتۋ جاعدايىن قيىنداتىپ جىبەردى. سوندىقتان 2016 جىلدىڭ
1 شىلدەسىنەن باستاپ تولەم كارتوچكالارىن راسىمدەۋدى ۋاقىتشا توقتاتتىق. كارتوچكالاردى تىركەۋدى تەك 2017 جىلدىڭ ماۋسىمىنان عانا قايتا باستادىق, – دەدى ب.قاسىموۆا.
كەلەر جىلى دا ۆەلوسيپەدقۇمارلار قاتارى كەمىگەن جوق. 7 037 ادام جىلدىق ابونەمەنت ساتىپ العان جانە 1 415 ادام ءبىر رەتتىك سمس-قولجەتىمدىلىگىن قولدانعان. ءبىر جىلدا 3 210 ۆەلوسيپەدتى 700 مىڭ رەت پايدالانعان. ياعني ءار كولىكتى ورتاشا العاندا 210 رەت.
2017 جىلى قازاقستاننىڭ ۆەلوپروكات نارىعىنا Velocity.kz-مەن باسەكەلەس بولىپ, اۆتوماتتى قۇلپى بار «اقىلدى» ۆەلوسيپەدتەر تەحنولوگياسىمەن جۇمىس ىستەيتىن قىتايدىڭ Ofo كومپانياسى كەلدى. ونىڭ كوممەرتسيالىق بولىمشەلەرى الەمنىڭ 21 مەملەكەتىندە 250 قالادا بار.
Ofo-نىڭ سارى ۆەلوسيپەدتەرى Velocity.kz-مەن سالىستىرعاندا كوپ ارزان, ولارعا كولىك قوياتىن بەكەتتەردىڭ كەرەگى جوق, ارنايى كارتوچكا مەن مىندەتتى ابونەنتتىك تولەم تالاپ ەتىلمەيدى. ارينە, وڭاي قولجەتىمدى بولعان سوڭ, ونىڭ كولىكتەرىن ۇرلاۋ, سىندىرۋ فاكتىلەرى ءجيى ورىن الدى. كومپانيا بۇدان قانشا شىعىنعا باتقانىن مالىمدەگەن جوق, دەگەنمەن وسى تەكتەس قارجىلىق مودەلدەردىڭ تولىقتاي قۋاتىندا جۇمىس ىستەگەنىنشە ۆەلوسيپەدتەرىنىڭ 80%-ىن جوعالتاتىنى بەلگىلى جايت. ال بۇل قانشا ۇنەمدى دەگەنمەن, ءار مىڭ كولىك 150 ملن تەڭگەدەن كەم ەمەس. نارىقتىڭ وسىنداي قاتال ساتسىزدىكتەرىنە ۇشىراعان قىتايلىق كومپانيانىڭ قاراسى 2018 جىلدان كەيىن ۇشتى-كۇيلى كورىنبەي كەتتى. تۇبەگەيلى جابىلماسا دا, باسقا نارىققا اۋىسىپ كەتكەنى ءسوزسىز.
نارىق زاڭى «Velocity.kz» قق-عا دا وڭاي ءتيىپ جاتقان جوق. ول 2018 جىلعا دەيىن «Samruk-Kazyna Trust» الەۋمەتتىك جوبالاردى دامىتۋ قورىنان قارجىلاندىرىلىپ كەلگەن, ال بۇدان كەيىن ۆەلوشەرينگ ءوزىن-ءوزى قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس دەگەن شارت بويىنشا دەمەۋقارجى توقتاتىلدى. مامانداردىڭ ەسەبىنشە, ۆەلوپروكاتتى قالىپتى جۇمىس جاعدايىندا ۇستاپ تۇرۋى ءۇشىن جىلىنا 100 ملن تگ قاجەت. سىرتتان ەشقانداي كومەككە سۇيەنبەسە, وندا قولدانىستاعى ۆەلوبەكەتتەر مەن پايدالانۋشىلار سانىن كەمى ەكى ەسە ارتتىرۋ قاجەت. ءارى ۆەلوپروكات ءىسىن قازاقستاننىڭ باسقا قالالارىنان دا ۇيىمداستىرۋ كەرەك بولادى. وعان سۇرانىستار دا جەتكىلىكتى. تەك, ەلىمىزدەگى باسقا قالالارى تۇرماق, نۇر-سۇلتاننىڭ وزىندە ۆەلوينفراقۇرىلىم قالىپتاسپاعان. قالا ىشىندە نەبارى 12 كم ۆەلوجول سالىنعان. مۇنداي جاعدايدا ۆەلوپروكاتتى دامىتۋ قيىن.
قالادا ۆەلوپروكاتشىلاردان باسقا, ءوز كولىكتەرىمەن جۇرەتىن سەرۋەنشىلەردىڭ قاراسى قالىڭ. Velocity.kz ۇيعارىمىمەن وسى قىرۋار كولىكتەر ءۇشىن سەرۆيستىك جوندەۋ ورتالىقتارىن اشۋ جايى ويلاستىرىلىپ جاتىر. ودان تۇسكەن قاراجات كوپتەگەن پروبلەمالاردى شەشۋگە سەپتىگىن تيگىزەر ەدى.
2019 جىلدىڭ 1 مامىرىنان باستاپ Astana bike جوباسى اۆتوماتتاندىرىلعان ۆەلوپروكات جۇيەسىنىڭ التىنشى ۆەلوماۋسىمىن اشتى. مۇندا كوپبالالى وتباسىلارعا, ستۋدەنتتەرگە, زەينەتكەرلەرگە, كەدەي جانە كەمتار جاندارعا 50 پايىز جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعان. Velocity.kz, سونداي-اق كوپتەگەن اعارتۋ جانە قايىرىمدىلىق شارالارىنا قاتىسىپ, دەمەۋشى بولىپ كەلەدى. قوعامدىق قوردىڭ جىل سايىنعى الەۋمەتتىك قورعاۋ باعىتىنداعى جالپى بيۋدجەتى 52 340 470 تەڭگەنى قۇرادى.
بيىل كوپشىلىك تۇراقتى پايدالانۋشىلاردىڭ تىلەگى بويىنشا قوسىمشا تاريفتەر بەكىتىلدى. ەندى قالالىقتار ابونەمەنتتى كەز كەلگەن ۋاقىتتىق مەرزىمگە ساتىپ الا الادى: 1 اي, 3 ايعا, 1 جىلعا. سونىمەن قاتار, SMS تاريفتەرىنە دە وزگەرتۋلەر بار. بۇل جاڭاشىلدىقتاردىڭ ءبارى كليەنتتەرگە قولايلى بولۋى ءۇشىن ويلاستىرىلعان.
بۇگىندە ەلوردالىقتاردى Astana bike-تىڭ 20 مامانى ۆەلوپروكات ىسىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. ولاردىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسى 8.00 ساعاتتان باستالىپ, تاڭعى 04.00 ساعاتقا دەيىن جالعاسادى. ءتۇن ورتاسى اۋعاننان كەيىن كومپانيا تەحنيكتەرى قالاداعى بارلىق بەكەتتەردى ارالاپ, ونىڭ بوس جەتەكتەرىن كولىكپەن تولتىرىپ قويادى. ويتكەنى تۇرعىندار تاڭەرتەڭ جۇمىسقا شىققاندا ۆەلوبەكەتتەر تولىقتاي جابدىقتالىپ تۇرۋى ءتيىس.
داۋلەت اساۋوۆ