استانا الەمدىك دەڭگەيدەگى قالا بولعاندىقتان, مۇنداعى تاكسي قىزمەتى دە سوعان ساي بولۋى ءتيىس. بىراق بۇگىندە «جابايى» تاكسي قىزمەتى ونداي وركەنيەتكە كوتەرىلۋگە مۇمكىندىك بەرەر ەمەس. قازىر قالادا رەسمي تىركەلگەن تاكسي پاركتەرىندە 475 اۆتوكولىك قانا بار ەكەن. قالعاندارى – زاڭسىز تاكسي قىزمەتىمەن اينالىسۋشىلار. تاكسيگە دەگەن سۇرانىستىڭ باسىم بولىگىن سولار جاۋىپ جاتقانى دا بەلگىلى.
رەسمي تاكسي قىزمەتىن ءورىستەتۋ قانداي پايدا اكەلەدى؟ بۇل سۇراققا استاناداعى كولىك اسسوتسياتسياسىنىڭ توراعاسى مەدەت قۇرمانوۆ بىلايشا جاۋاپ بەرەدى:
– الدىمەن «جابايى» تاكسي قىزمەتىنىڭ زيانى قانداي؟ ءبىرىنشى, سونى تىزبەلەپ شىعايىق. ءسىز كوشەدەن تاكسي ۇستاعان كەزدە, بىرىنشىدەن, جۇرگىزۋشىنىڭ قانداي ادام ەكەنىن بىلمەيسىز. ونىڭ جۇرگىزۋشىلىك ءوتىلى از با, كوپ پە, ودان دا حابارىڭىز بولمايدى. كولىك جۇرگىزۋشىنىڭ دەنساۋلىعى جاقسى ەكەنىنە دە ەشكىم كەپىلدىك بەرە المايدى. ياعني, ونداي تاكسيگە وتىرعان كەزدە, ءسىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىڭىزگە ەشقانداي كەپىلدىك جوق. ءتىپتى, تاكسيدە الدەبىر زاتىڭىز ۇمىت قالىپ قويسا, ونى قايتىپ تابا المايتىنىڭىز انىق. «جابايى» تاكسي قىزمەتىنىڭ قاۋىپتى جاقتارىن وسىلاي جالعاستىرا بەرۋگە بولادى. ال رەسمي تاكسي قىزمەتىندە ءبارى باسقاشا. ەڭ ءبىرىنشى, تاكسي جۇرگىزۋشىسى قىزمەتىنە ءوتىلى دە كوپ, تاجىريبەسى دە مول مامان تاڭداپ الىنادى. تاكسي پاركتەرىندە جۇرگىزۋشىلەر كۇن سايىن مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتەدى. سونداي-اق, ءار تاكسيدىڭ قوزعالىس كەستەسى كۇن سايىن ءجۇيەلى تۇردە كومپيۋتەرگە ءتۇسىپ وتىرادى. جولاۋشى كولىكتە الدەبىر زاتىن ۇمىت قالدىرسا, كەيىن ونى تاۋىپ الۋى دا وڭاي. ويتكەنى قاي باعىتقا قانداي كولىكتىڭ جۇرگەنى كەستەدە بار. سول ارقىلى ۇمىت قالعان زات تەز تابىلادى. بۇعان قوسا, بەلگىلى ءبىر جولاقى مولشەرى بەلگىلەنەدى. ماسەلەن, تەمىرجول ۆوكزالى مەن اۋەجاي ارالىعى – مىڭ تەڭگە, قوسشى اۋىلىنان «ازيا پارك» سوو اۋماعىنا دەيىن 500 تەڭگە دەگەن سياقتى. رەسمي تاكسي قىزمەتىن ورىستەتسەك, وسىنداي بەلگىلى جولاقى جۇيەسىنە حالىق تا ۇيرەنەر ەدى. بۇدان سوڭ, جولاۋشى تاسىمالدايتىن تاكسيلەردىڭ تەحنيكالىق جاعدايى دا سەنىمدى. ويتكەنى كولىكتەردىڭ تەحنيكالىق احۋالى دا ۇنەمى باستى نازاردا ۇستالادى.
بۇل اسسوتسياتسيا ەلورداداعى تاكسي قىزمەتىنە سۇرانىستى وتەۋ ءۇشىن قانشا اۆتوكولىك قاجەتتىگىن دە ەسەپتەپ شىعارىپ قويسا كەرەك. ورتاشا ەسەپپەن العاندا, قازىرگى ۋاقىتتاعى سۇرانىستى وتەۋ ءۇشىن 3 مىڭ اۆتوكولىك قاجەت ەكەن. ال استانادا رەسمي تاكسي قىزمەتىمەن اينالىساتىن 16 كومپانيادا بەس جۇزگە ءسال جۋىقتايتىن عانا كولىك بار. قالعانىن زاڭسىز اينالىسۋشىلار تولىقتىرىپ وتىر.
– قازىرگى ۋاقىتتا تاكسيگە كۇنىنە كەيدە 20 مىڭعا جۋىق تاپسىرىس تۇسەدى. ورتاشا جول ءجۇرۋ اقىسىنىڭ مولشەرى مىڭ تەڭگە دەپ ەسەپتەسەك, ايعا 600 ملن تەڭگە شاماسىندا تابىستىڭ كوزى قۇرالۋى مۇمكىن ەكەن. ەگەر وسىنشا قارجى رەسمي كومپانيالاردىڭ قورجىنىنا تۇسسە, بيۋدجەتكە دە سالىق تۇرىندەگى تۇسىمدەردىڭ كولەمى ارتار ەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە رەسمي تاكسي پاركتەرىنە قىزمەت اياسىن كەڭەيتىپ, جۇمىس ورىندارىن اشۋىنا سەپتەسەدى. رەسمي تاكسي قىزمەتىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە دامۋى استانانىڭ كەلبەتىن دە ايشىقتاي تۇسەرى انىق.
«ەكسپو-2017» قارساڭىندا بۇل اسا ماڭىزدى. ەلباسىمىزدىڭ ءوزى قالاشىقتىڭ قۇرىلىسىمەن تانىسقاندا, رەسمي تاكسي قىزمەتىن جوعارى دەڭگەيگە كوتەرۋدى تاپسىردى ەمەس پە, – دەيدى مەدەت قۇرمانوۆ.
رەسمي تاكسي قىزمەتىن دامىتۋعا كەدەرگى بولىپ كەلگەن تاعى ءبىر جاي اۆتوتۇراقتاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بولاتىن. بۇل باعىتتا جاقىندا ايتارلىقتاي وزگەرىس بولماق. «استانا LRT» جشس-ءنىڭ جولاۋشىلار كولىگى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى بەيبىت ەرجانوۆتىڭ ايتۋىنشا, رەسمي تاكسي قىزمەتىنە ارنالعان جاڭا ءۇش جۇزدەن استام كولىك قوياتىن ورىن بەلگىلەنەدى ەكەن. بۇل دا ءوز كەزەگىندە رەسمي تاكسي قىزمەتىنە بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە ارتىقشىلىقتار بەرىپ, قىزمەتىنىڭ ورىستەۋىنە سەپتەسەرى ءسوزسىز.
مەڭدوللا شامۇراتوۆ
