اۋىلدىڭ ازىق-تۇلىگى استاناداعى اۋىلشارۋاشىلىق جارمەڭكەسىنە كەلۋشىلەردىڭ زور سۇرانىسىنا يە بولىپ وتىر.
جەمىس-جيدەك, كوكونىس, اق تاعامنىڭ ءتۇر-ءتۇرى, قويدىڭ, جىلقىنىڭ ەتى – مۇندا ءبارى جەتەرلىك. استانالىقتار قىرىققاباتتى قاپتاپ, شيە, قۇلپىنايدى ءجاشىگىمەن اكەتىپ جاتىر. بالقاش پەن اتىراۋدىڭ ايگىلى بالىعى دا وسى جەردەن تابىلادى.
استانادا جۇما, سەنبى, جەكسەنبىدە اۋىلشارۋاشىلىق جارمەڭكەسىن وتكىزۋ يگى ءداستۇرگە اينالعان. اپتا سايىن وسى كۇندەرى قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ اتىنداعى ورتالىق ستاديون مەن «دۋمان» ويىن-ساۋىق ورتالىعىنىڭ اۆتوتۇراق اۋماعىندا تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ ساۋداسى قىزادى. جارمەڭكەدەگى ازىق-تۇلىكتىڭ ءبارى اقمولا جانە قاراعاندى وبلىسىنىڭ كەرۋەنىمەن جەتكىزىلەدى. جەرگىلىكتى كاسىپورىن ءونىمدەرى دە ساتىلىمعا ءتۇسىپ كەلەدى. جالپى, مۇنداعى باعا قالا نارىعىنان 10-15 پايىزعا تومەن.
ءبىز سوزگە تارتقان ۇلجان ايعازيەۆا ەسىمدى استانالىق تۇرعىننىڭ جارمەڭكەگە ءبىرىنشى كەلۋى ەكەن. ازىق-تۇلىكتى بۇرىن «شاپاعات» بازارىنان الاتىن ول ءوزى تۇراتىن ۇيىنە جاقىن, ياعني سول جاعالاۋدا وسىنداي جارمەڭكەنىڭ اشىلعانىنا قۋانىشتى ەكەنىن جاسىرمادى. «جاقسى بولدى. ەندى سوناۋ جاقتان اپ-اۋىر دوربانى ارقالاپ جۇرمەيمىن. بۇل جارمەڭكە دە باسقالاردان كەم ەمەس. قايماعى مەن سارى مايى ەرەكشە ۇنادى. جەمىس-جيدەكتىڭ دە ساپاسى كوڭىلىمنەن شىقتى» دەگەن ۇلجان 15 مىڭعا ساۋدا جاساعانىن دا جەتكىزدى.
اۋىلشارۋاشىلىق ءجارمەڭكەسىندە ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە تاڭداۋ كەڭ. جۇمىرتقانىڭ ءتۇرلى سورتتارى ستەپنياك, اقكول قالالارىنان, مالينوۆكا اۋىلىنان اكەلىنەدى. 10 داناسى 180-300 تەڭگە ارالىعىندا ساتىلىپ جاتىر.
قالىڭ كوپشىلىك جارمەڭكەگە ءسۇت ونىمدەرى ءۇشىن كەلەتىنىن ايتتى. ءبىز سول ءسۇت ونىمدەرى ساتىلىپ جاتقان سورەلەرگە جاقىنداپ, تۇراقتى تۇتىنۋشىلاردىڭ سوزىنە قۇلاق استىق. قاراوتكەلدىڭ قىمىزىن, كوكشەتاۋدىڭ سارى مايىن ماقتاپ جاتقان جۇرتشىلىقتىڭ كوڭىل-كۇيىنەن بۇل جارمەڭكەنىڭ كوپشىلىككە جاققانىن ۇققانداي بولدىق.
– ءتورت-تۇلىك مالىمىزدىڭ راقاتىن, ماڭداي تەرىمىزدىڭ جەمىسىن وسى جارمەڭكەدەن كورەمىز. ساۋدامىزعا رۇقسات بەرگەن استانا قالاسى اكىمدىگىنە راقمەت! جارمەڭكەگە جەنت, قايماق, قۇرت-ىرىمشىك, ماي, قىمىز سەكىلدى ونىمدەرىمىزدى اكەلدىك. مۇنىڭ ءبارىن ايەلىم, ەكى كەلىنىم, قىزىم دايىندايدى. اعايىن-تۋىس ءتورت وتباسى بىرىگىپ, وسى شارۋانى جۇرگىزىپ, ناپاقا تاۋىپ جاتقان جايىمىز بار. حالىق ريزا. اپتا ەمەس, اراعا كۇن سالىپ كەلەتىن تۇتىنۋشىلار دا پايدا بولدى, – دەيدى ساتۋشى باۋىرجان تالاسباەۆ. شارۋا قوجايىنى اۋىلداعى مال باسىن جاسىرۋدى ءجون سانادى. «سانىن ايتسام, ءولىپ قالۋى مۇمكىن» دەپ ىرىمدادى ۇلكەن كىسى.
استانالىقتارعا بۇل جەردەن 500 تەڭگەگە 1 ليتر قىمىز نەمەسە 1 كگ ىرىمشىك الۋعا مۇمكىندىگى بار. ال, اۋىلدىڭ ناعىز قويۋ قايماعى ورتاشا ەسەپپەن مىڭ تەڭگەدەن ساتىلىپ جاتىر. قايماق كەزەگىندە تۇرعانداردىڭ كوپتىگىنە قاراپ, ونىڭ ساپاسىنىڭ جاقسى ەكەنىن اڭعارماي قويمايسىڭ.
جارمەڭكەدەگى باعالاردى كادىمگى بازارداعىمەن سالىستىرا كەلە, ازعانتاي عانا ايىرماشىلىق بايقادىق. سونىڭ ءبىرى وسى بالىققا تيەسىلى. مۇنداعى بالىقتىڭ باعاسى 100-200 تەڭگەگە ارزان بولىپ شىقتى. ونىڭ ۇستىنە, «دۋمان» بويىنداعى جارمەڭكە ءدال وسى بالىعىمەن تانىمال ەكەن. ساۋداگەر ابىلعازى اينالدىرعان ءۇش ساعاتتىڭ ىشىندە 200 كەلى بالىق ساۋدالاپ ۇلگەرىپتى. ەڭ كوپ وتەتىنى – سازان مەن شورتان دەيدى ول. ءبىزدىڭ الدىمىزدا ولگا اناتولەۆنا ەسىمدى اپا 6 كەلى سازان بالىعىن الىپ جاتتى. ول جارمەڭكەگە اپتا سايىن ءبىر كەلەدى. «ورتالىقتاعىداي كەزەك كوپ ەمەس, كەرەگىڭدى اسىقپاي ءجۇرىپ ەركىن تاڭدايسىڭ» دەيدى.
راسىمەن, جارمەڭكەنى ارالاۋ بارىسىندا ۇزىن-سونار كەزەكتى بايقامادىق. سورەلەردىڭ اراسى كەڭ. دەسەك تە, بۇل جارمەڭكەنىڭ ساۋداسى جۇرمەيدى دەگەن ءسوز ەمەس. ماسەلەن, ساۋىردەن باستاپ اۋىلشارۋاشىلىق جارمەڭكەسى 36 رەت ۇيىمداستىرىلعان. سول ارالىقتا 670 تونناعا جۋىق ءونىم يەسىن تاپتى. ال, وتكەن اپتاداعى ءبىز بارعان جارمەڭكەنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 32 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىن 64 توننا ءونىم ساتىلىپتى. دەمەك, ەلوردالىق تۇرعىننىڭ داستارحانى قۇنارلى تاعامدارعا تولىپ, كوڭىلى مارقايىپ قالعانى ءسوزسىز.
ءمادينا جاقىپ
