ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا رەسپۋبليكالىق «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ عاسىرلىق مەرەيتويىنا وراي اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كورگەن «ءجۇز جىلدىق جىلناما» اتتى بەس تومدىقتىڭ تانىستىرىلىمى بولدى.
بيىل ءجۇز جىلدىعىن اتاپ وتكەلى وتىرعان باس باسىلىمنىڭ تاريحى 1919 جىلى 17 جەلتوقساندا ورىنبوردا العاش باسىلعان «ۇشقىن» گازەتىنەن باستالادى. ودان بەرى دە حالقىمىزدىڭ تالاي ارداقتىلارىنىڭ قولتاڭباسى قالعان باسىلىمنىڭ اتى بىرنەشە رەت وزگەردى. ال وقىرمانعا جول تارتقان جيناققا «ۇشقىننان» باستاپ, 1976 جىلعى «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنە دەيىنگى ارالىقتا جاريالانعان ماتەريالدار توپتاستىرىلعان.
جيىن تىزگىنىن ۇستاعان «ەگەمەن قازاقستان» باسشىسى دارحان قىدىرالى جىلناماعا باسىلىمنىڭ ەسكى تىگىندىلەرىندەگى سول ءداۋىردىڭ شىندىعىن زەردەلەگەن ماقالالار ىرىكتەلگەنىن ايتتى. كوپشىلىككە قولجەتىمدى بولۋ ءۇشىن جيناقتىڭ ەلەكتروندىق نۇسقاسى جاسالعان. سونداي-اق اقپارات كوميتەتىنىڭ توراعاسى ءلاززات سۇيىندىك بۇل جوبانىڭ جالعاساتىنىن جەتكىزدى.
وسى اۋقىمدى جۇمىستىڭ قالاي اتقارىلعانى تۋرالى بەلگىلى عالىم ءنامازالى وماشەۆ اڭگىمەلەدى.
«ءبىز سەكىلدى حالىقتىڭ شىنايى تاريحىن ايتۋ وڭاي ەمەس. سوندىقتان بۇل كىتاپتا ەشقانداي بۇرمالاۋ جوق, تۇپنۇسقا ساقتالدى. باسىلىم العاش شىققاندا قايبىر مىقتى جۋرناليستيكا بولدى دەيسىز. الايدا «ەڭبەك تۋى» كەزىندە ونىڭ العا دامۋى بولعانىن بايقايسىز. ال سماعۇل سادۋاقاسوۆ باسقارعان تۇستا گازەت ۇلتتىق ماسەلەنى وتكىر كوتەرگەن. سول جىلدارى باسىلىمدا ىستەگەن ازاماتتار باسىن بايگەگە تىگىپ, جەر, ءتىل پروبلەماسىن اشىق جازعان. ءوزىم, بۇدان كەيىن وسىلاي قىلىشتاي ءتىلىپ ايتقان كەزەڭدى كورگەن جوقپىن. 1923 جىلى قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل بولدى. بۇل وڭايلىقپەن بولعان جوق. وسى جىلى ساكەن سەيفۋللين مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى باسىلىمعا 5 ماقالا جاريالاعان» دەدى عالىم.
سونىمەن قاتار شارا بارىسىندا ەلىمىزگە بەلگىلى ازاماتتار مىرزاتاي جولداسبەكوۆ, تولەن ابدىك, ءادىل احمەتوۆ جانە باسىلىمدى ءبىراز جىل باسقارعان پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ سويلەدى.
تانىستىرىلىمدا جىلنامانى قۇراستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى, قالامگەر جانبولات اۋپباەۆ جيناققا كىرگەن كەيبىر قىزىق دەرەكتەرگە توقتالدى.
«الدىمەن بۇل كىتاپقا تانىمدىق دۇنيەلەردى بەرۋگە ءمان بەردىك. ايتالىق, 1943 جىلى 15 قازاندا كسرو جوعارى كەڭەس پرەزيديۋمىنىڭ جارلىعىمەن تۇڭعىش رەت قازاقتان شىققان اسكەري ادامعا گەنەرال شەنى بەرىلدى. ول – شاكىر جەكسەنباەۆ دەگەن ازامات. 1950 جىلى قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ جيىنىندا پاۆلودار وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ۇگىت-ناسيحات ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سوروكين دەگەننىڭ: «ءبىزدىڭ وڭىردە ءماشھۇر-ءجۇسىپ دەگەن كىسىنىڭ زيراتى جاتىر. سوعان ەلدىڭ ءبارى بارىپ, ءتاۋ ەتەدى. وعان قازاقتىڭ جازۋشىلارى دا بارادى» دەپ ايتقان ءسوزى جاريالانعان. وسى ءسوز قازاق زيالىلارىنا «پالە» بولىپ جابىسادى. وسىدان باستان ءماشھۇر اتامىزدى سىنعا الىپ, اقىرى ارداقتى تۇلعانىڭ زيراتىن قيراتقان. مىنە, وسىنداي ماسەلەنى دە بەرۋگە تۋرا كەلدى. كەيدە سۋرەتتەرگە دە ۇڭىلدىك. قوستاناي وبلىسىنان ابىلعازين دەگەن كىسىنىڭ سۋرەتتەرى جاريالانعان. ءبىر سۋرەتتىڭ استىندا «امىرە قاشاۋباەۆتىڭ قىزى قوستاناي وبلىستىق فيلارمونياسىندا ءانشى بولىپ جۇمىس ىستەيدى دەپ جازىلىپتى. ءبىز وسى دەرەكتى دە سۋرەتىمەن ەنگىزدىك» دەدى ول.
