«نۇرجولدىڭ» ءسانى كەتپەسىن
دەكوراتيۆتى كوشە ونەرى – الەم قالالارىنا ءتان ءۇردىس. ول دەگەنىمىز, قالا كەڭىستىگىن ۇلكەندى-كىشىلى مۇسىندەرمەن بەزەندىرىپ, وزىندىك كەلبەتىن اشادى. وسى مۇسىندەرگە قاراپ بۇل قالانىڭ تۇرعىندارى كىم ەكەنىن, ولاردىڭ ارمان-مۇراتتارى مەن ەجەلگى تاريحىنا قۇرمەتى مەن بولاشاعىنا كوزقاراسىن باعامدايدى. ونەر شەبەرلەرىنىڭ حاس تۋىندىلارى ءبىر قالانىڭ شەگىنەن اسىپ, بۇكىل حالىقتىڭ وبرازىنا اينالىپ جاتقان جاعدايلار دا جوق ەمەس.
ەگەر «حان شاتىردان» شىعىپ, اقوردانى بەتكە الساڭىز, جولاي قوس قاپتالىڭىزداعى شاعىن مۇسىندەرگە كوزىڭىز تويادى. وتكەن تاريحىمىزبەن بىرگە ادىمداپ كەلە جاتقانداي سەزىنەسىز. وسى ەلدىڭ ءتول بالاسىنىڭ رۋحىن وياتادى.
دەگەنمەن سوڭعى كەزدەرى وسى جول سىناق الاڭىنا اينالدى. ورتانقول دۇنيەلەرمەن تولتىرىلىپ, ءتۇرلى گەومەتريالىق كەسكىندەرمەن شىرمالدى. ءۇشبۇرىش كەرەك پە, ءتورتبۇرىش پا, دوعال كەرەك پە – ءبارى بار. بىلتىر ونىڭ ءبىرازىن گۇلمەن كومكەرىپ ەدى. ەندى وعان قارجى جۇمسامايتىن بولعان-اۋ. تەمىردەن جاسالعان ءتۇرلى فيگۋرالار ونسىز دا سۋىق قالانى تەمىردەي قارىپ, مۇزداتىپ تۇرعانى جاسىرىن ەمەس.
تۇندە جاناتىن شامدارى بار بولسا دا, كۇندىز – ول قۇرساۋلى تەمىر. ولاردىڭ دا دەنى وسى «نۇرجولدا». مۇمكىن تۇنگى شامنىڭ جارىعىمەن ءساتتى كورىنەر, بىراق كۇندىزگى قالپىنا قاراساڭ, توزعان سىمدارى بىلەۋلەنىپ, كوزگە وعاش كورىنەدى. قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ەڭ كوپ جۇرەتىن جولدىڭ كەلبەتى بۇزىلعالى قاشان, ونى ەلەپ جاتقان ەشكىم جوق. ودان قالدى وسى جولدىڭ ءبىر پۇشپاعىنا «تۇراقتى تىركەۋگە» قويعان جەر شارىن ۇستاعان سۇلبالاردىڭ دا سىرى كەتىپ, توزىپ بارادى.
وسى جولدا بۇرىندارى ادەمى جۇزىك, قۇس تۇمسىق ساقينا, بىلەزىكتەر قىزىلدى-جاسىلدى گۇلدىڭ ۇستىندە شاشىلىپ جاتۋشى ەدى. جانىنان وتكەن سايىن اجەلەرىمىزدىڭ قولىندا جالتىلداعان اشەكەيلەرى ەسىمىزگە ءتۇسىپ, مەيىرلەنۋشى ەدىك. ەكى جىلدىڭ شاماسىندا وسى اشەكەيلەر ۇشتى-كۇيلى جوعالدى. قازىر بەت-بەينەسى جوق ءتۇرلى شەتەلدىك برەندتەردى ناسيحاتتاعان بيلبوردتار ورناتىلعان جاي جول بولدى.
قالانىڭ رەسپۋبليكا, بەيبىتشىلىك, تاعى باسقا باستى كوشەلەرىن ارالاپ كورىڭىز. جاي جۇرمەي, كوشەلەردى بويلاي قويىلعان دەكوراتيۆتى مۇسىندەردەن وزىڭىزگە جاقىن دۇنيەنى تابۋعا تىرىسىڭىز. مۇمكىن, شرەك, كۋنگ-فۋ ايۋ, ەرگەجەيلىلەر مەن باسقا دا مۋلتفيلم كەيىپكەرىنەن, بالكىم, بولاشاعىڭىزدى تانىرسىز. اكەمىزدەن قالعان مۇراداي قالادا شەتەل مۋلتفيلمدەرىنىڭ كەيىپكەرلەرى قاپتاپ كەتتى. بۇعان جاسىل جابىندىمەن جاسالعان ءتۇرلى سۇلبالار مەن تاعى باسقا ماقۇلىقتاردى قوسىڭىز.
استانا كوبىمىز ءۇشىن تەمىرجولدان باستالادى. جينالماي, شاشىلىپ جاتقانداي كورىنىستى ۆوكزالدىڭ اينالاسىنان بايقاۋعا بولادى. ۇيلەسىمسىز ورناتىلعان ۇلكەندى-كىشىلى اعاش سيپاتتى مۇسىندەر, جارتىلاي جارىلعان قازاق ءۇيىنىڭ كەرەگەسىنەن تالعامسىزدىق ەسىپ تۇرعانداي. ءساتسىز جاسالعان ەسكەرتكىشتەردىڭ ءبىرى دەپ سۋبۇرقاقتى تاس ەسكەرتكىشتى ايتار ەدىك. ونىڭ «باتا» دەپ اتالاتىنىن جاقىندا ءبىلدىم. باتا دەگەن قاستەرلى ۇعىمنىڭ قور بولعانى ەمەس پە بۇل؟!
ءبورى ۇستىندەگى بالا قايدا؟
استاناداعى شاعىن مۇسىندەردىڭ اراسىندا قازاقى رۋحى بار, تاريحىن مەڭزەپ تۇراتىن ءبىرتۋار تۋىندىلار جوق ەمەس. سولاردىڭ قاتارى ءبىر-ەكى ەسكەرتكىشكە كەمىپ قالعانى راس.
تاعى ءبىر جوعالعان دۇنيەمىز – التىن تەڭگەسى شاشىلعان قۇمىرا. ول دا بار بايلىعىمەن «قولدى» بولدى. ودان كەيىن قازىرگى اكىمدىكتىڭ الدىنداعى الاڭدا باباسىنىڭ بوركىن باستىرا كيىپ الىپ «شاپتىرىپ» تۇرعان تەنتەكتىڭ ءمۇسىنى دە بولاتىن. ول دا جوق. قازىر قايدا «قوقىس» بوپ جاتقانىن ەشكىم بىلمەيدى.
بەلگياداعى ءدال وسىنداي جالاڭ بۇت بالا ءمۇسىنىنىڭ ءوزىن نە سۋرەتىن كورگەن بولارسىزدار. ءبىزدىڭ تەنتەك ودان ارتىق بولماسا, كەم ەمەس ەدى.
ايتارىمىز, قالا كەڭىستىگىنە دە تالعاممەن قارايتىن ۋاقىت جەتتى. الدىمەن «نۇرجولدان» باستايىقشى!
