Elordada jyl saiyn tūrǧyndar sany ösıp, tūtynuşylardy därumenge bai jemıs-jidektermen, kökönıstermen qamtamasyz etu mäselesı özektı boluda. Eŋ aldymen, būl – azyq-tülık baǧasyna da airyqşa yqpal etetın faktor. Jaqynda Senat deputattary Gennadii Şipovskih pen Bibıgül Jeksenbai bas qalany kökönıs önımderımen qamtamasyz etıp tūrǧan jalǧyz jylyjaiǧa at basyn tırep, jūmysymen tanysyp, özektı mäselelerıne qūlaq türdı.
Deputattar baryp-körgen jylyjai astanalyqtardyŋ kökönısterge degen sūranysynyŋ bar-joǧy 15 paiyzyn ǧana jabatynyn aitady.
«Zamanaui tehnikalarmen jabdyqtalǧan jylyjaida 20 adam jūmys ısteidı. Jalpy aumaǧy 2,4 gektar jerdı qamtidy. Ai saiyn 40 tonnaǧa deiın qyzanaq, 53 tonnaǧa deiın qiiar, 17 tonnaǧa deiın ärtürlı salat öndıredı. Qazaqstandyq ǧalymdardyŋ ǧylymi zertteu jetıstıkterın ıs jüzınde naqty ıske asyryp, onyŋ oŋ nätijesınde jasandy säule arqyly kökönısterdıŋ pısıp-jetıluın ılgerıletıp otyrǧan ūjym äzırge elordanyŋ kökönıske sūranysyn tek 15 paiyz jauyp otyr» deidı Bibıgül Jeksenbai.
Halyq qalaulylarynyŋ pıkırınşe, järdemaqşa jäne basqa da qoldau türlerı būl körsetkıştı jaqsartuǧa mümkındık beredı.
«Subsidiialar agroönerkäsıp keşenındegı önımdılıktı arttyruǧa jūmys ısteuı kerek. Subsidiialardy bölu kezınde aimaqtyq erekşelıkterdı, egıstık alqaptarynyŋ kölemın jäne daqyldardy taŋdaudy eskeru qajet» dedı Prezident Qasym-Jomart Toqaev. Jyl – on ekı ai qazaqstandyqtardyŋ därumenge bai kökönıs pen jemıs-jidekpen tolyqqandy qamtamasyz etu – ūlt densaulyǧyn jaqsartu mümkındıgı. Äsırese mektep, balabaqşa, auruhanalarǧa ärtürlı himikatsyz, sapaly otandyq önım öndıruşılerge jan-jaqty qoldau qajet-aq. Öitkenı jasyratyny joq, şetelden keletın mūndai önımder türın saqtap, ūzaq uaqytqa saqtaluy üşın aǧzaǧa asa ziiandy, tıptı onkologiia aurularyna äkeletın uly konservanttar paidalanylatynyn mamandar aityp jür» dep tüsındırdı mäselenıŋ mänısın B.Jeksenbai.
***
Odan soŋ senatorlar qalalyq mäslihat deputattarymen bırge №3 jylu-elektr ortalyǧyna bardy. Ötken jyldyŋ soŋynda ıske qosylǧan nysan Astananyŋ jylu energiiasy tapşylyǧyna qatysty ötkır mäselenı şeştı.
Bır jyl būryn elordany damytuǧa arnalǧan keŋeste Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev qūrylysy öte baiau jürgızılıp jatqan №3 gaz qazandyǧynyŋ jūmysyn qatty synaǧany mälım. Sol jiynda Prezident bır ai merzımde №3 jylu-elektr ortalyǧynyŋ ekınşı kezeŋı men №3 gaz qazandyǧynyŋ qūrylysyna qatysty bırjaqty şeşımge kelu jönınde tapsyrma berdı. Negızgı mındet – Astanany kemınde aldaǧy 10 jylda senımdı jylu jüiesımen qamtamasyz etu.
Senator Gennadii Şipovskih atalǧan ortalyqtaǧy jūmysşylarmen kezdesude qysqy merzımde qandai jūmystar atqarylyp jatqanyn aitady.
«Eŋ aldymen bız jūmysşylarmen söilesıp, qandai kürdelı mäseleler bar ekenın sūrap-bıldık. Ortalyqtyŋ qysqy uaqytta atqarylyp jatqan jūmysyn tekserıp şyqtyq. Eŋ bastysy, qalanyŋ jylu energiiasyna degen tapşylyq joiylǧany quantty» deidı ol.
Osy ortalyqtyŋ qūrylysy ūzaqqa sozylyp, sonyŋ saldarynan qalada 300 gKal jylu tapşy bolyp kelgenı ras. Deputattar būl şetın mäsele öz şeşımın tapqanyna köz jetkızdı. Olar ekı gaz qazandyǧynyŋ qūrylysy tolyq aiaqtalǧanyna kuä boldy.
«Būl nysan qalaǧa qosymşa 440 Gkal jylu quatyn, iaǧni şamamen 4 mln şarşy metrdı jylumen qamtamasyz etuge mümkındık berıptı. Quanarlyǧy, elordany jylumen qamtamasyz etetın ortalyq tolyq sifrlanǧan. Biyl qys salystyrmaly türde jyly. Sondyqtan qalaǧa berıletın jylu temperaturasy säikes bolyp, jylu quatyn ünemdeu mümkındıgı bar. Gaz qazandyqtary ekologiialyq jaǧynan taza bolǧanmen, kömır qazandyqtarynan tolyqqandy bas tartuǧa älı erte. Sol sebepten 2024 jyly būl nysannyŋ kömır jaǧatyn bölıgınıŋ qūrylysyn tolyq aiaqtau josparlanǧan» dedı B.Jeksenbai.
