Öner – ainalamyzdaǧy barlyq tynys-tırşılıktı, dünie men adam ömırındegı äsemdıktı körkem beinede körsetetın sala. Osy jolda biıkten körıngen tūlǧalarymyz jeterlık. Solardyŋ bırı – «Biken» I halyqaralyq teatr festivalınde «Eŋ üzdık äiel adam beinesı» nominasiiasynyŋ iegerı atanǧan Astana qalasy äkımdıgınıŋ Muzykalyq jas körermen teatrynyŋ daryndy jas aktrisasy Şynar Qaldybai. Akterlık önerdıŋ qyr-syry turaly sūhbat barysynda aityp berdı.
– Şynar hanym, akterlık salada öz jolyŋyzdy qalai bastadyŋyz?
– Kışkentai kezımnen öner adamy bolǧym keletın. Ata-anam da menı soǧan qarai baǧyttady. Öitkenı kezınde anam aktrisa boludy armandaǧan. Boiymnan önerge degen qyzyǧuşylyqty körıp, ärtürlı damytu ortalyqtaryna aparyp jürdı. «Şabyt» oqu ordasyna tüsuge üş ret baq synadym. Qazaq ūlttyq öner universitetınıŋ mektebıne, kolledjıne, universitetıne oquǧa tapsyrǧanmyn. Bırınşı synypta qobyz mamandyǧy boiynşa bardym, mektebıne tüse almai qaldym. 9-synyptan keiın estradalyq vokalǧa tapsyramyn dep şeştım. Boiymda qandai qabılet boldy – sonymen bardym. Alaida kolledjge de tüse almadym. Qaitsem de tüsemın dep, 11-synypta daiyndaldym. 93 ūpaimen universitetke muzdrama mamandyǧyna grantqa tüstım. «Şabytta» oqyp şyqtym. Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Aigül İmanbaevanyŋ şeberhanasynda oqydym. «Ūstazy myqtynyŋ ūstanymy myqty» deidı ǧoi. Osy şeberhanaǧa tüskenıme qatty quanamyn. Aşysyn da, tūşysyn da tatyp, aman-esen oqudy bıtırıp şyqtyq.
– Rölderge qalai daiyndalasyz? Arnaiy ädıster nemese räsımder bar ma? Janbike Şaninanyŋ beinesın somdaǧanda qalai daiyndaldyŋyz?
– Akterlık sala – san qyrly mamandyq. Mysaly, därıger mamandyǧyn 8 jyl oqysa, bız ol rölge 1 ai daiyndaluymyz kerek. Sol uaqyt aralyǧynda därıgerler qandai boluy keregın, eŋ az degende bazalyq bılımın zertteimız. Syrt közge oŋai bolyp körıngenmen, olai emes. Būryn adamdar «Än aityp, bi bilep jüre beresıŋder» dep aitatyn. Şynyna kelsek, bır premera şyǧaru üşın teatrda qonyp qalatyn kezderımız bolady. Keide taŋǧa deiın qalamyz. Qanşama mätın jattau kerek. Är keiıpkerdıŋ mınez-qūlqyn zerttep, boiymyzǧa sıŋıre alu qajet. Men röl somdaǧan «Chanel №5» derektı dramasyn Janbike Şanina üşın aldym. Eŋ qiyny – şyn ömırde bolǧan tūlǧalardy zertteu jäne oinau. Oidan şyǧarylǧan keiıpkerdı san qūbyltyp oinai beruge bolady. Al ömırde bolǧan kısınıŋ özın qalai ūstauyn, qandai adam bolǧanyn barlyq derektı egjei-tegjei tolyq aqtara otyryp qarap şyǧu kerek. Bız osy qoiylym üşın ALJİR-ge, KARLAG-qa da bardyq. Sol jaqtaǧy adamdardan sūrastyrdyq. Keiıpkerlerımızdı barynşa zerttedık. Jauapkerşılıgı mol qoiylymdardyŋ bırı boldy. Būl nominasiiany alamyn dep müldem oilamadym. Tıptı marapattau räsımıne de barmadym. Bır sätte qarasam, telefonyma habarlamalar tüsıp jatyr. Közıme jas keldı. Būl – teatr sahnasyndaǧy menıŋ alǧaşqy jetıstıgım.
– Kino industriiasy turaly ne oilaisyz? Bolaşaqta oinaǧyŋyz keletın röl bar ma? Qandai rejissermen jūmys ıstegıŋız keledı?
– Talai kastingtıŋ tabaldyryǧyn tozdyrǧanmyn. Qazır kino salasynda käsıbi akterler emes, blogerler köbeiıp kettı. Menıŋ jeke oiym, ärkım öz mamandyǧy boiynşa jūmys ısteuı kerek. Rejisserler, teatr akterlerı kinoda jasandy oinaidy dep aitady. Bıraq būl sözder, negızı, şyndyqqa janaspaidy. Onyŋ barlyǧy rejisser men ssenariske bailanysty. Mysaly, «5:32» serialyn oinaǧandar – teatr akterlerı. Ssenariiden auytquǧa bolmasa, qalai bar, solai oinap beremız. Ne talap etedı, sony ısteimız. Ärkımnıŋ öz armany bar. Men tarihi filmge tüskım keledı. Aqan Sataevpen jūmys ıstegım keledı. Teatrda köbıne ülken jastaǧy adamdardyŋ rölın somdaimyn. Ūjymda jastar bolǧandyqtan barlyq röldı oinai beremız. Bıraq būl rölderdı jasym kelgen kezde de oinai alamyn. Sondyqtan öz jasymdaǧy keiıpkerdı oinasam deimın. Adam qai jasta bolmasyn özın körsete aluy qajet. Aldaǧy uaqytta bolaşaǧymnyŋ jarqyn bolaryna senemın.
– Jeke ömırıŋızdı jäne jūmysyŋyzdy qalai üilestıresız?
– Bızde teatrda 15 jūp bar. Küieuı de, äielı de osynda jūmys ısteidı. Teatrda tabysqan jūptar. Sondyqtan jūmysqa kedergı joq. Bır salada, bır teatrda bolǧandyqtan, bır-bırımızge ärqaşan qoldau körsetıp, dem berıp otyramyz. Ärine, üide jaqyndarym kömektesedı. Olar menı ärqaşan tüsınedı, qoldaidy. Bärıne tek alǧysymdy aitqym keledı. Sebebı ol kısıler bolmasa, būlai jürmes edım. Būrynnan joldasymnyŋ öner adamy bolǧanyn qalaitynmyn. Basqa saladan bolsa tüsınbeuı mümkın. Öitkenı jūmys kestesı bızde basqaşa. Premera bolǧanda qyzu jūmys bastalady.
– Jaqsy akterde qandai qasiet bolu kerek dep oilaisyz?
– Ärtıs bolma, adam bol! Bızdı ūstazdarymyz jaqsy adam bolmai, jaqsy maman bola almaisyŋdar dep tärbielegen. Adamgerşılık qaşanda bız üşın eŋ aldyŋǧy orynda tūrady. Osy qasiet bolsa, adamdardyŋ da syilastyǧy arta tüsedı.
– Önerde örkendeuge ūmtylǧan jas akterlerge qandai keŋes berer edıŋız?
– Bızdıŋ mamandyqta «bap şaba ma, baq şaba ma?» degen tüsınık bar. Ömır boiy özın qamşylap, ülkeigende jetıstıkke jetken adamdar da bolady. Sondyqtan bızdıŋ mamandyqta «Kerek jerde, kerek uaqytta tabyla bıludıŋ» maŋyzy zor. Mümkındık bolsa, öz-özıŋdı körsetıp, özıŋdı jaqsy köru qajet. Özıŋdı jaqsy köru degen söz – ol ışkı senımdılık. Ūialşaqtyqty bır şetke ysyryp qoiu kerek. Joǧary oqu ornyn bıtırseŋ boldy, keremet akter bolyp ketetınıŋe kepıldık joq. Sondyqtan tek özıŋmen tūraqty jūmys jürgızu, ünemı ızdenıste bolu ǧana bızdı ösıredı.
Gülnaz MŪHANJAN,
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ studentı
