Astanada 66 164 balany qamtityn 525 mektepke deiıngı ūiym jūmys ısteidı, onyŋ 100-ı – memlekettık, 424-ı – jekemenşık, üşeuı – vedomstvolyq. Osy balabaqşalarda balalar qalai tärbielenıp jatyr, olardyŋ bır tūtas oqytu, iaǧni tärbie beru jospary bar ma?
Menıŋ 4 jastan asqan balam da balabaqşaǧa baryp jür. Ärine, 4 jastaǧy balanyŋ būzyp-jaryp bırdeŋe üirene qoiuy ekıtalai. Bıraq osy jastaǧy balalarǧa qarapaiym ädep qaǧidalaryn üiretuge bolatynyn şetelder täjıribesı äldeqaşan däleldegen. Mäselen, betı-qol juǧanda sudy ünemdeu, kündız şamdy öşırıp, energiia ünemdeu, tamaqty tökpei, ysyrap qylmai jeu siiaqty tūrmystyq ädepterden syrt, joldan ötkende nelerge köŋıl bölu, avtobusta qarttarǧa, aiaǧy auyr äielderge oryn beru, özgelerge kömektesu… syndy tärbieler de osy jasta berıledı.
Japoniianyŋ, Qytaidyŋ balabaqşalarynda osy mazmūndar 3-5 jas aralyǧyndaǧy balalarǧa kädımgı oiyn türınde üiretıledı. Baiqaimyn, Qazaqstan balabaqşalarynda mūndai tärbielerge män berılmeitın siiaqty. Esesıne Jaŋa jyl merekesı, Nauryz merekesı, 8 nauryz Äielder merekesı, 1 mamyr Qazaqstan halqynyŋ bırlıgı merekesı, Jeŋıs künı… syndy merekelerdı qūr jıbermei, bırer myŋ teŋgeden aqşa jinap mereke ötkızuge beiım tūrady. Tärbieşısınıŋ tuǧan künı dep aqşa jinaityn balabaqşalar da joq emes. Osy dūrys pa?! 3-4 jastaǧy balalar osy merekelerdı qanşalyq tüsınedı? Mereke toilau arqyly olarǧa qandai tärbie berılıp jatyr? Älı ūlt ūǧymyn tolyq tüsınbeitın balaǧa ūlttardyŋ bırlıgın därıpteu qandai qisynǧa siiady? Bız balamyzdy besıkten belı şyqpai jatyp ärbır atauly kündı qūr jıbermei toilaityn jyrtaqai etıp tärbielesek, ömırdıŋ eŋ basty mänı «mereke toilau eken ǧoi» dep tüsınbei me?! Osy mereke üşın ata-analary kiım-keşek alyp şyǧyndalatynyn tärbieşıler nege eskermeidı?!
Demek, bızdıŋ elde balabaqşadan bastap adami tärbie dūrys berılmeidı. Mūrnynyŋ boǧyn sürte almai jürgen balaǧa jeŋıs künı turaly aitu, äielder merekesın toilatu balany aldausyratyp, kün ötkızuden basqa eşteŋe emes. Sondyqtan, Qazaqstannyŋ oqu-aǧartu ministrlıgı būl mäselege basa nazar audaru kerek. Iаǧni mamandardy ūiymdastyra otyryp, elımızdegı balabaqşalarda tälım-tärbie berudıŋ ortaq jobasyn jasap, sol boiynşa balabaqşalardyŋ bala tärbiesındegı ädıs-täsılın qadaǧalap otyrǧan jön. Öitkenı balabaqşa – oqu aldyndaǧy, otbasynan keiıngı maŋyzdy tärbie besıgı. Ol balanyŋ kün ötkızıp, merekelerdı atap ötıp jüretın oiyn alaŋyna ainalyp qalmauy kerek.
