Bauyrjan SMAIYLOV, Astana qalasy mäslihatynyŋ deputaty: Tūrǧyndar tılegı tasada qalmaidy

Qalanyŋ sol jaǧalauynda nemese şetkı aimaǧynda tūrsa da ärbır astanalyq laiyqty ömır süru kerek. Būl – elordalyq mäslihattyŋ deputaty, qoǧam qairatkerı Bauyrjan Smaiylovtyŋ ūstanymy. Onyŋ «Astananyŋ şet aimaqtaryna – elordalyq deŋgei» sailaualdy baǧdarlamasy 15-okrug tūrǧyndarynyŋ ötınışterı negızınde äzırlengen. Deputat bızdıŋ sūhbatymyzda ötken jylǧy qyzmetınıŋ nätijesı turaly aityp berdı.

– Bauyrjan Amangeldıūly, aldymen özıŋızdıŋ qoǧamdyq jäne saiasi qyzmetke kelu jolyŋyzdy bılsek.

– Men Aqmola oblysy, Astrahan audany, Jarsuat auylynda qarapaiym mehanik otbasynda düniege keldım. Äkem tabandylyǧy men eŋbekqorlyǧynyŋ arqasynda tez köterılıp, basşylyq qyzmette boldy.

Äkemnıŋ «Qazır bärı ekonomikaǧa bailanysty. Sen agronom bolǧyŋ keledı, būl – tar mamandyq. Sen keŋ profildı maman boluyŋ kerek, jaqsy köşbasşy bolu üşın aldymen ekonomikany bıluıŋ kerek» degenı esımde. Sondyqtan äkemnıŋ nūsqauy boiynşa ekonomist boluǧa bekındım. Bıraz uaqyttan keiın menı äskerge şaqyrdy. Sodan keiın Selinograd auyl şaruaşylyǧy institutynda «Auyl şaruaşylyǧy öndırısın ūiymdastyruşy-ekonomist»
mamandyǧy boiynşa jalǧas­tyr­dym. Oqudy qyzyl diplommen bıtırgennen keiın, alǧaşqy eŋbek jolyndaǧy üş jylym  Aqmola oblysy Selinograd audanynyŋ «Rassvet» sovhozynda öttı.

Ol kezde käsıpkerlık pen şaǧyn biznestıŋ endı damyp bastaǧan şaǧy. Men de öz ısımdı aşuǧa tyrystym. Ärine, bärın bırden jüzege asyru mümkın emes edı, damu da, qūldyrau da boldy. Degenmen, «jatqan tastyŋ astyna su barmas bolar» degendei, tek tabandylyq pen tūraqty jūmys nätijesın berdı. Osylaişa menıŋ käsıpkerlık qyz­metım bastaldy. Äkemnıŋ keŋesı boiynşa oquymdy da, täjıribe jinaqtaudy da jalǧastyrdym. Qazaq memlekettık zaŋ akademiiasyn «qūqyqtanuşy-zaŋger» mamandyǧy boiynşa bıtırdım. L.N. Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı Diplomatiia akademiiasyn  «halyqaralyq qatynastar salasynyŋ mamany» jäne QR Prezidentı janyndaǧy memlekettık qyzmet akademiiasyn «Memlekettık jäne munisipaldyq basqaru» mamandyǧy boiynşa tämamdadym.

1999 jyly Köktal-1, Köktal-2 jäne Agroqalaşyq kentterı boiynşa qalalyq mäslihat deputattyǧyna kandidaturamdy ūsyndym. Ol kezde 32 jasta edım, al audan tūrǧyndary menıŋ kandidaturamdy qoldap, mäslihattan körınuıme senım bıldırdı. Men üşın sailau ülken mektep boldy, ekı ret osy okrugten deputat bolyp sailandym. Qala şetındegı tūrǧyndardyŋ mäselesın şeşudı basty maqsat ettım. 2007 jyly IV sailanǧan Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty boldym.

– Azamattar köbıne qandai şaǧymdarmen keledı? Tūrǧyndardy ne mazalaidy eken?

– Keide deputattyŋ qūzıretıne kırmeitın ärtürlı ötınışter men sūraqtar qoiylady. Bıraq halyq qalaulysy bolǧannan keiın olarǧa keŋes beru, baǧyttau – mındetımız. Sondyqtan är aidyŋ 10-y künı tūrǧyndardy jeke qabyldaimyn. Köbıne jūmysqa ornalasu, mügedektıgı boiynşa järdemaqy, jeke tūrǧyn üiı­nıŋ bolmauy nemese künkörıs qarajatynyŋ jetıspeuşılıgı boiynşa jügınedı. Sondai-aq joldardy jöndeu, su basqan köşelerdıŋ mäselesın şeşu, josyqsyz qūrylys saluşylardy jauapkerşılıkke tartu, aulalardy abattandyru sekıldı mäseleler de köp.

– Sızge Saryarqa  audany bekıtılgen. Osy okrugte jūmys ıstegen kezde qandai özgerıs­ter boldy, älı de şeşımın tappaǧan mäseleler bar ma?

– Men 15-sailau okrugı boiynşa deputatpyn. Būl bızdıŋ qalamyzdyŋ şetı, oǧan Köktal-1, Köktal-2 tūrǧyn alaptary, EPM, Tılendiev, Bögenbai daŋǧyldary, Qosşyǧūlūly köşelerı kıredı. Bılım salasyna qatysty aitar bolsam, öz baǧdarlamamnyŋ aiasynda Köktal-1 jäne Köktal-2 tūrǧyn alaptarynda 2 jaily mektep salu közdelgen. Sonymen qatar Köktal-1-de 1960-jyldarynda salynǧan №41 mektep jūmys ısteidı, onda syiymdylyq normasy 400 adam bolsa, bügınde 1200 oquşy oqidy. Osyǧan bailanysty mäslihat otyrystarynda 500-600 oryndyq qosymşa qūrylys salu, sondai-aq eskı mektep ǧimaratyna kürdelı jöndeu jürgızu turaly mäselenı köterdım. Oŋ jauap aldym. Qarajat bölınıp, merdıger anyqtaldy.

Sondai-aq Köktal-1-de ornalasqan №61 «Şolpan» balabaqşasyna qajettı jabdyqtar satyp alyndy jäne jaŋartyldy, №85 «Meiırjan» baqşasynyŋ şatyryn jöndeuge qarajat bölındı.

Menıŋ sailaualdy baǧdarlamam aiasynda Köktal-1-de zamanaui emhana salu közdelgen. Onyŋ ışınde №5 otbasylyq densaulyq ortalyǧynyŋ alaŋdaryn ūlǧaitu mäselesı oŋ şeşıldı. Qyrküiek aiynda därıgerler pasientterdı yŋǧaily jaǧdaida qabyldauǧa mümkındık alady. Bügıngı taŋda Sūltan Beibarys köşesındegı emhananyŋ qūrylysy bastaldy.

Sondai-aq zeinetkerler üşın tıs protezdeuge bölınetın qarajatty bır adamǧa 90 myŋnan 200 myŋ teŋgege deiın ūlǧaituǧa qol jetkızdım.

Köktal-1 tūrǧyn alabynda «Naz» teatry, Köktal-2-de Koktal Junior Hall köpfunksionaldy sporttyq-şyǧarmaşylyq ortalyǧy jūmys ısteidı. Bazasynda Damubala.kz mūnda mektep jasyndaǧy balalarǧa arnalǧan sport seksiialary men şyǧarmaşylyq üiırmeler bar. Ortalyqqa tanymal sportşy, qazaqstandyq aralas jekpe-jek jauyngerı, jeŋılmeitın Şavkat Rahmanov keldı. Būl bızdıŋ okrugtıŋ balalary üşın ülken oqiǧa boldy.

Jaqynda ötken esep beru kezdesuınde ortalyq basşylyǧy
üiırmelerge balalardy köbırek qabyldau üşın aumaqty ūlǧaituǧa järdemdesudı sūrady, öitkenı balalar men jasöspırımderdıŋ bos uaqytyn ūiymdas­tyruǧa sūranys öte joǧary. Köktal-1 tūrǧyndarynyŋ ötınışı boiynşa sailaualdy baǧdarlamaǧa olardyŋ tūrǧyn alabynyŋ aumaǧynda basseinderı bar dene şynyqtyru-­sauyqtyru keşenınıŋ qūrylysy engızıldı. Ol bızdıŋ ötınışımız boiynşa Köktal-1-de salynady. Atalmyş jaŋalyqqa bızdıŋ okrugtıŋ tūrǧyndary qatty quandy.

– Tūrǧyn üi-kommunaldyq şaruaşylyǧy boiynşa köterılgen mäseleler qanşalyqty oryndaldy?

– Bügıngı taŋda Sūluköl köşesı men «Aq-Otau-1», «Aq-Otau-2» tūrǧyn üi keşenderınıŋ qūrylysy men jylumen jabdyqtau jūmystary aiaqtaldy. Būl tūrǧyn üi keşenderı 12 jyl boiy avtonomdy dizeldı jylytumen jūmys ıstedı. Köktal-1-de kärız jüiesın salu mäselesı erekşe baqylauda, öitkenı mūnda 30-dan astam köşe älı ortalyq kärızge qosylmaǧan. Sonyŋ saldarynan  köşelerdı ünemı su basyp jatady.

Sondai-aq Köktal-1 tūrǧyn alabynda 40-şy mektep pen «Şarapat» äleumettık qyzmet körsetu ortalyǧynyŋ audanynda rūqsat etılgen normalardan bırneşe ese asatyn kükırttı sutektı şyǧaru mäselesı tūr. Bırneşe köşpelı keŋester ūiymdastyryldy, olardyŋ bırıne densaulyq saqtau vise-­ministrı, respublikanyŋ bas sanitarlyq därıgerı Aijan Esmaǧanbetova qatysty. Kezdesudıŋ qorytyndysy boiynşa Saryarqa audanynyŋ äkımı Bauyrjan Eraly jäne qalalyq su arnasynyŋ basşylyǧymen 40-şy mektep audanyndaǧy KSS süzgılerı auystyryldy, sondai-aq qorşaǧan ortaǧa jäne atmosferaǧa kükırtsutek qaldyqtarynyŋ deŋgeiın tömendetuge mümkındık beretın orynǧa belgı ornatu ūsynyldy. Bügıngı taŋda būl mäsele öte özektı, problema älı tolyq şeşılmegendıkten, ony erekşe baqylauda ūstaimyn.

Aulalardy abattandyru jäne aumaqtardy kögaldandyru baǧytynda da bıraz şarualar şeşıldı. Onyŋ ışınde Tılendiev daŋǧylyna deiın jaiau joldar men köşe jaryǧy ornatyldy, qoqys tögetın oryn jabdyqtaldy, jaŋa oiyn alaŋy men futbol alaŋy salyndy, sonymen qatar dene şynyqtyru jäne sport basqarmasy aptasyna ekı ret aula balalaryna futbol sabaqtaryn ötkızetın jattyqtyruşy bölındı.

Būdan özge jol jäne qoǧamdyq kölık, qauıpsızdık, äleumettık jobalar boiynşa oŋ şeşımın tapqan jūmystar barşylyq. Mūnyŋ bärı – okrugtıŋ belsendı tūrǧyndarymen, ardagerler qoǧamymen jäne Saryarqa  audany äkımdıgımen tyǧyz yntymaqtastyqta atqaryp jatqan jūmystyŋ bır bölıgı.  Men ünemı Amanat partiiasynyŋ filialy ötkızetın barlyq aksiialar men ıs-şaralarǧa tūraqty türde qatysuǧa, äleumettık jelıler men BAQ-ta jūmysymdy jariia­lauǧa, okrug tūrǧyndarymen bailanys ornatuǧa tyrysamyn.

– Biyl barlyq deŋgeidegı mäslihattar üşın mereilı jyl. Deputattyq korpustyŋ negızgı missiiasy qandai dep oilaisyz?

– Ärbır deputat, eŋ aldymen, halyq qalaulysy. Sondyqtan onyŋ tıkelei mındetı – adamdardyŋ talap-tılegın oryndauǧa sai bolu. Deputat – halyqtyŋ müddesı men bilık ökılderınıŋ arasyndaǧy bailanys. Onyŋ mındetı – tuyndaǧan problemalar turaly habardar etu ǧana emes, sonymen bırge olardy şeşude belsendı bolu.

Deputattardyŋ qyzmetı köp qyrly: būl – mäslihattyŋ tūraqty komissiialarynyŋ otyrystaryna, partiia ıske asyratyn jobalarǧa jäne okrugte ötkızıletın ıs-şaralarǧa belsene qatysu. Bızdıŋ okrugtıŋ ärbır belsendı tūrǧynymen men jeke tanyspyn, öitkenı sailau nauqandary kezınde bız olarmen baǧdarlamany daiyndau üşın kezdesuler ötkızdık ärı mındetterdı şeştık. Deputat öz halqyna neǧūrlym jaqyn bolsa, tūrǧyndardyŋ mäselelerıne tereŋırek üŋılse, atqarylǧan jūmystyŋ äserı soǧūrlym joǧary bolady dep sanaimyn. Bız mūnda mäslihat otyrystarynda kezektı dauys beru kezınde tüimelerdı basu üşın emes, bızdı sailaǧandardyŋ mäselelerın şeşu üşın keldık. Sondyqtan osy mereilı jyly men barlyq ärıptesterıme öz qyzmetınıŋ maksimaldy nätijesın körsetuge tılektespın.

 Alina İMAMBAEVA,

Gülmira AIMAǦANBET