«Halyq pen halyqty teŋestıretın – bılım» – dep qazaqtyŋ abyzy Mūhtar Äuezov aitqandai, bılım bäsekesıne beiım şäkırt tärbieleu – bızdıŋ ömırlık maqsatymyz. Osy oraida Qazaqstan Respublikasynyŋ «Bılım turaly» Zaŋynda «Bılım beru jüiesınıŋ basty mındetı – ūlttyq jäne azamattyq qūndylyqtar, ǧylym men praktika jetıstıkterı negızınde jeke adamdy qalyptastyruǧa jäne käsıbi şyŋdarǧa baǧyttalǧan bılım alu üşın qajettı jaǧdailar jasau, oqytudyŋ jaŋa tehnologiialaryn engızu, bılım berudegı aqparattandyru, halyqaralyq ǧalamdyq kommunikasiialyq jelılerge şyǧu» dep bılım beru jüiesın odan ärı damytu mındetterı közdelgen. Būl mındetterdı şeşu üşın ärbır mūǧalımnıŋ ızdenısı, jaŋa täjıribe, jaŋa qarym – qatynasqa ötu qajettıgı tuyndaidy.
Qazırgı jas ūrpaqtyŋ sanaly da sapaly bılım aluynyŋ bırden-bır şarty – oqu oryndaryndaǧy bılım beru prosesıne jaŋa innovasiialyq tehnologiialardy engızu ekendıgı sözsız tüsınıktı. Sondyqtan ǧylymi-tehnikalyq progresten qalyspai, jaŋa pedagogikalyq innovasiialardy der kezınde qabyldap, öŋdep, nätijelı paidalana bılu – ärbır ūstazdyŋ negızgı mındetı bolyp tabylady.
«İnnovasiialyq tehnologiialardy qoldana otyryp oqytu – būl tanym äreketın ūiymdastyrudyŋ arnauly formasy. Maqsaty – oqu ürdısınıŋ önımdılıgın arttyru».
Qai kezeŋde, qai zamanda bolmasyn mekteptegı basty tūlǧa mūǧalım desek, düniejüzılık damu deŋgeiınen kem tüspeitın, iyq tırestıre alatyn, alǧan bılım men tärbielık qazynasyn tuǧan elıne, adamzat igılıgıne jūmsai alatyn qazaqtyŋ oi tanymynyŋ iesı, ony ūiymdastyruşy mūǧalımge jauapty mındet jükteledı. Sonau HH ǧasyrdyŋ basynda Jüsıpbek Aimauytov «Sabaq beru – üirenşıktı jäi ǧana şeberlık emes, ol – jaŋadan jaŋany tabatyn öner» degen eken.Maqsatqa jetu oquşynyŋ özı arqyly jüzege asady.
Bügıngı künnıŋ basty talaby eŋbek naryǧy men qoǧamnyŋ qajettılıkterın qanaǧattandyruda käsıptık bılım berudıŋ bedelı artyp otyr. Onyŋ maqsaty – tehnikalyq jäne käsıptık bılım beru jüiesın qaita ūiymdastyru, bäsekege qabılettı daǧdylary bar jäne bılım aludy jalǧastyru üşın jetkılıktı äleuetı bar ekonomika salalary men jūmys beruşılerdı tehnikalyq jäne qyzmet körsetu eŋbegınıŋ bılıktı mamandarymen qamtamasyz etu.
Damyǧan elderdegı bılım beru jüiesınde erekşe maŋyzdy mäselelerdıŋ bırı – oqytudy aqparattandyru, iaǧni oqu ürdısınde tehnologiialardy paidalanu. Qazırgı taŋda elımızde bılım beru jüiesınde jaŋaşyldyq qataryna aqparattyq keŋıstıktı qüru engızıldı. Aqparattandyru jaǧdaiynda oquşylar meŋgeruge tiıstı bılım, bılık, daǧdynyŋ kölemı künnen künge artyp, mazmūny özgerıp otyr. Käsıptık bılım berude aqparattyq tehnologiialardy paidalanu men oquşylardyŋ aqparattyq qūzırettılıgın qalyptastyru qazırgı zaman talabyna sai aqparattyq tehnologiialardy, elektrondyq oqulyqtardy jäne İnternet resurstardy paidalanu oquşynyŋ bılım beru ürdısınde şyǧarmaşylyq qabıletın damytuǧa mümkındık beredı.
Aqparattyq tehnologiia taqyryp kölemınde nemese belgılı bır uaqyt aralyǧynda aityluǧa tiıs mälımetter kölemın ūlǧaitady. Bılım degen bır — bırınen ülken araqaşyqtyqta ornalasqan ärtürlı oqu oryndarynda otyryp qol jetkızuge bolady. Oqytu jüiesınıŋ köp deŋgeilı jetıldırıluı olardyŋ taramdaluymen oqu materialynyŋ sapasyn arttyrady.
Ūrpaq üşın kıtaptyŋ maŋyzy qandai bolsa, kompiuterde student üşın qorşaǧan älemdı tanudyŋ tabiǧi qūraly bolyp tabylady. Olai bolsa, barlyq sabaqtardy kompiuterlerdıŋ quattanuymen jürgızudı üirenu — bügıngı künnıŋ kezek küttırmeitın özektı mäselelerınıŋ bırı. Sondyqtan, ūstaz – qauymynyŋ aldyna öte ülken mındet jükteldı. Bügıngı taŋda jas ūrpaqqa pändı tiımdı ūǧyndyrudyŋ bırı – jaŋa tehnologiia negızderı bolyp tabylady. Aqparattandyru jaǧdaiynda oquşylar meŋgeruge tiıstı bılım, bılık, daǧdynyŋ kölemı künnen künge artyp, mazmūny özgerıp otyr. Bılım beru salasynda aqparattyq tehnologiialardy paidalanu arqyly bılımnıŋ sapasy artady, sabaq ötkızgen kezde sapaly bılım beru üşın jaŋa tehnologiialardy paidalana otyryp, sonymen qatar kompiuterdı, interaktivtı taqtany qoldanu arqyly bılım berse, oquşynyŋ qyzyǧuşylyǧy arta tüserı anyq.
Oqytudyŋ kompiuterlık tehnologiiasyn paidalanu oqu prosesın jaŋa oqu — ädıstemelık materialdarmen qamtamasyz etuge jäne oquşynyŋ şyǧarmaşylyq qabıletın aşuǧa mümkındık beredı.
Şyǧarmaşylyq ıs — äreket
Zeiın
Este saqtauy
İntellektısı
Oilauy
Oqytudyŋ kompterlık tehnologiiasy – oqytudyŋ baǧdarlamalyq ideialaryn damytady, müldem jaŋa tehnologiialyq joldar aşady.:
— dästürlı (oqulyq, körnekılık qūraldar, elektrondy oqulyqtar).
— kompiuterlık ( prezentasiia, diskter, multimedia qūraldar).
— İnternet — tehnologiia (internet derbes aqparat közı retınde, e — mail — aqparat almasu qūraly retınde, t. b.).
Kompiuterlık oqytu tehnologiiasy – pedagogtyŋ mümkındıgın küşeitetın qūral, bıraq ol oqytuşyny almastyra almaidy. Kompiuter mümkındıkterı psihologiia men didaktika tūrǧysynan taldanyp, kerek kezınde pedagogikalyq talaptarǧa sai qoldanyluy kerek.
Bılım sapasyn arttyrudaǧy jaŋa tehnologiialar bügıngı künı pedagogikada, oqu – tärbie ürdısınde eŋ jiı qoldanylatyn ūǧym bolyp otyr. Belgılı ǧalym M.M. Potaşnik «İnnovasiia – oqu baǧdarlamasyn meŋgertude mūǧalımnıŋ oqytudyŋ jaŋa ädıstemelerı men tehnologiialaryn tiımdı igeruı» – dep anyqtama berse, N.F. Talyzina «İnnovasiialyq tehnologiialardy qoldanudaǧy negızgı mındet: sabaq ürdısınde belgılengen maqsatqa jetude meŋgerıluı qiyn sabaqtardy kompiuterdıŋ kömegımen oquşylarǧa ūǧyndyrsa, jaŋa taqyrypqa degen balanyŋ qūştarlyǧy oianady.
Elımızdıŋ bolaşaq jastaryna zaman talabyna sai bılım beru – bügıngı künnıŋ basty talaby. Osy talapty oryndau maqsatynda ūstazdarǧa jükteler mındet orasan zor.
Qazırgı zaman talaby – oqytudyŋ jaŋa tehnologiialaryn meŋgeru. Oqytudyŋ
jaŋa tehnologiialarynyŋ bırı – aqparattyq tehnologiia. Aqparattandyru tehnologiiasynyŋ damuy kezeŋınde osy zamanǧa sai bılımdı, ärı bılıktı mamandaryn daiarlau oqytuşynyŋ basty mındetı bolyp tabylady. Qoǧamdaǧy aqparattandyru prosesterınıŋ qarqyndy damuy jan-jaqty, jaŋa tehnologiiany meŋgergen jeke tūlǧa qalyptastyrudy talap etedı.
Naimanbaeva Jūldyz Balǧabaiqyzy,
Astana qalasy Älkei Marǧūlan atyndaǧy №40 mektep-lisei
