Adam densaulyǧyn saqtau men nyǧaitu – qoǧamdaǧy tūraqtylyq pen igılıktıŋ kepılı. Kez kelgen örkeniettı memlekette är azamattyŋ saulyǧy el äleuetı men ūlttyq qauıpsızdıktıŋ körsetkışı ekenı ras. Sondyqtan soŋǧy jyldary salauatty ömır saltyn, dene şynyqtyru men dūrys tamaqtanudy nasihattauǧa ülken den qoiylǧan.
Astana qalasy salauatty ömır salty ortalyǧynyŋ nutrisiology, medisina ǧylymdarynyŋ kandidaty Janar Tolysbaeva dūrys tamaqtanu mäselesımen 15 jyldan berı ainalysyp keledı. Onyŋ oiynşa, jan men tännıŋ saulyǧy tek sportqa ǧana bailanysty emes, dūrys tamaqtanudyŋ da öz ülesı zor. Paidaly taǧamdardy tūtynudyŋ maŋyzy jaiynda tüsındıru balabaqşa, mektepten bastau aluy tiıs deidı maman.
– Ädette, dastarhanymyzda qūramynda tūz ben qanty köp, ziian mailardan tūratyn, qaita öŋdelgen as türlerı kezdesedı. Osylardyŋ barlyǧy adam densaulyǧyna kerı äserın tigızedı. Sol sebeptı tūtynyp otyrǧan as önımderı auru tudyryp, halyqtyŋ densaulyǧyna zaqym keltıredı. Köp adamnyŋ tamaq öndırısındegı agressivtı marketingtıŋ ailasyna tüsetını ökınıştı. Sänge ainalǧan burger, gazdy susyndar, türlı qūrǧaq snekter men qytyrlaq chipsy syndy
ziiandy önımderdıŋ jarnamasy jer jaryp, densaulyqqa zardabyn tigızedı, – deidı därıger.
Qūnary şamadan tys taǧamdar artyq salmaqqa äkelıp, aqyrynda türlı auruǧa ūlasady. Būl – ǧylymi däleldengen pıkır. Tabiǧi taza önımderdıŋ paidasy ǧylymi taraptan maqūldanǧan.
– Tabiǧi taza as önımderınıŋ jaramdylyq merzımı qysqa bolǧandyqtan, olardy uaqytyly ärı kündelıktı qoldanu kerek. Däl osyndai taza önım aǧzaǧa qajettınıŋ barlyǧyn sıŋırtıp, boiǧa quat beredı. Batysta junk food dep ziiandy taǧamdardy ataidy. Qandai önımdermen tamaqtanyp jürsızder – soǧan män berıŋızder. Tamaqtanuda salǧyrttyq tanytpai, talǧap jegen abzal, – deidı maman.
Onyŋ paiymdauynşa, köpşılık dūrys tamaqtanudy artyq salmaqtan arylu üşın ǧana maŋyzdy dep sanaidy. Şyndap kelgende, adam saulyǧy üşın onyŋ mänı äldeqaida keŋ. Dūrys tamaqtanudy bırtındep ädetke ainaldyru kerek. Uaqyt öte kele adam paidaly tamaqtan quat alyp, jaqsy köŋıl küide jürgenın aŋǧarady. Eŋ bastysy, būl ädet sozylmaly aurulardyŋ aldyn alyp, artyq salmaqtan aryluǧa kömektesedı. Dūrys tamaqtanu da sport tärızdı uaqytşa sänge emes, ömır saltyna ainaluy tiıs!
