Elordadaǧy käsıporyndardy aralady

Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev keşe elordadaǧy maŋyzdy nysandardy aralap, zauyttar men mektepterdıŋ ūjymymen kezdestı.

Öndırıs oryndarymen tanysty

Qasym-Jomart Toqaev Astananyŋ maŋyzdy nysandaryn aralaudy, aldymen, №1 İndustriialyq parkten bastady. Mūnda Memleket basşysyna elordanyŋ investisiialyq tartymdylyǧy jönınde mälımet berıldı. Astana qalasy äkımınıŋ orynbasary Evgenii Glotovtyŋ baiandauynşa, alǧaşqy jartyjyldyqta elordanyŋ aimaqtyq jalpy önımınıŋ kölemı 4,7 trillion teŋgenı qūraǧan. Ösım körsetkışı – 4,1 pa­iyz. AJÖ qūrylymyndaǧy ülestıŋ basym bölıgı, iaǧni 73 paiyzdan astamy şaǧyn jäne orta bizneske tiesılı. Al investisiianyŋ ülesı – 11,5 paiyz.

İnvestisiia tartu ısınde №1 İndustriialyq park airyqşa röl atqarady. Mūnda jalpy investisiia somasy 322 milliard teŋge bolatyn 100 joba jüzege asyrylyp jatyr. Park öndırıs auqymy jaǧynan respublikada bırınşı oryn alady. Iske qosylǧan sätten berı öndırıs alaŋynda 6,7 trillion teŋgenıŋ önımı şyǧarylǧan.

Prezident elordanyŋ damuyna ırı öndırıs oryndary asa qajet ekenın aitty.

«Astana halqynyŋ sany ösıp keledı. Taiau jyldary 1,5-2 million adamǧa jetuı mümkın. Sondyqtan tūrǧyndardy, jastardy jūmyspen qamtamasyz etuımız kerek» dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basşysyna arnaiy ekonomikalyq aimaqta ornalasqan «Tau-Ken Altyn», «Stadler Kazakhstan», «DSS», «ENKO», «DUYQAZ», «VMP Astana» jäne «MFA International» sekıldı jetekşı käsıporyndardyŋ jetıstıkterı tanystyryldy. Qūramynda qymbat metaldar bar şikızatty öŋdeumen jäne affinaj­daumen ainalysatyn «Tau-Ken Altyn» zauyty – «Samūryq-­Qazyna» ūlttyq äl-auqat qorynyŋ basqaruyndaǧy tabysty käsıporyndardyŋ bırı. Zauyt ıske qosylǧaly berı 10 jyl ışınde Ūlttyq bank üşın 200 tonnadan astam taza altyn öndırıp, 80,5 tonna qymbat metalǧa tolling qyzmetın körsetken.

Prezidentke tanystyrylǧan taǧy bır öndırıs orny – «Stadler Kazakhstan» JŞS. Käsıporynnyŋ negızı biyl şveisariialyq Stadler Rail AG holdingımen investisiialyq kelısım nätijesınde qalandy. Temırjol kölıgın şyǧaratyn älemdegı köşbasşy kompaniia Qazaqstanda jolauşy vagondarynyŋ öndırısın jolǧa qoiudy josparlap otyr. Eŋ aldymen, zauyt önımı otandyq jyljymaly qūramdy jaŋartuǧa baǧyttalady. «Jolauşylar tasymaly» AQ üşın ärtürlı tiptegı 500-den asa vagon qūrastyrylmaq.

İndustriialyq parktegı käsıporyn ökılderınıŋ aituynşa, olardyŋ şyǧaratyn önımderı ışkı naryqta da, odan tysqary jerlerde de sūranysqa ie.

Mäselen, «VMP Astana» zauyty şyǧaratyn korroziiaǧa tözımdı ärı örtten qorǧaityn lak-boiau jabyndylary önerkäsıptıŋ türlı sektorynda keŋınen qoldanylady. Önımnıŋ 90 paiyzdan astamy Reseige eksporttalady, sondai-aq Özbekstan men Qyrǧyzstan naryqtaryna da şyǧarylady.

Elordanyŋ qūrylys industriiasyndaǧy joǧary sūranys «ENKO» kompaniiasynyŋ jylumen jäne sumen qamtamasyz etuge arnalǧan qūrylǧylarǧa qyzmet körsetetın öndırıs-servis keşenın aşuyna yqpal ettı.

Türkiialyq «MFA MASKE TİCARET SANAYİ A. Ş» kompaniiasymen bırlese şyǧarylatyn FFP1, FFP2 jäne FFP3 sanatyndaǧy respiratorlar da epidemiialyq qauıp küşeigen kezeŋde sūranysqa ie būiymǧa ainaldy. Qazırgı taŋda №1 İndustriialyq parktıŋ rezidentı – «MFA International» kompaniiasy tehnologiialyq öndırıstık jelılerdıŋ sanyn beske deiın arttyrdy. 2027 jylǧa deiın 10 öndırıs jelısın ıske qosudy josparlap otyr. Būl kompaniiaǧa jylyna 20 million respiratorǧa deiın öndıruge mümkındık beredı.

Būdan bölek, Qasym-Jomart Toqaev «DUYQAZ» JŞS şyǧaratyn äskeri kiım, «Cuman Digital System Servis» JŞS öndıretın telekommunikasiia qūrylǧylarynyŋ ülgılerımen, sondai-aq basqa da kompaniialardyŋ önımderımen tanysty.

60 mlrd teŋge salynǧan käsıporyn

Prezident plastmassa ­būiymdaryn şyǧaratyn «Bıryŋǧai şoǧyrlandyru ortalyǧy» JŞS zauytyna bardy.

Astana qalasynyŋ №1 İndustriialyq parkın aralap köru barysynda Memleket basşysy «Bıryŋǧai şoǧyrlandyru ortalyǧy» JŞS-tıŋ jūmysymen tanysty. 2018 jyly negızı qalanǧan kompaniia rezeŋke jäne plastmassa būiymdaryn öndıredı. Käsıporyn jyl saiyn 72 million baqylau-indikator plombalary men özdıgınen jabysatyn leiblder, sondai-aq mal şaruaşylyǧynda qoldanylatyn 24 million dana syrǧa şyǧarady.

«Universal» JŞS kompaniia­lar tobyna kıretın «Bıryŋǧai şoǧyrlandyru ortalyǧy» polipropilen qaptaryn şyǧaratyn zauytty, sondai-aq Qazaq­stannyŋ özge de öŋırlerınde krahmal jäne krahmaldyŋ qantqa ainalyp ülgermegen türın öndıretın ırı öndırıs ornyn basqarady. Qazırgı uaqytta Türkıstan oblysynyŋ Şardara qalasynda jügerı dänın tereŋ öŋdeu jobasyn jüzege asyru josparlanyp otyr. Zauyttyŋ quaty jylyna 150 myŋ tonnany qūraidy. Kompaniialar toby 80-nen astam önım türın şyǧarady. Mūnda 3400 adam jūmys ısteidı. Salynǧan investisiia kölemı – 60 milliard teŋge.

İmport almastyruǧa nazar audardy

Memleket basşysy «Metal Former» zauytyn aralap kördı. Prezident jabyndylar men qaptama materialdaryn şyǧaratyn «Metal Former» JŞS-tıŋ öndırıs jelısımen tanysty. Işkı naryqqa şyǧarylatyn zauyt önımı şetelden importtalatyn aliuminii profilderdı 15 paiyzǧa deiın, al şatyr jabyndylary men fibrosement panelder importyn 40 paiyzǧa deiın almastyruǧa mümkındık beredı. Memleket basşysyna öndırıs sehy men daiyn önımder körsetıldı. Qasym-Jomart Toqaev importtan keletın qūrylys materialdaryn özımızdıŋ otandyq önımder almastyruy kerek ekenıne nazar audaryp, mūndai käsıporyndardy qoldaudyŋ maŋyzdylyǧyn atap öttı. Sondai-aq Prezident zauyt jūmysşylaryna tabys tıledı.

Köpsalaly keşendı kördı

Memleket basşysy YDA Industrial Park bırıkken öndırıs keşenınıŋ jūmysymen tanysty. Köpsalaly öndırıs keşenınıŋ qūramyna medisina jäne keŋse jihazdaryn, medisinalyq jabdyqtar, moduldı qūrylystar men metall konstruksiialaryn, terezeler men vitrajdar şyǧaratyn bes käsıporyn kıredı.

Atalǧan bes käsıporyn özara tyǧyz bailanysty, sol arqyly ortaq jobany jüzege asyruǧa bırlese atsalysady. Būl – keşennıŋ özındık erekşelıgı. Al öndırıletın önımder importty almastyrady. Tauarlardyŋ qūny da, sapasy da şeteldık balamalarynan kem tüspeidı.

Qasym-Jomart Toqaev kompaniianyŋ öndırıs sehtary men önım türlerı qoiylǧan şourumdy aralap kördı. Joba investory, türkiialyq YDA Group kompaniiasy direktorlar keŋesınıŋ töraǧasy Hussein Arslannyŋ aituynşa, bırıkken öndırıs alaŋy jeke investisiia (30%) men qaryz qarajaty (70%) esebınen 2021-2022 jyldary ıske qosylǧan. Jalpy qūny 22 milliard teŋge bolatyn joba aiasynda 300 adam jūmyspen qamtylǧan.

Memleket basşysyna YDA Group önımderımen tolyq jabdyqtalǧan jäne kompaniianyŋ qarjysyna salynǧan «Harmony Steam School» mektebı tanystyryldy. Balalar mūnda naqty ǧylymdarǧa basymdyq bere otyryp, STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Math) tehnologiiasy boiynşa oqidy. Mekteptı bıtırgen tülekter injenerlık mamandyq alyp şyǧady.

– STEAM – fizika, matematika siiaqty tehnikalyq pänderge basa män berıletın erekşe baǧdarlama. Sapaly bılımge qatysty barlyq bas­tamaǧa oŋ közben qaraimyn. Bız sızderdı qoldaimyz, – dedı Qasym-Jomart Toqaev. Memleket basşysy otandyq öndırıstı damytu jäne ırı jobalardy ıske asyru kezınde jergılıktı önımder men qyzmetterdıŋ ülesın arttyru maŋyzdy ekenın atap öttı.

 İnnovasiialyq tehnologiia qoldanylady

Qasym-Jomart Toqaev MODEH Astana temırbeton ­konstruksiialaryn şyǧaratyn zauytqa bardy. MODEH Astana – BI Group holdingınıŋ enşıles käsıporny. Kompaniia 2020 jyldan bastap jūmys ısteidı jäne onda 360 adam eŋbek etedı. Jobanyŋ qūny – 16 milliard teŋge. Käsıporynda industriialyq-moduldık qūrylystyŋ innovasiialyq tehnologiialary qoldanylady.

BI Group kompaniiasy direktorlar keŋesınıŋ töraǧasy Aidyn Rahymbaevtyŋ aituynşa, moduldık üidıŋ qūrylysy ärtürlı ǧimarat salu uaqytyn edäuır qysqartuǧa, olardyŋ özındık qūnyn tömendetuge mümkındık beredı. Būl halyqtyŋ basym bölıgı üşın tūrǧyn üidıŋ qoljetımdı boluyna yqpal etedı. Atalǧan tehnologiiany üilerdıŋ, kottedjder men tūrǧyn üi keşenderınıŋ qūrylysy kezınde ǧana emes, sondai-aq äleumettık infraqūrylym nysandaryn salu barysynda da qoldanuǧa bolady. Kompaniia qūrylǧan künnen bastap osy tehnologiia boiynşa jalpy audany 200 myŋ şarşy metr­den astam nysandar saldy.

Ozyq elge ainaluymyz kerek

 Memleket basşysy Astana qalasyndaǧy №96 mektep-gimnaziiany aralap kördı. Prezidentke bılım oşaǧyndaǧy oqu-tärbie jūmystarynyŋ barysy tanystyryldy. Būl mektep jemqorlardan tärkılengen qarjyǧa salyndy. Biyl paidalanuǧa berılgen gimnaziia elordanyŋ sol jaǧalauyndaǧy basqa mektepterdıŋ jüktemesın azaituǧa septıgın tigızdı. Qazır mūnda 1466 oquşy bılım alady.

Qasym-Jomart Toqaevqa qoǧamdyq-gumanitarlyq baǧytta bılım beretın mektep-gimnaziianyŋ oqu üderısı turaly baiandaldy. Oquşylarǧa aǧylşyn, fransuz tılderımen qatar, qytai tılı de oqytylady. Mektep direktory Säule Temenovanyŋ aituynşa, mūnda inkliuzivtı bılım beruge basa nazar audarylǧan. Būl rette är oquşyǧa jeke oqu baǧdarlamasy äzırlengen. Sondai-aq inkliuzivtı qoldau, emdık dene şynyqtyru jäne beiınaldy daiarlau kabinetterı bar.

Bügınde mektep-gimnaziiada arnauly bılım berudı qajet etetın 28 bala oqidy. Sonymen qatar mektepte sirk, qyş önerı, balet üiırmelerı jūmys ısteidı. Memleket basşysy mektep-gimnaziianyŋ sport zalyn, robotty tehnika kabinetın aralap körıp, oquşylarmen äŋgımelestı.

«Robotty tehnika – ­perspektivtı sala. Men sızderdı qoldaimyn. Qazır älem jasandy intellektıge basa män berıp otyr. Onyŋ ışınde Qazaqstan da bar. Būl – öte maŋyzdy baǧyt. Jasandy intellekt keleşekte ärbır salada paidalanylady. Sondyqtan Qazaqstan osy ıste ozyq el boluy kerek dep oilaimyn» dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Sonymen qatar Prezident №96 mektep-gimnaziianyŋ pedagogikalyq ūjymymen jüzdesıp, memleket ūstazdardyŋ märtebesın odan ärı köterudı jalǧastyra beretının aitty. Būdan bölek, Memleket basşysyna elordanyŋ bılım beru jüiesı jaiynda baiandaldy. Astana qalalyq Bılım basqarmasynyŋ basşysy Qasymhan Senǧazyev biyl 16 myŋ oquşyǧa arnalǧan 12 mekteptı paidalanuǧa beru josparlanyp otyrǧanyn jetkızdı. Bügınge deiın 7 mektep aşylǧan. Jyl soŋyna deiın taǧy 5 jaŋa mektep ıske qosylmaq. Sonymen qatar basqarma basşysy Prezidenttıŋ Astana qalasynda pedagogikalyq joǧary oqu ornyn aşu jönındegı tapsyr­masy boiynşa atqarylyp jatqan jūmystarǧa toqtaldy.

Qasym-Jomart Toqaev mektep ūjymyn Täuelsızdık künı merekesımen qūttyqtady.