Basty aqparatElorda tynysy

Elordanyŋ erekşe künı



Esıldıŋ jaǧasyna elorda qonǧaly şirek ǧasyrdan asty. 1997 jyldyŋ 10 jeltoqsan künı būrynǧy Aqmola qalasy el astanasy märtebesın aldy. Osy künı memlekettık basqaru organdary jūmys künın jaŋa elordada bastady.

1997 jylǧy 10 jeltoqsan. Būl – bügıngı taŋda Otanymyzdyŋ jüregıne, täuelsızdıgımızdıŋ tıregıne ainalǧan Astana qalasynyŋ tarihyndaǧy erekşe künnıŋ bırı. Däl osy künı qalanyŋ ortalyq alaŋynda saltanatty ıs-şara öttı. Jinalǧan qauym aldynda Tūŋǧyş Prezident Nūrsūltan Nazarbaev «Bügınnen bastap Aqmola – Qazaqstannyŋ jaŋa astanasy» dep jariia ettı. Osylaişa, el astanasyn köşıru turaly bastama resmi jaǧdaida jüzege asyryla bastady.

Osy künnen bastap qala tūrǧyndary üşın ǧana emes, barşa qazaqstandyqtar üşın tarihtyŋ jaŋa betı aşyldy. Saryarqanyŋ sary aiazy şytynap tūrsa da, qalanyŋ ortalyq alaŋyna jinalǧan el-jūrttyŋ jüzınen quanyştyŋ lebı sezılıp tūrdy. Alaŋda ornatylǧan biık mınberdıŋ ainalasyna qala jūrtşylyǧy aǧylyp kelıp jatty… Sol kezde «Aqmola aqiqaty» (qazırgı «Astana aqshamy») atalatyn gazetımızdıŋ tapsyrmasymen bız de erteletıp alaŋda bolǧan edık.

Prezidenttıŋ sol kezdegı ordasynan (bügıngı elorda äkımdıgı) Memleket basşysy bastaǧan Parlament jäne Ükımet basşylary, qala äkımı mınberge köterıldı. Arqanyŋ aiazyna qaramai, jandary marqaiyp tūrǧan jūrt şapalaq soǧyp tūrdy.

Bır sätte Respublikalyq ūlannyŋ orkestrı asqaq äuendı bastap, er tūlǧaly jauyngerler kök bairaqty jelbıretıp, eltaŋba men Prezident ştandartyn köterıp, alaŋ ortasyna keldı. Eldıktıŋ osy üş simvolyn ūstaǧan aibyndy sarbazdar alaŋnyŋ däl ortasyna jetıp toqtaǧan sätte memlekettık änūranymyz jaŋa elordamyzdyŋ aspanynda asqaqtap sala berdı. Jürek tūsyna qolyn qoiyp tolqyǧan jūrt marqaiyp tūrdy.

Nūrsūltan Nazarbaev osy bır tarihi sätte «Bügınnen bastap Aqmola qalasy täuelsız Qazaqstannyŋ astanasy bolady» dep jariia ettı. Būl aqjoltai jaŋalyqty taǧatsyzdana kütken bız bolsaq, aiazdyŋ qaryǧanyn elemei-aq qol soǧyp jatyrmyz.

Osy saltanat barysynda este qalǧan bır körınıs – soǧys pen eŋbektıŋ beinetı men zeinetın qatar körgen Mūqat Meiırmanov pen Nūrǧoja Orazov bastaǧan bır top qariia Memleket basşysyna jaŋa astananyŋ simvoldyq kıltın tabys ettı.

İä, kezınde bıreuge jalǧan bolǧan, bıreuge arman bolǧan Astana bügıngı taŋda törtkül düniege tanylǧan äsem qalaǧa ainaldy. Aumaǧy da, adamdary da eselep östı.

Global Peace Index zertteuı boiynşa Astana qalasynyŋ negızgı tartymdylyǧy bylaişa sipattalady.

Bırınşıden, Astana qauıpsız qala retınde baǧalanady. Bügıngı taŋda bızdıŋ elorda Ortalyq Aziiadaǧy eŋ qauıpsız qalalardyŋ bırı bolyp sanalady.  Köşeler men qoǧamdyq oryndardaǧy beinekameralar arqyly baqylau jüiesı qalyptasqan.

Ekınşıden, qalanyŋ ekonomikalyq äleuetı joǧary. Astana 2017 jyly millioner qala märtebesın aldy. Qala ekonomikasy serpındı jäne belsendı damyp keledı. Äsırese, qūrylys  salasy qala ekonomikasynyŋ negızgı özegıne ainaldy. Qalany  salu jäne damytu belsendı türde jalǧasuda. Astana investisiia tartu, şaǧyn jäne orta käsıptı damytu jaǧynan respublika boiynşa öte joǧary körsetkışter körsetıp keledı. Astana Halyqaralyq Qarjy Ortalyǧy da älemdegı damyǧan elderdıŋ müddesıne säikes mega jobalardyŋ bırıne ainaldy. Sonymen qatar qala maŋyndaǧy arnaiy ekonomikalyq-industriialyq aimaq qala ekonomikasyn örkendetuge mümkındık berıp otyr.

Üşınşıden, Astana bılım men ǧylymnyŋ ortalyǧyna ainalyp otyr. Qalada Nazarbaev Universitetı, L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı, Qazaqstan zaŋ universitetı jäne basqa da respublikanyŋ jetekşı joǧary oqu oryndary bar. Sonymen qatar, Astanada Fiziologiia jäne ırgelı medisina instituty, Iаdrolyq fizika instituty jäne basqa da köptegen ǧylymi-zertteu instituttary men ortalyqtary jūmys ısteidı. Elordanyŋ bılım jäne ǧylym salasyndaǧy basty jetıstıkterınıŋ bırı – älemdık deŋgeidegı olimpiadalardan jüldelı oryndar ielenıp, halyqaralyq JOO-na tegın oquǧa tüsuge mümkındık beretın innovasiialyq, IT, fizika-matematikalyq mektep-liseiler bar. Astana mektepterınıŋ oquşylary Qazaqstan boiynşa bırneşe jyl boiy üzdık tanylyp keledı.

Törtınşıden, Astana mädeni oşaqtarymen, sondai-aq halyqaralyq jäne respublikalyq ıs-şaralardy ötkızetın auqymdy alaŋǧa ainaldy. Astanada Qazaqstannyŋ tarihyn körsetetın Ūlttyq mūrajai, Opera jäne balet teatry, Astana qalasynyŋ bas meşıtı, Botanikalyq saiabaq, «Bäiterek», «Han Şatyr» sekıldı ǧajaiyp ǧimarattar, būlardan bölek, köptegen airyqşa teatr, sport sarailary, oiyn-sauyq ortalyqtary türlı halyqaralyq forumdar men jarystardy ötkızuge, halyqtyŋ köŋıldı uaqyt ötkızuıne mümkındık aşyp otyr.

Besınşıden, Astana jyl ötken saiyn ekologiialyq taza ärı tūrǧyndaryna qolaily qalaǧa ainalyp keledı. Qalada qaita öŋdeudıŋ bırneşe baǧdarlamasy ıske qosyldy. Qazırgı uaqytta qala tūraqty damu indeksı boiynşa Qazaqstannyŋ ırı qalalarynyŋ arasynda bırınşı orynda tūr. Sonymen qatar, qala tūrǧyndarynyŋ ömır süru sapasyn jaqsartuǧa baǧyttalǧan bırqatar innovasiialar baǧdarlamalar ıske qosylǧan. Osy ıs-şaralar tūrǧyndar üşın taza aua men jaily ömır süretın qalaǧa ainaluyna mümkındık berıp otyr. Mäselen, soŋǧy jyldary qala ışınde 100-den asa qoǧamdyq keŋıstıkter men saiabaqtar paida boldy.

Altynşydan, Astana jaŋa jūmys oryndary köp aşylatyn qala bolyp otyr. Būl rette «Bos jūmys orny järmeŋkesı», «JOLTAP», jastarǧa arnalǧan arnaiy baǧdarlamalar tiımdılıgın körsettı. Sonyŋ nätijesınde  Astanada türlı salalarda köptegen jaŋa jūmys oryndary paida boldy. Aqparattyq-tehnologiia­lyq industriia baǧytynda Google, Microsoft, Cisco, Astana hab, AHQO jäne basqa da ırı tehnologiialyq kompaniialardyŋ jaŋa keŋselerı aşyldy. Būl kompaniialar jergılıktı universitettermen serıktesıp, jergılıktı bılım beru mekemelerıne ǧylymi-zertteu qondyrǧylary men jabdyqtarǧa qol jetkızudı qamtamasyz etedı. Jaŋa jūmys oryndary tūrǧyndarǧa jaŋa mümkındıkter tuǧyzyp, jaŋa investorlardyŋ nazaryn audaryp otyr.

Jetınşıden, qalada yŋǧaily infraqūrylym qalyptasyp otyr. Qoǧamdyq kölık sany jyl saiyn köbeiıp keledı. Qalada velosiped, samokat, skuterlerdıŋ de erkın qozǧaluǧa mümkındık berılgen. Sonymen qatar yŋǧaily jäne tūraqty taksi jelısı damyǧan. Qalada sonymen qatar halyqaralyq jäne ışkı reis­terge qyzmet körsetetın äuejai men ekı temırjol vokzaly bar. Bügıngı taŋda  LRT jol üstı metrosynyŋ qūrylysy jürgızılıp jatyr.


Taǧyda

Ǧalym Qojabekov

«Astana aqşamy» gazetı bas redaktorynyŋ orynbasary

Ūqsas jaŋalyqtar

Back to top button