Astana qalasynyŋ äkımdıgı Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada Halyq qaharmany Rahymjan Qoşqarbaevtyŋ tuǧanyna 100 jyl toluyna orai «Rahymjan Qoşqarbaev: Reihstagqa tıgılgen tu» atty jaŋa jinaqtyŋ tanystyrylymyna arnalǧan döŋgelek üstel ötkızdı. Döŋgelek üsteldı Astana qalasy äkımdıgınıŋ Tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasynyŋ basşysy Säken Esırkep jürgızıp otyrdy. Is-şaraǧa qalalyq Işkı saiasat basqarmasynyŋ basşysy Nūrdäulet Älmūhanov qatysty.
Jinalǧandar Astana qalasy memlekettık arhiv qoryndaǧy Rahymjan Qoşqarbaevtyŋ ömır tarihyna qatysty «Erlıkke taǧzym» atty arhiv qūjattarynyŋ körmesımen tanysty.
Esımı erlıktıŋ simvolyna ainalǧan Halyq qaharmany Rahymjan Qoşqarbaev turaly alǧaşqy sözdı ǧalym, memleket jäne qoǧam qairatkerı, «Ardagerler ūiymy» respublikalyq qoǧamdyq bırlestıgı Ortalyq keŋesı töraǧasynyŋ bırınşı orynbasary Ömırzaq Ozǧanbaev bastady, Halyq qaharmany, general-leitenant Baqytjan Ertaev, qoǧam qairatkerı, general-leitenant Abai Tasbolatov, memleket jäne qoǧam qairatkerı Darhan Myŋbai sūrapyl soǧys kezındegı aǧa buynnyŋ öşpes erlıgı men eren eŋbegın ūrpaq jadynda jaŋǧyrtudyŋ maŋyzdylyǧyn, Rahymjan Qoşqarbaevtyŋ qaisarlyǧy men batyrlyǧyn közımen körgenderdıŋ däiektı derekterın tılge tiek ettı.
Raqymjan Qoşqarbaev 1924 jyly 19 qazanda Aqmola oblysy Taitöbe auylynyŋ maŋynda tuǧan. Ol 1945 jyldyŋ 30 säuırınde jauynger Grigorii Bulatovpen bırge alǧaşqy bolyp Reihstagqa Jeŋıs tuyn tıgedı. Soǧystan soŋ leitenant Qoşqarbaev Elba boiyndaǧy sovettık okkupasiialyq äsker bölımınde qyzmet etedı. Al 1947-67 jyldary Qoşqarbaev Aqmola oblystyq Atqaru komitetınde nūsqauşy, Qazaq KSR ministrler keŋesı janyndaǧy qonys audaruşylar jönındegı bas basqarmada inspektor bolady.
Ölım men ömırdı, qūrmet pen tabynudy ūltqa bölgen saiasattyŋ kesırınen elenbegen, nebärı 21 jasynda adam sengısız erlık jasaǧan Raqymjan Qoşqarbaevtyŋ erlıgı turaly alǧaş ret söz qozǧaǧan Bauyrjan Momyşūly «Men de soǧysqa qatystym. Diviziiaǧa deiın basqardym. Tört jyl boiǧy körgen sūrapyldyŋ nebır sūmdyqtary köz aldymda. Bıraq Berlindı alardaǧy, Reihstagqa tu tıgerdegı qyrǧyn – ol naǧyz aqyrzamannyŋ özı. Jaŋaǧy jıgıt sol tozaq otynyŋ ışınde bolǧan. Sol alapattan aruaq qoldap, aman şyqqan. Jeŋıs tuyn tıkken! Taǧdyr onyŋ tarihi adam retındegı ömırbaianyn sol sätte jazǧan! Senderdıŋ mındetterıŋ – endı sony elge aityp, jalpaq jūrtqa jetkızu» dep aitqan sözı ūrpaqtan-
ūrpaqqa berılıp keledı.
Sodan berı solaqai saiasattyŋ kesırınen erlıgı elenbegen, alǧaşqylardyŋ bırı bolyp, Reihstagqa tu tıkken batyr Rahymjan Qoşqarbaevtyŋ öşpes erlıgı turaly talai jyr-dastan, estelıkter, syr-sūhbattar, äŋgıme, hikaiattar jazyldy. «Halyq qaharmany» ataǧy berıldı. Astanada eŋselı eskertkış ornatyldy, onyŋ esımımen köşeler atalady, esımı mektepke berıldı.
Adamzat tarihynan öşpes oryn alǧan has batyrdyŋ ömırı men erlıgı män-mazmūnymen qymbat, bügıngı jäne bolaşaq ūrpaq üşın ülgı-önege.
Ǧaziza İSAHAN
