Abu Dabide tūratyn qazaq jıgıtı älemde teŋdesı joq qondyrǧy oilap tapqanyn aitty, dep habarlaidy astana-akshamy.kz
Jelıde Aral öŋırıne «qoldan jaŋbyr jauǧyzdy» degen Altai Ainabek esımdı azamat tanymal bola bastady. Özın «qazaqtyŋ Toni Starkı» dep ataǧan jıgıt Qazaqstanǧa älemde teŋdesı joq tyŋ tehnologiia äkeldım deidı.
KAZ.NUR.KZ tılşısıne bergen sūhbatynda Altai Ainabek jaŋalyǧyn aşyp aityp berdı. Sondai-aq injenerdıŋ «jasandy jaŋbyry» jönınde Su resurstary jäne irrigasiia ministrlıgı ökılderı pıkır bıldırdı.
Altai Ainabek – Bırıkken arab ämırlıkterınıŋ astanasy Abu Dabide ornalasqan Klimatty özgertu tehnologiialary halyqaralyq ortalyǧynyŋ (International Center of Climate Change Technologies) basşysy.
İnjener özın «jasandy jaŋbyr jauǧyzu» tehnologiiasynyŋ avtorymyn dep tanystyrdy. Maman portal tılşısıne jaŋbyrdy qalai şaqyratynyn, tehnologiiasy qalai jūmys ısteitının tüsındırdı.
«Antisiklon – būl joǧary qysym men aşyq aspan. Antisiklondy «būzu» üşın jäne siklondyq prosesterdı ıske qosu üşın (atmosferalyq qysymdy tüsıru) atomosferaǧa bıryŋǧai iondar jıberıledı, būl ǧylymda jerden köterıletın aua aǧynyn tudyrady, tabiǧi prosessterdıŋ imitasiiasy jasalady. Atmosferalyq qysym tömendegen jerge mūhit akvatoriiasyndaǧy atmosferadan ylǧal kele beredı», – deidı Altai Ainabek.
Aituynşa, jaŋbyr şaqyratyn qondyrǧysynyŋ älemde teŋdesı joq jäne ol patenttelgen.
«EAPO-nyŋ (Euraziialyq patent ūiymy – red.eskertpesı) patentı bar, halyqaralyq deŋgeide ziiatkerlık menşıgı qorǧalǧan. Älemde būl saladaǧy Avstraliia, Germaniia, Şvasariia, BAÄ siiaqty elderdegı ärıptesterımızdıŋ tehnologiialyq mümkındıgın jaqsy bılemız. Aridtık aimaqtarda, şyn su kerek şöl men şöleitterde eşqaisysy nätije körsete almaidy, sol üşın olardy bäsekeles dep eseptemeimın», – deidı Altai Ainabek.
Jelıde Altai Ainabektıŋ «jasandy jaŋbyr» jauǧyzyp jürgenıne senetınder de senbeitınder de tabylady. Būl «haip» nemese «bıreudıŋ jobasy» degender de bar bolyp şyqty.
«Ol turaly estıdım. Bız Qazaqstanda mūndai jobany üşınşı ret qolǧa alyp otyrmyz. Aldyŋǧy ekeuın kei küşter eşkımge aitpai jauyp tastady, sol üşın būl joly barlyǧyn laif formatta ötkızıp jatyrmyz. «Joba» bolatyndai men saiasatqa aralaspaimyn, bız älemdık masştabty közdep otyrmyz. Qazır būl jobany Ortalyq Aziia memleketterıne, Qytai, Resei, AQŞ, Europanyŋ alpauyt elderı, Taiau Şyǧys elderı baqylap otyr. Osydan tüsınse bolady, bızge saiasat qyzyq emes, jobany jüzege asyru, su qauıpsızdıgı mäselesın şeşu qyzyq», – deidı tehnologiia avtory.
Altai Ainabek eldegı su tapşylyǧy, qūrǧaqşylyq mäselesın tolyq şeşetınıne senedı, tek äzırge bilık ökılderınen qoldau körmegenın jetkızdı.
«Äzırge mardymdy qoldau joq. Qaǧaz jüzınde barlyǧy kerek dep otyr. Būiyrsa qoldau tabady degenge senımım mol, öitkenı būl su qauıpsızdıgın qamtamasyz etetın jalǧyz jol, jäne COP siiaqty (BŪŪ-nyŋ Klimattyŋ özgeruı jönındegı negızdemelık konvensiiasynda şeşım şyǧaratyn negızgı organ – red. eskertpesı) älemdık arenada auyz toltyryp aitatyn keis», – deidı Altai Ainabek.
Al Su resurstary jäne irrigasiia ministrlıgı ökılderınıŋ aituynşa, äzırge Altai Ainabek resmi türde vedomstvoǧa hat jazyp, qoldau sūramaǧan. «Qoldau turaly resmi sūrau salǧan joq», – dedı ministrlık ökılı.
