Mädeniet

Quanyşta tuǧan Quanyş



Arqaly aqyn Quanyş Maqsūtovty jūrt töl önerımız aitys arqyly tanydy. Ötken ǧasyrdyŋ seksenınşı jyldarynyŋ aiaǧynan sahnada atoi salyp, «qazaqtyŋ sary tentegı» atandy. Būl atty oǧan Taşkent törındegı halyqaralyq aitystan keiın Qazaqstannyŋ halyq aqyny Qonysbai Äbılov qoidy.

Osy aitysta özbek aǧaiyndarymyz jerşıldıkke salynyp, Qazaqstannan kelgen aqyndardy jartylai finalǧa ötkızbei, jüldelı oryndardan qaqty. Elden kelgen aqyndardyŋ eŋ soŋy bolyp söz saiysyna tüsken Quanyş Maqsūtov būl ädıletsızdıktı qazylar alqasynyŋ betıne basty. Nätijesınde qazylardyŋ şeşımı qaita qaraldy.

Sonda Qonysbai aqyn «Quanyş, qazaqtyŋ aqyndar aitysynyŋ, elıŋnıŋ namysyn qorǧap qaldyŋ. Sen bügınnen bastap «Qazaqtyŋ sary tentegısıŋ» deptı. Mıne, sodan berı halyq Quanyş aqyndy osy atpen bıledı.

Söz önerı onyŋ süiegıne sıŋgen. Alaştyŋ kışı otany atanǧan Aqtoǧaida  Quanyş degen auyl bar. Quanyş aqynnyŋ kındık qany däl osy auylda tamdy. Osy öŋırden şyqqan Alaş qairatkerı Älımhan Ermekov kezınde tuǧan topyraǧyna Şoqannyŋ dosy bolǧan orys geografy, etnograf Grigorii Potanindı ertıp keldı. Sonda zertteuşı sol Toqyrauyn boiynyŋ aqsaqaldarynan 27 ertegı jazyp alǧan eken. Mıne, kökıregı qazynaǧa toly ertegışı qariialar, azattyq jyrşysy Narmanbet Ormanbetūly, Jidebai, Qarameŋde, Seŋkıbai, Şabanbai syndy ot auyzdy, oraq tıldı biler men Aǧybai, Jalaŋtös batyrlar, ūlt kösemı Älihan Bökeihan şyqqan ortada tuyp-ösken Quanyş Maqsūtovtyŋ qalaişa aqyn bolmasqa?!

Būl künderı Quanyş Mäjkenūlyn aty bard retınde de şyǧyp jür. Osydan on jyl būryn «Mäŋgılık mūŋnyŋ äuenı» atty bardtyq tuyndylary men şansondarynyŋ albomy da jaryq kördı. Osy ataumen jaqynda elorda törınde şyǧarmaşylyǧynan syr şertetın poetikalyq-muzykalyq qoiylym qoiylady. Nege deseŋızder, biyl Quanyş aqyn alpys jastyŋ asqaryna şyqty. Osy mereilı jasynda jūrt aldynda şyǧarmaşylyq esep bermek. Būl keştı Astana qalasy äkımdıgınıŋ qoldauymen qalalyq Mädeniet basqarmasy ötkızıp otyr. Qoiylym Muzykalyq jas körermen teatry sahnasynda 20 jeltoqsan künı saǧat 19:00-de atalǧan öner oşaǧy ärtısterınıŋ qatysuymen ötedı.

«Quanyş aqynnyŋ öleŋderınde, jyrlarynda bügıngı künnıŋ äleumettık şyndyǧy, qoǧamnyŋ beinesı jatyr. Qazırgı mahabbat ta, qazırgı adamdardyŋ jansaraiyn jalaŋaştau da bar. Sonysymen menı tartady. Adamnyŋ janyn eşqandai boiaumen bürkelemei, şyŋǧyrǧan şyndyqty jetkızu – erekşe qūbylys. Menıŋ ūǧymymda aitystan bastalyp, jazba poeziiaǧa jalǧasqan, keiın änge ūlasqan Quanyş aǧanyŋ şyǧarmaşylyǧy – jiyrmasynşy ǧasyrdyŋ aiaǧy, jiyrma bırınşı ǧasyrdyŋ basyndaǧy men üşın bır qūbylys. Sondyqtan onyŋ şyǧarmaşylyǧyn köbırek nasihattap, öskeleŋ ūrpaqqa köbırek därıpteu kerek. Sonda taza, saf önerdıŋ qandai bolatynyn, jalpy bızdıŋ būrynǧy dästürlı än mektepterındegı sal-serılerdıŋ bolmysy qandai bolǧanyn körsete alamyz. Aqyndyq, sazgerlık jäne oryndauşylyq sekıldı üştaǧan önerdıŋ bır arnada toǧysuy sirek kezdesetın jaǧdai» deidı  «Mäŋgılık mūŋnyŋ äuenı» poetikalyq-muzykalyq qoiylymynyŋ qoiuşy rejisserı, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Ashat Maemirov.

Sondai-aq Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada Quanyş Maqsūtovtyŋ «Qūt» atty kıtabynyŋ tūsaukeserı ötedı. Būl kıtapta poeziiasy, bardtyq tuyndylarynyŋ, bardtyq, avtorlyq änderınıŋ mätınderı jäne kösemsözderı toptastyrylǧan. Oqyrman QR-kod arqyly avtordyŋ muzykalyq tuyndylaryn tyŋdap, aqynnyŋ jeke YouTube arnasyndaǧy aqparattarmen tanysa alady.

Sonymen, särsenbınıŋ sättı künı «Qazaqtyŋ sary tentegı» kıtabynyŋ tūsaukeserı men şyǧarmaşylyq keşıne şaqyrady.


Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Back to top button