Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev azamattardyŋ qūqyǧy men bostandyǧyn qorǧauǧa erekşe köŋıl bölude. Osyǧan orai, Astana qalasynyŋ Polisiia departamentı aldyna ülken mındetter qoiyp, ony oryndau baǧytynda jüielı jūmys atqaruda. Basty maqsat – ışkı ıster organdarynda bolyp jatqan oŋ özgerıster men tyŋ reformalardy ärbır elordalyqtyŋ sezıne aluy üşın polisiia qyzmetkerlerıne degen halyqtyŋ senımın nyǧaitu.
Osy negızde «Qazaqstandyq polisiia qyzmetınıŋ modelı» jobasy jüzege asuda. Bügıngı taŋda airyqşa nazar audarylyp otyrǧany – köpşılıkke keŋınen tanyla bastaǧan qyzmettık-baǧdarlanǧan polisiia qyzmetı. Būl – polisiia men qoǧamǧa qylmys mäselesın şeşude jäne qauıpsızdıktı qamtamasyz etu üşın yntymaqtastyqtyŋ jaŋa ädısın qoldanuǧa mümkındık beretın model.
Polisiia men halyqtyŋ özara ıs-qimylyn servistık model kontekstınde oŋtailandyru, eŋ aldymen, polisiia qyzmetkerlerıne senım men serıktestık qaǧidattaryn negızdeudı jükteidı. Būl tūrǧyda qazır bızde uchaskelık polisiia inspektorlarynyŋ märtebesın arttyruǧa, sondai-aq qyzmettık täsılderdı engıze otyryp, halyqpen tyǧyz qarym-qatynasta jūmys ısteu baǧytynda keşendı şaralar jüzege asuda.
Qyzmet körsetu ülgısınıŋ tūjyrymynda zaŋǧa baǧynatyn azamattardyŋ müddesı tūrady. Polisiia jalpy qauıpsızdık mäselesın şeşu men der kezınde kömek körsetude özara qūrmet, senım, jauapkerşılık, şynaiylyq pen adaldyq qaǧidattaryna negızdelgen ūstanymdar tūrǧysynda qyzmet atqarady.
Servistık ülgını damytudyŋ negızgı baǧyttary – azamattardyŋ polisiiaǧa qoljetımdılıgın barynşa arttyru qylmys pen qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn aludan tuyndaidy. Būǧan uchaskelık punktterdı, mobildı posttardy oŋtaily ornalastyru men der kezınde jauap beru qabıletın arttyru, sondai-aq sifrlyq tehnologiialardy qoldanu kıredı.
Bügıngı taŋda alda tūrǧan basty mındet – polisiia men tūrǧyndardyŋ jemıstı yntymaqtastyǧyn arttyru, sol arqyly azamattardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu, olarǧa der kezınde kömek körsetu jäne tärtıp saqşylaryna senımın arttyru. Sonyŋ ışınde elorda polisiiasy üşın eŋ maŋyzdysy – qylmystyŋ aldyn alu. Osyǧan bailanysty auqymdy jūmys jospary jasalyp, ony jüzege asyrudyŋ oŋtaily joldary da qarastyryluda. Būl, eŋ bırınşı, servistık ülgını engızu. Sonyŋ aiasynda keiıngı kezde «Sifrlyq polisiia qyzmetkerı» jobasy da sättı qolǧa alyna bastady.
Qoǧamdyq tärtıp pen qauıpsızdıktı nyǧaitu mäselesınde azamattardyŋ ötınışı men aryz-şaǧymyna naqty den qoiylyp, qūqyq būzuşylyqtan qorǧau tiımdılıgın arttyruǧa mümkındık beretın moduldık polisiia beketterı aşyluda. Sonymen qatar «Qoljetımdı polisiia» qaǧidatyn jüzege asyru üşın äkımdıkpen bırlese otyryp, uchaskelık polisiia punktterı men moduldık qosyndar sanyn köbeitudemız. Osy baǧytta byltyr 5 uchaskelık punkt ıske qosylyp, 19 stasionarlyq moduldık qosyn aşyldy. Osynyŋ barlyǧy halyqtyŋ ötınışıne jedel jauap beru üşın jasalyp otyr. Mūndai bailanys elorda tūrǧyndary men polisiia qyzmetkerlerı arasynda tyǧyz qarym-qatynas ornatuǧa, ūsaq qūqyq būzuşylyqty der kezınde anyqtap, asa auyr qylmystardyŋ aldyn aluǧa mümkındık beredı.
Işkı ıster organdaryn jaŋǧyrtu aiasynda polisiia men jergılıktı atqaruşy organdardyŋ tyǧyz bailanysta bırlesken jūmysy ǧana qauıpsızdıktı qamtamasyz etuge oŋ yqpal etetını körındı. Sondyqtan qazır sifrlyq innovasiialardy engızu men ony odan ärı damytu üşın jüielı jūmys jürgızılude.
Būǧan qosa, jedel basqaru ortalyǧynyŋ bazasynda polisiiamen bailanystyŋ balamaly qūraly – «Azamattardyŋ ötınışın qabyldau» jäne «SOS: dabyl batyrmasy» jobalary ıske qosyldy. Osylaişa «polisiia 102» mobildı qosymşasyn paidalana otyryp, azamattar polisiiaǧa tıkelei beineqoŋyrau şala alady, fotosuretter men beinematerialdar qosa berılgen mätındık habarlamany da jıbere alady.
«SOS: dabyl batyrmasy» jobasy boiynşa qalanyŋ adam köp jüretın jerlerıne onlain rejimınde basqan kezde jedel basqaru ortalyǧynyŋ qyzmetkerımen tıkelei bailanysuǧa mümkındık beretın 19 arnaiy qūrylǧy ornatyldy.
Qylmystyŋ aldyn alu jäne jedel äreket etu maqsatynda qoǧamdyq oryndarǧa «Kılem» beinebaqylauyn («Kovrovoe» videonabliudenie) damytu jalǧasuda. Taǧy bır maŋyzdy jobanyŋ bırı – «Üzdıksız beinebaqylau»-dy engızu. Qazır qalanyŋ jedel basqaru ortalyǧynda 30 myŋnan astam baqylau kamerasy ornatyldy. Sonyŋ ışınde 13 myŋy – «Sergek» kameralary.
Sondai-aq tūrǧyn üilerdıŋ kıreberısıne de (syrtqy aumaqty beinebaqylau baǧdarlamasy aiasynda) 5 myŋnan astam kamera qoiylǧan. Al bılım beru nysandaryn jabdyqtau jobasy aiasynda 6 myŋnan astam kamera jūmys ıstep tūr. Jyl basynan berı beinebaqylau kameralarynyŋ kömegımen 2 myŋnan astam qylmys aşylsa, onyŋ 89-y – tonau, 1740-y – bötennıŋ mülkın jymqyru, 59-y – kölık ūrlyǧy, sondai-aq 20 myŋǧa juyq äkımşılık qūqyq būzuşylyq tırkelgen.
Qazırgı taŋda bılım oşaǧyna memlekettık bılım beru mekemelerınıŋ, onyŋ ışınde jalpy bılım beretın mektepterdıŋ, balabaqşalar men qosymşa bılım beru mekemelerınıŋ beinekameralary ıske qosylǧan.
Jyl saiyn elordada kameralar sany artqandyqtan, qūqyq būzuşylyq pen qylmystyŋ aşyluy da artyp keledı.
Polisiiaǧa senım azamattardyŋ zaŋdy syilauynan, poliseilerge jedel qylmystyq ızdestırulerge körsetılgen kömekten, jalpy tärtıp pen erejenı qataŋ saqtaudan körınedı degen qaǧidaǧa süiene otyryp, elordanyŋ qūqyq qorǧau qyzmetkerlerı qolǧa alynǧan oŋ özgerıster men belgılengen mındetterdı jemıstı jüzege asyra beredı.
Saltanat BEGASYLOVA,
Astana qalasy Polisiia departamentı bastyǧynyŋ orynbasary,
polisiia polkovnigı
