Strategiialyq serıktestıktıŋ jaŋa belesı

11-13 mausymda Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ şaqyruymen Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı Iýn Sok Iol Qazaqstanǧa memlekettık saparmen keldı. Äuelı märtebelı meimandy «Aqorda» rezidensiiasynda saltanatty türde qarsy alu räsımı öttı.

Odan keiın ekı el basşylary şaǧyn jäne keŋeitılgen qūramda kelıssöz jürgızdı. Ekıjaqty kelıssözderden keiın Memleket basşysy men Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ ökılderı üşın brifing ötkızıp, bırlesken mälımdeme jasady. Ekı eldıŋ resmi delegasiia müşelerı maŋyzdy resmi qūjattarǧa qol qoidy. Sondai-aq osy sapar aiasynda qazaq-korei biznes forumy öttı.

Ekı el basşylary arasyndaǧy kelıssözderden keiın köptegen jaǧymdy jaŋalyqqa kuä boldyq. Elımızde koreilık BNK Finance Kazakhstan mikroqarjy ūiymy ekınşı deŋgeidegı bankke ainalady. Koreia Qazaqstandaǧy ūlttyq jobalarǧa qatysatyny mälım boldy.

Samsung Electronics kompaniiasy elımızde tūrmystyq tehnika şyǧaratyn öndırıs aşuǧa nietı baryn mälım ettı. GL Ralpha kompaniiasy Astanada biofarmasevtika zauytyn saludy josparlap otyr. Basqosuda sirek kezdesetın metaldardy bırlesıp zertteu jäne öndıru mäselesı de qarastyryldy. Qazırgı taŋda Qazaqstan azamattary Koreiaǧa 30 künge deiın vizasyz bara alady. Taiau arada Astana-Seul baǧytynda tıkelei reis aşylady. Būdan basqa da maŋyzdy mämıleler jasaldy. Endı osy sapar turaly keŋırek baiandaiyq.

Tauar ainalymy  6 milliard dollarǧa jettı

Äuelı Qasym-Jomart ­Toqaev pen Iýn Sok Iol bır-bırıne resmi delegasiia müşelerın tanystyrdy. Sodan keiın Qūrmet qarauylynyŋ bastyǧy memleket basşylaryna raport berıp, ekı eldıŋ änūrandary oryndaldy. Saltanatty qarsy alu räsımınen soŋ prezidentter şaǧyn qūramda kelıssöz jürgızu üşın Şyǧys zalyna bardy.

Qasym-Jomart Toqaev özınıŋ şaqyruyn qabyl alyp, elımızge saparmen kelgenı üşın koreia­lyq ärıptesıne alǧys aitty. Sondai-aq mūny ekı el arasyndaǧy yntymaqtastyqty nyǧaituǧa degen şynaiy niettıŋ aiqyn körınısı dep baǧalaitynyn jetkızdı.

«Būl sapardyŋ qos tarap üşın de män-maŋyzy zor. Koreia Respublikasy – bız üşın senımdı serıktes ärı strategiialyq ärıptes. Ekı eldıŋ dos­tyq dästürge negızdelgen qarym-qatynasy tereŋnen tamyr tartady. Bız barlyq deŋgeide tyǧyz bailanys ornattyq. Kün tärtıbındegı mäseleler ıskerlık ruhta jäne syndarly negızde şeşımın tauyp keledı. Qazırgı taŋda ekı el arasyndaǧy tauar ainalymynyŋ kölemı 6 milliard dollarǧa jettı. Būl – ortaq küş-jıgerdıŋ jemısı. Auqymdy ekonomikalyq jobalardy ıske asyrdyq. İnvestisiialyq yqpaldastyq jyldan-jylǧa nyǧaiyp keledı. Qazır Qazaqstanda Oŋtüstık Koreianyŋ kapitaly bar 700-den astam bırlesken käsıporyn jūmys ısteidı. Mädeni-gumanitarlyq bailanystarymyz qarqyndy damyp jatyr. Qazaqstandaǧy korei diasporasy būl üderıste maŋyzdy röl atqarady. Ony ekı halyqtyŋ arasyn jalǧap otyrǧan altyn köpır deuge bolady. Bız osy jetıstıkterdı eselep, qazaq-korei yntymaq­tastyǧyn jaŋa deŋgeige köteruge müddelımız. Būl sapar ekı eldıŋ yntymaqtastyǧyna tyŋ serpın beretınıne senımdımın» dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Öz kezegınde Iýn Sok Iol ekı el arasyndaǧy strategiialyq serıktestıktıŋ 15 jyldyǧy qarsaŋynda Qazaqstanǧa saparmen kelgenıne quanyşty ekenın jetkızdı.

«Bügınde elderımız arasyndaǧy qarym-qatynas joǧary deŋgeide damyp keledı. Köptegen koreialyq kompaniia Qazaqstan ekonomikasyna investisiia qūiyp, jūmys oryndarynyŋ aşyluyna jäne önerkäsıptıŋ örkendeuıne yqpal etıp otyr. Būdan bölek, koreia­lyq investorlar Ülken Almaty ainalma avtomobil joly, bu-gaz elektr stansiiasynyŋ qūrylysy siiaqty ırı jobalarǧa qatysyp, Qazaqstannyŋ ūlttyq infraqūrylymyn damytuǧa öz ülesterın qosyp keledı. Bız asa maŋyzdy şikızattardy igeru, atom energetikasy, jaŋartylatyn energiia közderı sekıldı perspektivtı baǧyttar boiynşa yntymaqtastyqty nyǧaituǧa niettımız. Jalpy, ekı memlekettıŋ yqpaldastyq kökjiegın keŋeitetın uaqyt keldı. Osy sapar aldynda Ükımet Koreianyŋ Ortalyq Aziia elderımen yntymaqtastyǧy turaly K-Silk Road bastamasyn jariialady. Būl – Koreianyŋ Orta Aziiaǧa qatysty alǧaşqy diplomatiialyq strategiiasy» dedı Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı.

Kelıssöz barysynda Qasym-Jomart Toqaev pen Iýn Sok Iol ekı el arasyndaǧy qarym-qatynasty keŋeitılgen strategiialyq serıktestık deŋgeiıne köteruge niettı ekenın taǧy da rastady. Sondai-aq osy bailanystardy saiasi, sauda-ekonomikalyq jäne mädeni-gumanitarlyq yntymaqtastyqtyŋ naqty baǧyttary boiynşa odan ärı nyǧaita tüsuge özara niet bıldırdı.

Būdan bölek, prezidentter öŋırlık jäne jahandyq kün tärtıbındegı mäseleler jönınde jan-jaqty pıkır almasty. Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan men Koreianyŋ halyqaralyq deŋgeidegı köptegen mäselelerge qatysty ūstanymy ūqsas ekenın atap ötıp, älemdegı geosaiasi qaişylyqtardyŋ şeşıluıne ekı el orta derjavalar retınde öz ülesterın qosa alatynyn mälımdedı.

Ekıjaqty  bailanystyŋ jaŋa deŋgeiı

Odan keiın Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev pen Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı Iýn Sok Iol keŋeitılgen qūramda kelıssöz jürgızdı. Ekı el delegasiialarynyŋ qatysuymen ötken kelıssöz barysynda Memleket basşysy Qasym-Jomart ­Toqaev Prezident Iýn Sok Ioldıŋ Qazaqstanǧa jasaǧan alǧaşqy memlekettık saparyn tarihi oqiǧa dep baǧalady. Sondai-aq kelıssözder qazaq-korei yqpaldastyǧynyŋ aiasyn keŋeitıp, ekıjaqty bailanysty jaŋa beleske köteretının aitty.

Qazaqstan Prezidentınıŋ pıkırınşe, Oŋtüstık Koreia jahandyq auqymdaǧy naǧyz ekonomikalyq jäne tehnologiialyq lokomotivke ainaldy. Al älemge äigılı korei korpora­siialary halyqaralyq arenada eldıŋ «negızgı jahandyq memleket» retındegı pozisiiasyn ılgerıletuge eleulı üles qosyp keledı.

Sonymen qatar Qasym-­Jomart Toqaev ekıjaqty qatynastardy damytu mäselelerıne toqtaldy. Onyŋ aituynşa, Seul – Qazaqstannyŋ Aziia-­Tynyq mūhity aimaǧyndaǧy maŋyzdy strategiialyq serıktesterınıŋ bırı. Koreia syrtqy sauda ainalymy boiynşa törtınşı orynda jäne elımızdegı eŋ ırı şeteldık investorlardyŋ ondyǧyna kıredı.

Memleket basşysy Qazaqstan men Koreianyŋ otyz jyldan astam uaqyt ışınde joǧary deŋgeidegı saiasi dialogqa qol jetkızgenın, tabysty ekonomikalyq yntymaqtastyqty jäne berık gumanitarlyq bailanystardy jolǧa qoiǧanyn atap öttı. Ekı el parlamentaralyq, ükımet­aralyq, vedomstvoaralyq deŋgeide jäne basqa da türlı salalarda yqpaldastyq ornatqan. Iskerlık keŋes pen Sauda-ekonomikalyq jäne ǧylymi-tehnikalyq yntymaqtastyq jönındegı ükımet­aralyq komissiia tabysty jūmys ıstep jatyr.

Qasym-Jomart Toqaev ekı el käsıpkerlerı arasyndaǧy tyǧyz qarym-qatynasty jolǧa qoiu ısınde tūraqty bailanystar asa maŋyzdy röl atqaratynyna toqtaldy. Sondai-aq Qazaqstanda Oŋtüstık Koreianyŋ kapitaly bar 700-den astam kompaniia jemıstı jūmys ıstep jatqanyn erekşe atap öttı.

Būdan bölek, taraptar ­mädeni-gumanitarlyq bailanystardy damytu mäselesıne nazar audardy.

– Qazaqstanda tūratyn 120 myŋ etnikalyq korei ūltynyŋ ökılderı ekı el arasyndaǧy qatynastardy nyǧaituda maŋyzdy röl atqarady jäne oǧan ölşeusız üles qosady. Öz kezegınde Koreiada bılım alyp jatqan myŋnan astam qazaqstandyq jastar memleketter arasyndaǧy «dostyqtyŋ altyn köpırı» sanalady, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Prezident Iýn Sok Iol qazaq jerınde qūrmet körsetkenı üşın Memleket basşysyna alǧys aityp, biyl Koreia Respublikasy men Qazaqstan arasynda strategiialyq serıktestık ornaǧanyna 15 jyl tolǧanyn atap öttı.

– Koreia Respublikasy özınıŋ basty strategiialyq serıktesı – Qazaqstanmen bırge jarqyn jäne kemel keleşekke qatar qadam basuǧa niettı, – dedı Koreia Prezidentı.

Kelıssöz barysynda energetika, infraqūrylym, önerkäsıp, maşina jasau, sauda, kölık-logistika, sifrlandyru, aeroǧaryş önerkäsıbı, qarjy sektory, bılım beru, densaulyq saqtau, farmasevtika, turizm, mädeniet, ekologiia jäne basqa da salalardaǧy ekıjaqty yqpaldastyqtyŋ perspektivalary talqylandy.

Kezdesu soŋynda Prezident Qasym-Jomart Toqaev mazmūndy jäne konstruktivtı kelıssöz jürgızgenı üşın korei tarapyna rizaşylyq bıldırdı.

Kelıssözder qorytyndysy boiynşa Qazaqstan men Koreia basşylary Bırlesken mälımdeme jasady. Ekı eldıŋ resmi delegasiia müşelerı mynadai qūjattarǧa qol qoidy: Energetika salasyn damytu baǧytyndaǧy yntymaqtastyq turaly kelısım; Mūnai-gaz jäne mūnai himiiasy salasyndaǧy yntymaqtastyq turaly kelısım; Qazaqstan Respublikasynyŋ Energetika ministrlıgı men Koreia Respublikasynyŋ Sauda, önerkäsıp jäne energetika ministrlıgı arasyndaǧy elektr energetikasy salasyndaǧy jan-jaqty yntymaqtastyq jönındegı özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Önerkäsıp jäne qūrylys ministrlıgı men Koreia Respublikasynyŋ Sauda, önerkäsıp jäne energetika ministrlıgı arasyndaǧy maŋyz­dy mineraldar men metaldar salasyndaǧy jan-jaqty yntymaqtastyq turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq ekonomika ministrlıgı men Koreia Respublikasynyŋ Ekonomika jäne qarjy ministrlıgı arasyndaǧy bılım almasu jäne damu salasyndaǧy yntymaqtastyq mäselelerı jönındegı özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Ǧylym jäne joǧary bılım ministrlıgı men Koreia Res­publikasynyŋ Ǧylym jäne aqparattyq-kommunikasiialyq tehnologiialar mi­nistrlıgı arasyndaǧy ǧylym jäne tehnologiialar salasyndaǧy yntymaqtastyq boiynşa özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Ekologiia jäne tabiǧi resurs­tar ministr­lıgı men Koreia Respublikasynyŋ orman şaruaşylyǧy qyzmetı arasyndaǧy orman şaruaşylyǧy salasyndaǧy yntymaqtastyq jönındegı özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık qyzmet ısterı agenttıgı men Koreia Respublikasynyŋ Personaldy basqaru ministrlıgı arasyndaǧy memlekettık qyz­mettegı personaldy basqaru turaly özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Res­publikasynyŋ Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı men Koreia Res­publikasynyŋ Jūmyspen qamtu jäne eŋbek ministrlıgı arasyndaǧy jūmyspen qamtu jäne eŋbek salasyndaǧy özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Qarjy naryǧyn retteu jäne damytu agenttıgı men Koreia Respublikasynyŋ Qarjylyq qyzmetter jönındegı komissiia­sy jäne Koreia Respublikasynyŋ Qarjylyq qadaǧalau qyzmetı arasyndaǧy bankterdı qadaǧalau salasyndaǧy özara tüsınıstık turaly memorandum; Qazaqstan Respublikasynyŋ Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı men Koreia Res­publikasynyŋ Qorşaǧan orta ministrlıgı arasyndaǧy Parij kelısımınıŋ 6-baby boiynşa yntymaqtastyq turaly özara tüsınıstık turaly memorandum.

Dostyq jylnamasyndaǧy aituly oqiǧa

Ekıjaqty kelıssözderden keiın Memleket basşysy men Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ ökılderı üşın brifing ötkızıp, bırlesken mälımdeme jasady. Qasym-­Jomart Toqaev, eŋ aldymen, şaqyruyn qabyl alyp, saparmen kelgenı üşın Prezident Iýn Sok Iolge şynaiy rizaşylyǧyn bıldırdı jäne būl kündı qazaq-korei dostyǧy jylnamasyndaǧy aituly oqiǧa deuge tolyq negız bar ekenın aitty.

«Bız Koreia basşysynyŋ osy memlekettık saparyna airyqşa män beremız. Būl ekıjaqty qarym-qatynastyŋ deŋgeiı joǧary ekenın körsetedı. Men elderımız arasyndaǧy yntymaqtastyqty joǧary baǧalaimyn. Bız keŋeitılgen strategiialyq ärıptestıgımızdı odan ärı damytuǧa uaǧdalastyq. Özara yqpaldastyqtyŋ jaŋa baǧyttaryn aiqyndadyq. Eŋ bastysy, bır-bırımızge ärqaşan tıleules ekenımızdı tanyttyq» dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Prezidentı ekı el sauda-ekonomika jäne in­vestisiia salalaryna basa män beretının, Koreia Qazaqstannyŋ eŋ ırı bes investorynyŋ bırı sanalatynyn jetkızdı.

«Byltyrǧa deiın osy elden tartylǧan investisiia kölemı 9,6 milliard dollarǧa jettı. Būl körsetkıştı ūlǧaituǧa ekı tarap ta müddelı. Qazaqstanda korei kapitaly bar 700-den astam kompaniia qyzmet etedı. Mysaly, Samsung, Hyundai, Kia, Lotte, Doosan, Posco siiaq­ty alpauyt korporasiialardy atap ötuge bolady. Olar elımızde tabysty jūmys jürgızıp jatyr. Bız Prezident Iýn Sok Iol myrzamen jan-jaqty yntymaqtastyqty nyǧaituǧa kelıstık. Äsırese, infraqūrylym, öndırıs, qarjy, energetika, ekologiia, avtomobil men aeroǧaryş önerkäsıbı, IT, sifrlandyru jäne basqa da salalarǧa basymdyq berıp otyrmyz. Qazır Doosan Enerbility kompaniiasy Türkıstanda bu-gaz qondyrǧysy arqyly jūmys ısteitın elektr stansasyn salyp jatyr. Sonymen qatar Samsung Electronics kompaniiasy elımızde tūrmystyq tehnika şyǧaratyn öndırıs aşuǧa niet bıldırdı. Bız mūndai bastamany barynşa qoldaimyz. Sondai-aq GL Ralpha kompaniiasy Astanada biofarmasevtika zauytyn saludy josparlap otyr» dedı Memleket basşysy.

Kelıssöz barysynda sirek kezdesetın metaldardy bırlesıp zertteu jäne öndıru mäselesı de qarastyryldy. Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan naryǧyna kırgısı keletın korei kompaniialaryna qolaily jaǧdai jasauǧa daiyn ekenıne nazar audardy. Onyŋ pıkırınşe, mūny jüzege asyrudyŋ naqty joldary bar. Ükımetaralyq komissiia, Iskerlık keŋes pen biznes qauymdastyq arasyndaǧy jūmys toby qūrylǧan. Būl qūrylymdar ekıjaqty ekonomikalyq bailanysty nyǧaituǧa zor septıgın tigızedı.

Qasym-Jomart Toqaev Banktık qadaǧalau salasyndaǧy özara tüsınıstık turaly memorandumǧa qol qoiylǧanyna toqtaldy.

«Jaŋa qūjat arqyly investisiialar qauıpsızdıgın baqylaudyŋ tärtıbı rettelmek. Elımızde koreilık BNK Finance Kazakhstan mikro-qarjy ­ūiymy bar. Men ony ekınşı deŋgeidegı bankke ainaldyru turaly şeşımdı qoldaimyn» dedı Memleket basşysy.

Qazaqstan Prezidentınıŋ aituynşa, taraptar ǧylym jäne bılım salalaryndaǧy yntymaqtastyqty ūdaiy nyǧaityp keledı.

«Qazırgı taŋda Koreianyŋ joǧary oqu oryndarynda myŋnan astam qazaq jastary bılım alyp jatyr. Özderıŋızge mälım, Qazaqstan tehnikalyq mamandar daiarlau mäselesıne erekşe köŋıl böledı. Būǧan koreialyq ärıptesterımız qoldau körsetıp otyr. Elderımız ǧylym jäne tehnologiia salasyndaǧy yntymaqtastyqty damyta tüsuge kelıstı. Osyǧan orai Türkıstanda Koreianyŋ Usong universitetınıŋ filialyn aşu mäselesı pysyqtalady» dedı Prezident.

Sonymen qatar kelıssözder barysynda mädeni-gumanitarlyq bailanystardy odan ärı keŋeituge airyqşa nazar audaryldy.

«Qazaqstanda tūryp jatqan korei diasporasynyŋ öz tılın saqtap, damytuyna qoldau körsetıledı. Osy maqsatpen ekı el aumaǧynda tūraqty türde mädeni ıs-şaralar ötkızuge uaǧdalastyq. Qazırgı taŋda Qazaqstan azamattary Koreiaǧa 30 künge deiın vizasyz bara alady. Taiau arada Astana-Seul baǧytynda tıkelei reis aşylady. Äue reisterınıŋ ūlǧaiuy ekı el arasyndaǧy bailanysty nyǧaita tüsetını sözsız» dedı Qazaqstan Prezidentı.

Memleket basşysy ekı el arasyndaǧy yntymaqtastyqty odan ärı damytuǧa baǧyttalǧan maŋyzdy ärı mazmūndy kelıssözder jürgızılgenın jetkızdı.

«Astana men Seuldıŋ özektı mäselelerge qatysty ūstanymdary ūqsas. Köpjaqty yqpaldastyqty nyǧaituǧa ekı el de müddelı. Bız Ortalyq Aziia bestıgı men Koreia dialogyn odan ärı damytuǧa kelıstık. Qazaqstan Koreia Respublikasynyŋ K-Silk Road tūjyrymdamasyn qoldaidy. Būl mäsele boiynşa bügıngı kelıssözder barysynda keŋ auqymdy äŋgıme boldy. Men korei tarapynyŋ osy formattaǧy alǧaşqy sammittı kelesı jyly Seulde ötkızu turaly ūsynysyn qoldaimyn. Būl bastama ekıjaqty jäne köpjaqty yntymaqtastyqqa tyŋ serpın bererı anyq» dedı Qasym-Jomart Toqaev.

Būdan bölek, Memleket basşysy Koreia Respublikasynyŋ Prezidentımen halyqaralyq jäne öŋırlık mäseleler jönınde pıkır almasqanyn, sondai-aq jahandyq üderısterge qatysty oi bölıskenın aitty.

«Bız älemdegı türlı qaqty­ǧystarǧa bailanysty alaŋ­dauşylyq bıldırdık. Kez kelgen janjaldy dialog arqyly, diplomatiialyq jolmen şeşu qajet ekenın atap öttık. Onyŋ myzǧymas negızı Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ Jarǧysy jäne halyqaralyq qūqyq normalary boluǧa tiıs. Osy rette jahandyq qauıpsızdık pen beibıtşılıktı qamtamasyz etu täsılderın jetıldıru turaly oi bölıstık» dedı Qazaqstan Prezidentı.

Öz kezegınde Iýn Sok Iol Qazaqstan men Koreia arasyndaǧy ekonomikalyq jäne strategiialyq yntymaqtastyqqa nazar audardy.

«Qazaqstan Prezidentımen kelıssözder barysynda ­diplomatiialyq qarym-qatynas ornaǧan uaqyttan berı qarqyndy damyp kele jatqan ekı el arasyndaǧy yqpaldastyq mäselelerın keŋınen talqyladyq. Sonymen qatar Qazaqstan men Koreianyŋ strategiialyq serıktestıgınıŋ tiımdılıgın arttyra tüsuge uaǧdalastyq. Bügıngı sapar aiasynda elektr energetikasy, maŋyzdy mineraldardy jetkızu salalary boiynşa bırqatar kelısımge qol jetkızdık» dedı Koreia Res­publikasynyŋ Prezidentı.

Keleşegı zor baǧyttarǧa toqtaldy

Qasym-Jomart Toqaev pen Iýn Sok Iol Qazaqstan-Koreia biznes forumyna qatysty. Memleket basşysy öz sözınde jiynǧa qatysqan biznes ökılderıne ıltipat bıldıre otyryp, ekı el arasyndaǧy sauda-ekonomikalyq yntymaqtastyqtyŋ eŋ perspektivtı baǧyttaryna toqtaldy.

«Koreia Respublikasy – Qazaqstannyŋ bes ırı investisiia­lyq jäne sauda serıktesınıŋ bırı. Koreiadan ekonomikamyzǧa tıkelei tartylatyn investisiia kölemı on milliard dollarǧa juyqtady. Al özara sauda ainalymy alty milliard dollardy qūrady. Bügınde Qazaqstan naryǧynda Oŋtüstık Koreianyŋ 700-den astam kompaniiasy jūmys ısteidı. Olardyŋ qatarynda Hyundai, KIA, Samsung, LG, Doosan sekıldı jahandyq korporasiialar men basqa da käsıporyndar bar. Qazaqstan Koreia Respublikasynyŋ Ortalyq Aziia aimaǧyndaǧy negızgı sauda-ekonomikalyq serıktesı retınde öz pozisiiasyn nyǧaituǧa niettı. Būl turaly bügıngı kelıssözder barysynda söz boldy. Naqty josparlar äzırlendı. Kelısımderge qol qoiyldy. Qūjattar elderımız arasyndaǧy köpjaqty yntymaqtastyqty damytuǧa tyŋ serpın beretını sözsız. Äsırese, älem ekonomikasy tübegeilı özgerıske ūşyrap, Aziia qūrlyǧy ornyqty damu jäne ǧylymi-tehnologiialyq progrestıŋ köşbasşysyna ainalǧan qazırgı zamanda mūnyŋ özektılıgı airyqşa baiqalady. Sarapşylardyŋ boljamyna säikes biyl älemdık jalpy ışkı önımnıŋ 60 paiyz ösımın Aziia qamtamasyz etedı. Būl rette Oŋtüstık Koreia «Aziia renessansynda» eŋ maŋyzdy röl atqaratyny sözsız» dedı Prezident.

Qasym-Jomart Toqaev elımızde jaŋa ekonomikalyq baǧdardyŋ däiektı jüzege asyrylyp jatqany, in­vestorlarǧa qolaily jaǧdai jasau ıs-şaralaryna basa män berıletını turaly aitty. Onyŋ pıkırınşe, jer qoi­nauyn paidalanu jäne önerkäsıp siiaqty strategiialyq mänı zor salalar Qazaqstan men Koreia ekonomikalary kooperasiiasynyŋ maŋyzdy baǧyttary sanalady.

«Mūnai-gaz salasyna Oŋtüstık Koreia tehnologiialaryn tolyqqandy transfert jasau, sondai-aq zamanaui qūral-jabdyqtar men qosalqy bölşekter öndırısın jolǧa qoiu bız üşın maŋyzdy. Teŋız, Qaşaǧan jäne Qaraşyǧanaq sekıldı ırı mūnai-gaz ken oryndarynda öndırıstı keŋeituge baǧyttalǧan jobalardyŋ jüzege asyrylyp jatqanyn eskersek, mūnyŋ özektılıgı arta tüsedı» dedı Prezident.

Qasym-Jomart Toqaev asa maŋyzdy şikızat igeru salasynda elımızdıŋ äleuetı zor ekenıne nazar audaryp, litii ken ornyn igeruge jäne odan öŋdelu deŋgeiı joǧary önım şyǧaruǧa niettı oŋtüstık koreialyq serıktestermen (KIGAM, SK Ecoplant) yntymaqtastyqty jalǧastyruǧa daiyn ekenın jetkızdı. Memleket basşysynyŋ pıkırınşe, avtomobil qūrastyru salasyndaǧy özara tiımdı önerkäsıptık kooperasiiany örıstetuge mol mümkındık bar.

«Qazaqstanda qazır Hyundai markaly avtomobilder qū­rastyrylady. Kelesı jyly tolyq sikldı KIA zauyty ıske qosylmaq. Atalǧan jobaǧa 200 million dollar kölemınde investisiia tartyldy. Būl rette kompaniianyŋ alǧaş ret Oŋtüstık Koreiadan tysqary jerdegı zauyt qūrylysyna qarjy salyp otyrǧanyn jäne ol üşın bızdıŋ elımızdı taŋdaǧanyn atap ötken jön. Oŋtüstık Koreianyŋ bırqatar kompaniia­sy avtomobil önerkäsıbın damytudyŋ kelesı kezeŋıne kırısudı, iaǧni Qazaqstanda avtobölşekter öndırısınıŋ klasterın qūrudy josparlap otyrǧany quantady» dedı ­Qasym-Jomart Toqaev.

Prezident «jasyl» energetika salasyndaǧy yntymaqtastyqty keŋeitudıŋ maŋyzdylyǧy artyp kele jatqanyn aitty.

«Oŋtüstık Koreia kompaniialarymen osy baǧytta täjıribe almasudan bastap, naqty jobalardy jüzege asyruǧa jäne tehnologiialar transfertıne deiıngı yqpaldastyqty jüielı türde jandandyramyz dep ümıttenemız. Būdan bölek, bız dästürlı quat közderın de damytuǧa müddelımız. Sondyqtan Doosan Enerbility kompaniiasynyŋ Türkıstan men Atyrau oblystarynda gaz elektr stansiialaryn salu josparyn qūptaimyz» dedı Memleket basşysy.

Qasym-Jomart Toqaevtyŋ aituynşa, elımız agroin­dustriia keşenın joǧary teh­nologiialyq salaǧa ainal­dyruǧa niettı.

«Kelıssözder barysynda Koreia Prezidentı Qazaqstanǧa «aqyldy auyl şaruaşylyǧy fermalary» prinsipı boiynşa jūmys ısteitın tehnologiialar jetkızu jönınde ūsynys aitty. Menıŋ oiymşa, būl – öte jaqsy ūsynys. Bız atalǧan jobany jüzege asyramyz. Oŋtüstık Koreianyŋ jasandy intellektıge, robotty tehnikaǧa jäne biotehnologiiaǧa negızdelgen innovasiialyq agrotehnologiiasyn engızuge müddelımız. Bızdıŋ şarualar tiımdılıgı joǧary «aqyldy» jylyjailar salu täjıribesıne erekşe qyzyǧuşylyq tanytyp otyr» dedı Prezident.

Tabysty kooperasiiaǧa serpın beredı 

Prezident Singapur kompaniialarymen bırlese jüzege asyrylatyn «Alatau City» jobasyna koreialyq investorlar men developerlerdı de belsendı atsalysuǧa şaqyrdy.

Qasym-Jomart Toqaevtyŋ pıkırınşe, medisina, farmasevtika jäne biotehnologiia salalaryndaǧy yntymaq­tastyqty nyǧaitu üşın zor mümkındıkterge jol aşylyp otyr.

«Pfizer, Roche, GE Healthcare jäne Philips sekıldı älemge äigılı kompaniialar elımızde därı-därmek pen medisinalyq qūral-jabdyqtardyŋ jergılıktı öndırısın aşpaq. Oŋtüstık Koreianyŋ GL Rapha kompaniiasy Almatydaǧy biofarmasevtika zauytynyŋ qūrylysyna köp ūzamai kırısedı dep ümıttenemın. Būl naryq standarttaryn edäuır joǧarylatady. Sondai-aq elımızde Oŋtüstık Koreianyŋ diagnostika ortalyqtary men köpbeiındı zerthanalaryn aşudyŋ keleşegı zor» dedı Memleket basşysy.

Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyŋ koreialyq serıktesterımen jasandy intellekt tehnologiiasyn damytu, data-ortalyqtar salu jäne kiberqauıpsızdıktı qamtamasyz etu baǧyttary boiynşa bırlese jūmys ısteuge daiyn ekenın atap öttı.

«Astana halyqaralyq qarjy ortalyǧy bızdıŋ bäsekege qabılettı investisiialyq ortamyzdyŋ berık negızı sanalady. Bızdıŋ aimaqtaǧy būl bıregei alaŋda älemdegı jetekşı qarjy ortalyqtarynyŋ artyqşylyqtary barynşa eskerılgen. Bügınde AHQO-da älemnıŋ ondaǧan elınen ekı myŋnan astam kompaniia tabysty jūmys ıstep jatyr. Onyŋ ışınde Oŋtüstık Koreia­dan 20-ǧa juyq kompaniia bar. Bız qarjy tehnologiiasy, IT, aktivterdı basqaru jäne lizing salalarynda mūndai kompaniialardyŋ sany köbırek bolǧanyn qalaimyz. Būl rette Oŋtüstık Koreianyŋ BNK Finance Kazakhstan mikroqarjy ūiymy tolyqqandy ekınşı deŋgeilı bankke ainaluyn qūptaimyz» dedı Memleket basşysy.

Qasym-Jomart Toqaev sözın qorytyndylai kele, forum ekı eldıŋ küş-jıgerın bırıktıruge jäne tabysty kooperasiiasyna tyŋ serpın beretınıne senım bıldırdı.

«Men K-Silk Road tūjyrym­damasyn tolyq qoldaitynymyz­dy aittym. Şyn mänınde, būl – öte maŋyzdy tūjyrymdama. Qazaqstan atalǧan baǧdarlamany ıske asyru üşın qoldan kelgennıŋ bärın jasaidy. Kelesı jyly osy tūjyrymdamanyŋ aiasynda Koreiada sammit ötkızu josparlanyp otyr. Qazaqstan būl jiynǧa jan-jaqty atsalysady dep oilaimyn. Qazaqstan Ükımetı elımızde jūmys ısteuge niettı oŋtüstıkkoreialyq kompaniialar men investorlarǧa qajettı qoldau körsetedı» dedı Prezident.

Forumda Koreia Respublikasynyŋ Prezidentı Iýn Sok Iol, Koreianyŋ halyqaralyq sauda qauymdastyǧynyŋ töraǧasy (Iskerlık keŋestıŋ teŋ töraǧasy) Djin Sik Iýn, «Samūryq-Qazyna» AQ basqarma töraǧasy Nūrlan Jaqypov, Hyundai Motor Russia & CIS öŋırlık ştab-päterı basşysynyŋ orynbasary İm Dje U, Astana Motors kompaniiasynyŋ bas direktory Beknūr Nesıpbaev, Doosan Enerbility kompaniiasynyŋ vise-prezidentı Iаng Iýn Ho, «Qazaqstan temır joly» ŪK» AQ basqarma töraǧasynyŋ strategiia jäne sifrlandyru jönındegı orynbasary Änuar Ahmetjanov, SK Ecoplant kompaniiasynyŋ Almaty qalasyndaǧy filialynyŋ direktory Li Djun Hek, Qyzylorda oblysy äkımınıŋ orynbasary Ardaq Zebeşev jäne taǧy basqalar söz söiledı.