Erkeǧali Rahmadiev atyndaǧy Memlekettık akademiialyq filarmoniianyŋ kışı zalynda qazaqtan şyqqan tūŋǧyş käsıbi skripkaşy Aitkeş Tolǧanbaevtyŋ tuǧanyna 100 jyl toluyna arnalǧan konsert öttı.
Şyŋǧystau öŋırınde tuyp, «Qazaqtyŋ Paganiniı» atanǧan Aitkeş Tolǧanbaev – ūly Abaidyŋ nemere ınısı, ol da Yrǧyzbaidan taraidy. 1942 jyly Almaty muzykalyq uchilişesın bıtırgennen keiın Ekınşı düniejüzılık soǧysqa alynady. Sonda tūtqynǧa tüsıp, asqan önerınıŋ arqasynda aman qaldy. Önerdı baǧalaityn nemıster tūtqyndaǧy muzykanttardan orkestr qūrdy. Aitkeş Tolǧanbaev sonyŋ qūramynda Bah, Verdi, Mosart, Bethoven, Şubert, Bize, Brams, Paganini, Chaikovskii siiaqty Europanyŋ klassik kompozitorlarynyŋ şyǧarmalaryna qosa, küi atasy Qūrmanǧazynyŋ «Saryarqa», «Aqbai», «Kısen aşqan», «Türmeden qaşqan», «Balbyrauyn», «Qairan şeşem», Türkeştıŋ «Köŋılaşar» küilerın, qazaqtyŋ zarǧa toly «Elım-ai» änın syzyltty. Vena siiaqty Europanyŋ qalalaryna gastrolmen bardy.
Bıraq Keŋes bilıgı ony aiamady. «Jau tūtqynynda boldy» degen jeleumen soǧystan keiın quǧyndap, Kolymaǧa aidatty. Aidauda on jyldai jürgen skripkaşy 1956 jyly ǧana Almaty konservatoriiasyna tüstı. 1961 jyly sony bıtırgennen keiın sonda oqytuşy bolyp qaldyryldy. Jaŋaşyl pedagog, muzykatanuşy, tamaşa muzykant retınde tanyldy. Qazaq änderı men küilerın, qazaq kompozitorlarynyŋ şyǧarmalaryn öŋdep, skripkaǧa laiyqtady. Olardy özı oryndap, taspaǧa jazdyrdy. Aitkeş Tolǧanbaevtyŋ oryndauyndaǧy şyǧarmalar Qazaq radiosynyŋ «Altyn qoryna» alyndy. Būǧan qosa, skripkaşy «Skripka men fortepianoǧa arnalǧan transkripsiialar» jinaǧynyŋ avtory. Onda qazaq äuenderı alǧaş ret osy aspaptarda oryndau üşın jüielenıp, öŋdelgen. Sonymen qatar «Qatal taǧdyr tälkegı» ömırbaiandyq kıtabyn jazdy.
Konserttı astanalyq filarmoniianyŋ simfoniialyq orkestrı (körkemdık jetekşısı – Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, dirijer Abzal Mūhitdinov) ūsyndy. Keşke Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Baǧdat Äbılhanov (skripka), halyqaralyq baiqaulardyŋ laureattary Änel Şäkırova (skripka) jäne Ahmet Sūltanov (alt) qatysty. Olar Aitkeş Tolǧanbaevtyŋ repertuarynda bolǧan Ahmet Jūbanov, Mūqan Tölebaev, Evgenii Brusilovskii syndy qazaqstandyq jäne Bah, Mosart, Bethoven sekıldı Europanyŋ klassik kompozitorlarynyŋ skripka men orkestrge arnalǧan şyǧarmalaryn oryndady.
