Ruhaniiat

Jetı ǧasyrdan keiın jetken qazyna



 Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasynyŋ kıtaphanasynda Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ «Türkı älemınıŋ 100 tūlǧasy» bastamasy men «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda Halyqaralyq türkı akademiiasy basyp şyǧarǧan Raşid ad-Dinnıŋ «Jamiǧ at-Tauarih» bes tomdyǧy men Bekasyl Bibolatūlynyŋ «Zikzal» atty ekı tomdyq eŋbegınıŋ tanys­tyrylymy öttı.

Jiynda alǧaş söz kezegı tigen «Nūr Otan» partiiasy tör­aǧasynyŋ bırınşı orynbasary Mäulen Äşımbaev «Raşid ad-Dinnıŋ «Jamiǧ at-Tauarih» atty eŋbegınıŋ alǧaş ret parsy tılınen tıkelei ana tılımızge audarylǧany şyn mänındegı tarihi oqiǧa dep aituǧa bolady. Bekasyl Bibolatūlynyŋ «Zikzal» kıtabynyŋ qazaq tılıne tärjımalanuy da ruhani ömırımızdegı eleulı sätterdıŋ bırı ekenı sözsız. Būl oqulyqtar – Elbasynyŋ «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasynyŋ jemısı. Son­dyqtan osy igılıktı ıstıŋ basy-qasynda jürgen barşa azamatqa alǧysymdy bıldıremın» dei ke­lıp, qazaq ruhaniiatynyŋ asyl qazynasyna ainalmaq qos tuyndy jaiynda salmaqty oi qozǧady.
Ataqty şyǧystanuşy-ǧalym, akademik V.Vartold «tarihi ensiklopediialyq mūndai eŋ­bekter orta ǧasyrlarda älemnıŋ eşbır halyqtarynda bolǧan joq» dep joǧary baǧa bergen Raşid ad-Din Fazlullah Hamadanidıŋ «Jamiǧ at-Tauarih» kıtaby qazaq tılıne 700 jyldan keiın tolyq audarylyp, ǧylymi tüsınık­temelerımen jaryq körıp otyr.
Şyŋǧys qaǧannyŋ nemeresı Qūlaǧu negızın qalaǧan Elhandar memleketınıŋ bas uäzırı qyzmetın atqarǧan Raşid ad-Din Fazlullah Hamadanidıŋ būl eŋbegı 1316 jyly jazylyp bıtken. Būl aituly jinaq – qadym zamannan bergı türkı tarihyn, türkı taipalarynyŋ şyǧu tegın, mekendegen aumaqtary men jer-su attaryn, memleket basqarǧan qaǧandar men bileuşılerdıŋ şejıresın qamtyǧan sübelı dünie. Köne parsy tılınde jaryq körgen tuyndyny Qadyrǧaly Jalaiyri, Äbılǧazy Bahadür han, Qūrbanǧali Halid, Mäşhür Jüsıp Köpeiūly, Şäkärım Qūdaiberdıūly sekıldı ǧūlama babalarymyz öz şyǧarmalarynda keŋınen qoldanyp, ondaǧy tarihi derekterdı öz eŋbekterınde paidalanǧan. Bekasyl Bibolat­ūlynyŋ «Zikzal» atalǧan jinaǧy da halqymyzdyŋ ruhani tanymy men salt-sanasynan syr şertetın baǧaly dünie. XIX-XX ǧasyrdyŋ basynda ömır sürgen avtordyŋ būl şyǧarmasynyŋ tüpnūsqasy 2000 jyldardyŋ basynda tabyldy.
Sondai-aq jiyn barysynda L.Gu­milev atyndaǧy Euraziia ūlttyq uni­versitetınıŋ rektory Erlan Sydyqov, Halyqaralyq türkı akademiiasynyŋ prezidentı Darhan Qydyrälı qos kıtaptyŋ tarihi qūndylyqtary jaiynda söz söi­ledı.
Būl ekı tuyndyny Oŋtüstık Qazaqstan memlekettık univer­sitetınıŋ «Türkıtanu» ǧylymi-zertteu ortalyǧynyŋ aǧa ǧylymi qyzmetkerı, arab, parsy tılı­nıŋ mamany Zärıpbai Orazbai parsy jä­ne köne şaǧatai tılderınen tıkelei tärjımalaǧan.

 


Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Back to top button