Astanadaǧy Abai Qūnanbaiūly atyndaǧy №87 mektep-gimnaziia ǧimaratynda Baiqoŋyr audanynyŋ äkımı Talǧat Rahmanberdınıŋ tūrǧyndarmen eseptık kezdesuı öttı. Oǧan elorda äkımınıŋ orynbasary Ersın Ötebaev, Qoǧamdyq keŋes müşelerı, mäslihat deputattary, qalalyq basqarmalardyŋ basşylary men jauapty mamandary qatysty.
Aldymen audan damuyna belsendı atsalysyp, äkımdık jūmysyna zor yqylasyn bıldırgen tūrǧyndarǧa alǧysyn jetkızgen audan äkımı odan ärı biylǧy jartyjyldyqta atqarylǧan igı ısterge toqtala kele, aldaǧy josparlarymen bölıstı.
– El Prezidentınıŋ Joldauyndaǧy «Halyq ünıne qūlaq asatyn memleket» tūjyrymdamasy bız üşın audan tūrǧyndarymen jūmys ısteudegı negızgı qaǧidanyŋ bırı dep bılemın. Özderıŋız bıletındei, Baiqoŋyr audanynyŋ äkımdıgı 2018 jyly 15 nauryzda qūryldy. Jalpy audany 18129 gektardy, halyq sany 241221 adamdy qūraidy. Audan qūrylǧannan berı halyq sany 32430-ǧa östı. Jyl saiynǧy ösım 5 myŋnan asyp otyr, – dedı Talǧat Rahmanberdı.
Äleumettık kömek – basty nazarda
Kez kelgen memlekettık organ sekıldı Baiqoŋyr audanynyŋ äkımdıgı de halyqpen tyǧyz jäne sapaly jūmys atqaryp keledı. Audan basşysy apta saiyn azamattardy qabyldap, jyl basynan berı 24 qabyldau jäne 48 aumaqty aralau ötkızgenın, jalpy alǧanda, ärtürlı mäsele men ūsynysyn ortaǧa salǧan 374 adamdy qabyldaǧanyn atap öttı.
– Aǧymdaǧy jyldyŋ qaŋtar aiynan bastap Baiqoŋyr audany äkımdıgınıŋ apparatyna jeke jäne zaŋdy tūlǧalardan barlyǧy 10891 ötınış kelıp tüstı. Bügınde onyŋ 92 paiyzy oryndaldy. Qalǧan ötınışter boiynşa jūmys jürıp jatyr. Sonymen qatar äleumettık jelılerde jäne messendjerlerde halyqpen belsendı bailanys ornady. Jyl basynan berı barlyǧy 2 myŋnan astam sūraq qabyldandy jäne tūrǧyndardyŋ abattandyru, kögaldandyru, sanitarlyq kütım jäne tūrǧyn üi-kommunaldyq mäseleler boiynşa ötınışı qanaǧattandyryldy, – dedı audan äkımı.
Audan jūrtşylyǧymen jeke qabyldau barysynda köterıletın özektı mäselenıŋ bırı – äleumettık kömek körsetu. Būl baǧytta 611 otbasyna nemese 3049 adamǧa atauly äleumettık kömek taǧaiyndalyp, 388 mln teŋge tölendı. Mındettı memlekettık äleumettık tölemderden basqa, 500-ge juyq äleumettık osal otbasyna demeuşıler esebınen türlı materialdyq kömek körsetıldı.
Aulalar jöndelıp, qalpyna keldı
Kez kelgen tūrǧyn üşın eŋ maŋyzdysy – üiı men aulasy. Baiqoŋyr audanyndaǧy köpqabatty qorda 249 aula bolsa, bügınde onyŋ 205-ı abattandyrylǧan.
Audan basşysynyŋ aituynşa, biyl 44 aula aumaǧyn, onyŋ ışınde 22 aulany «Halyq qatysatyn biudjet» jobasymen abattandyru josparlanuda. Qazırgı taŋda 3 aula abattandyryldy. Sondai-aq 70 aula aumaǧynda jöndeu-qalpyna keltıru jūmysy bastaldy. Oramışılık joldar men aula aumaqtaryn asfalttau boiynşa jūmys jürude. «Halyq qatysatyn biudjet» jobasy aldaǧy jyly da jalǧasady.
Qoǧamdyq keŋıstıktı abattandyru jäne jöndeu jūmysy jürıp jatyr. Osy jyly audan aumaǧynda 7 qoǧamdyq keŋıstık jailasty. Jūmys mausymy bastalǧannan berı merdıgerlık ūiymdar orasan zor jöndeu-qalpyna keltıru jūmysyn jürgızdı. Būl jūmystar – äkımdıktıŋ tūraqty baqylauynda.
Audan aumaǧynda 581 konteinerlık alaŋ bar, onda 1899 konteiner ornalasqan. Bügıngı taŋda 80 konteinerlık alaŋǧa jöndeu-qalpyna keltıru jūmysy jürgızıldı, sondai-aq 4 jaŋa alaŋ jabdyqtaldy. Jyl soŋyna deiın 50-ge juyq alaŋdy jöndeu josparlanuda. Bügıngı taŋda Astana qalasynyŋ Qorşaǧan ortany qorǧau basqarmasynda qoqys şyǧarudy jetkızuşı boiynşa konkurs jürude.
Audan aumaǧyndaǧy 32 merdıger ūiym sanitarlyq tazalaudy jüzege asyrady. Qysqy kezeŋde 370 mamandandyrylǧan tehnika men 450 jol jūmysşysyna qyzmet körsetedı. Sanitarlyq tazartu boiynşa sapaly jūmys jürgızu üşın merdıger ūiymdar biyl 28 mamandandyrylǧan tehnika satyp aldy. Aǧymdaǧy jyldyŋ soŋyna deiın qosymşa 31 arnaiy tehnika satyp alu josparlanǧan. Osylaişa, mamandandyrylǧan tehnikanyŋ jyljymaly qūramy 28 paiyzǧa jaŋarady.
Tūrǧyndardyŋ tüngı uaqytta qauıpsız jürıp-tūruyn qamtamasyz etu üşın audannyŋ jaryqtandyryluyna köp köŋıl bölınedı. Ötken jyly Qoiandy saiajai alabynda 62 köşe jaryqtandyryldy, 9 köşege jaryqtandyru tıregı jäne 472 şam ornatyldy. Jyl basynan berı jäne bügınge deiın saiabaq aimaqtarynda 15 saiabaq tıregı ornatylyp, 71 şam auystyryldy. Köşe jaryǧy boiynşa 8 tırek ornatylyp, 125-ten astam şam auystyryldy. Sondai-aq aǧymdaǧy jyldyŋ soŋyna deiın 4 qoǧamdyq keŋıstıkte jäne 2 gülzarda jaryqtandyru jūmysyn jürgızu közdelude, onyŋ barysynda 118 saiabaq jaryqtandyru tıregın ornatu jäne 250-den astam köşe jäne oramışılık jaryqtandyru şamyn auystyru josparlanyp otyr.
Kögaldandyruǧa köp köŋıl bölınıp keledı. Bügınde «Taza Qazaqstan» aksiiasy aiasynda jyl basynan berı 657 aǧaş jäne 106 būta otyrǧyzyldy. 8747 şarşy metr aumaqqa köpjyldyq jäne bırjyldyq gülder, dekorativtı, güldı būtalar men būtaly qorşaular otyrǧyzyldy.
Renovasiia mäselelerı maŋyzdy
Memleket basşysynyŋ tapsyrmasyn oryndau aiasynda audan äkımdıgı biyl jyl basynan berı alǧaş ret jeke investorlar esebınen tūrǧyn üi qoryn jaŋartu jobasyn ıske asyruda. Qazırgı uaqytta 6 investor bastama köterdı. Būl – «BI Group», «Menıŋ üiım MWC» kompaniialar toby, «Galamat grupp» qūrylys firmasy, «Stroiklass» qūrylys kompaniiasy, «Open development» JŞS siiaqty kompaniialar. Jöndeuge bölıngen uchaskelerdıŋ jalpy audany 21 gektar jerdı qūraidy, 24 gektar jer qosymşa resımdeu satysynda.
– Bas josparǧa säikes, jaŋa jäne zamanaui köpqabatty tūrǧyn üiler salu josparlanuda. Apatty, tozyǧy jetken tūrǧyn üilerdı būzu, qaita jaŋartu aiasynda investorlar esebınen 614 uchaskede 705-ten astam nysandy būzu josparlanuda. Būl baǧytta halyqpen tüsındıru jūmysy jürıp jatyr. Sonymen qatar äleuettı investorlardy ızdeu jalǧasuda, – dedı Talǧat Rahmanberdı.
Aituynşa, «Astana qalasynyŋ 2023-2029 jyldarǧa arnalǧan tūrǧyn üi qoryn jaŋǧyrtu» biudjettık jobasyn ıske asyru şeŋberınde audan boiynşa apatty dep tanylǧan 103 üi būzyluǧa jatady. Osy jyly Kirpichnyi tūrǧyn alabynda – 3, Bişı qaiyŋ köşesınde – 27, A.Iаnuşkevich köşesınde – 1, Ş.Jienqūlova köşesınde – 3, Asan qaiǧy köşesınde – 15, barlyǧy 49 üi būzyldy. Jyl soŋyna deiın taǧy 9 üidı būzu josparlanyp otyr.
Jol infraqūrylymyn damytu baǧytynda atqarylyp jatqan igı ısterge toqtala kele, audan äkımı qazırgı uaqytta jalpy ūzyndyǧy 7,4 km 10 köşenı, onyŋ ışınde ūzyndyǧy 5,07 km 7 ortalyq köşenı, ūzyndyǧy 1,7 km Öndırıs tūrǧyn alabyndaǧy 2 köşenı jäne ūzyndyǧy 0,65 km Kirpichnyi tūrǧyn alabyndaǧy 1 köşenı jöndeu jūmysy jürıp jatqanyn jetkızdı. Sondai-aq audan aumaǧyndaǧy ūzyndyǧy 4,5 km pandusy bar jaiau jürgınşıler joly jöndelude. Bügıngı taŋda 54 köşede jöndeu-qalpyna keltıru jūmysy aiaqtaldy.
Qoǧamdyq kölıkte ırkılıs joq
Baiqoŋyr audany tūrǧyndaryna 52 marşruttyq kölık qyzmet körsetedı, onyŋ ışınde 1 saiajai marşruty, 49 qalalyq jäne 2 qala maŋyndaǧy qatynas jüzege asuda. 2024 jylǧy 1 qaŋtardan bastap qazırgı uaqytqa deiın Astana qalasynyŋ qoǧamdyq kölıkterınde qozǧalys kestesın oŋtailandyru boiynşa auqymdy jūmys jürgızıldı.
– Jyl basynan berı Yutong markaly 50 oryndyq 26 avtobus satyp alyndy. Osy baǧyttaǧy jūmys jalǧasady. Jyl soŋyna deiın qoǧamdyq kölıkter älı de jaŋarady. III toqsanda jaŋa qoǧamdyq kölıkter satyp alynatynyn eskere otyryp, tasymaldauşylardyŋ kölemı boiynşa 18 marşrutta avtobus sanyn 55-ke ūlǧaitu josparlanuda, – dedı audan äkımı.
Audan aumaǧynda 227 aialdama orny bar (onyŋ ışınde aşyq ülgıdegısı – 150, jabyq ärı jylysy – 39 aialdama). Jyl basynan berı 9 jyly aialdama keşenı ornatyldy, onyŋ 7-euı biudjet esebınen, 2-euı investor esebınen jüzege asty. Jyl soŋyna deiın taǧy 4 jyly aialdama ornatylady. Sondai-aq 11 aşyq aialdama ornatu josparlanuda.
Tūrǧyndardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda bügıngı taŋda audan boiynşa 2083 beinebaqylau kamerasy ornatyldy. Nätijesınde audan aumaǧynda tırkelgen qylmys sany 4,5 paiyzǧa, onyŋ ışınde qoǧamdyq oryndardaǧy qylmys 11 paiyzǧa jäne köşelerdegı qylmys 0,9 paiyzǧa, bötennıŋ mülkın ūrlau 39,9 paiyzǧa, tonau 25 paiyzǧa tömendegen.
«Būl – aǧymdaǧy jyly halyq aldyndaǧy alǧaşqy esep beru kezdesuımız. Alda ülken jūmys kütıp tūr. Audanymyzdyŋ igılıgı üşın älı de maŋyzdy şeşımder qabyldanyp, ıske asatynyna senımdımın. Tūrǧyndarmen tyǧyz bailanysta bolyp, tuyndaǧan kez kelgen mäselenı özderıŋızben bırlese şeşu üşın jūmyla eŋbek etemız» dedı Talǧat Rahmanberdı.
Tört saǧatqa sozylǧan kezdesude äleumettık kömek, şet aimaqtardy damytu, qoǧamdyq kölıkterdıŋ baǧytyn arttyru, köşelerdı abattandyru, qala ortasyn jaqsartu, äleumettık nysandardyŋ qūrylysy jönınde 32 adam 78 sūraq qoiyp, ötınışın jetkızdı. Olarǧa jauap bere kele, audan äkımı būl mäselelerdıŋ bırde-bıreuı eskerusız qalmaitynyn, barlyq jaǧdai tekserılıp, baqylauǧa alynatynyn aitty.
