Jylu tūtynu mäselesı talqylandy

Astana qalasy Tūrǧyn üi jäne tūrǧyn üi inspeksiiasy basqarmasynda köppäterlı tūrǧyn üilerdıŋ jyludy tūtynu mäselelerıne qatysty döŋgelek üstel öttı. Elorda Astana qalasy mäslihatynyŋ deputattary, Qoǧamdyq keŋes müşelerı, Tūrǧyn üi jäne tūrǧyn üi inspeksiiasy basqarmasynyŋ, Almaty, Baiqoŋyr, Esıl, Nūra, Saryarqa audandary äkımı apparattarynyŋ mamandary, «Astana-Teplotranzit» AQ, kommersiialyq emes ūiymdardyŋ ökılderı, qauymdastyqtar men servistık kompaniialardyŋ basqaruşylary qatysqan otyrysta energiia tiımdılıgı men jyludyŋ bırkelkı bölınuın arttyru jäne jylytu şyǧynyn azaitu syndy özektı mäseleler talqylandy.

Tūrǧyndardy tol­­­ǧandyrǧan problema bo­iynşa döŋgelek üstel aiasynda ökılder köppäterlı tūrǧyn üilerdıŋ ışınde injenerlık jüie­lerdı qalai dūrys paidalanu kerektıgı turaly öz ūsynystaryn bıldırdı. Servistık kompaniia basqaruşysy G.Äbdırova bügınde jylytu mausymynyŋ aiaqtaluǧa jaqyn qalǧanyn aita kele, biylǧy mausym aiaqtalysymen keler jyldyŋ jylytu kezeŋıne daiyndyq bastalatynyn, osyǧan orai, eŋ aldymen, qandai erejeler boiynşa äreket etuımız kerektıgın tüsınu üşın atqarylatyn jūmysty naqty anyqtap aludyŋ maŋyzdy ekenın atap öttı.

– Qazırgı taŋda kommunaldyq tölemder boiynşa mäsele öte ötkır tūr. Barlyq jolaq­taǧy sandar ösken. Äsırese tübırtektegı «jylytu» degen sözdıŋ boiyndaǧy somanyŋ soŋǧy aida şaryqtaǧanyna tūrǧyndar tüsınbei qaldy. Būl rette aldymen mäselenıŋ anyq-qanyǧyna köz jetkızu kerek dep oilaimyn. Şyndyǧyna kelsek, qazırgı taŋda bız osydan 20-30 jyl būryn qabyldanǧan qaǧidalar bo­iynşa ömır sürıp kelemız. Arada qanşama uaqyt ötse de, ötken şaqta qalyp qoiǧandaimyz. Būl salada qordalanǧan mäsele köp. Qaǧazbastylyqtan älı de aryla almai kelemız. Osynyŋ bärınen şyǧudyŋ bırden-bır joly – sandyq platformalarǧa köşu, qaǧazbastylyqtan bas tartu jäne tūtynuşy üşın aşyqtyqty arttyru, – dedı G.Äbdırova.

Būdan ärı ol qaladaǧy köp­qabatty tūrǧyn üilerdı qysqa daiyndau kezınde är qatysuşynyŋ jauapkerşılıgın naqtylau jäne saralau qajettıgın, sondyqtan audan äkımdıkterı, «Astana-­Teplotranzit», servistık kompaniialar jäne menşık ielerı bırlestıkterınıŋ ökılderı özderınıŋ jūmys uchaskelerı üşın tiıstı därejede jauap beruı kerektıgın alǧa tartty. Köptegen üi injenerlık jelıler arqyly apatty jaǧdaida qabyldanady, tıptı eskı jüiede jūmys ısteitın üiler bar, avtomatika nemese jylu almastyrǧyştar joq. Osyǧan orai, servistık kompaniia basqaruşysy eskıden arylyp, jaŋa jüiege – sandyq platformaǧa köşetın uaqyt kelgenın atap öttı.

Servistık kompaniia ökılı Stanislav Podolianiuktıŋ aituynşa, köppäterlı tūrǧyn üilerge qyzmet körsetuşı kompaniialarǧa qoiylatyn talap öz deŋgeiınde emes.

– Bızge aldymen servistık kompaniialarǧa qoiylatyn talapty küşeitu qajet, olardyŋ nemqūraidylyǧyna bailanysty jylu jetkızuşı de, ony tūtynuşy da, iaǧni bızdıŋ tūrǧyndar jiı zardap şegedı. Jylu injenerlerı mamandarynyŋ qūzyretı men bılımın qataŋ tekseru kerek. Bızdıŋ tūtynuşylar qabıletsız jäne sauatsyz injenerlerden zardap şekpeuı üşın sertifikattalǧan mamandardy tartu, jalpy qyzmetkerlerdı bılıktılıgı boiynşa ırıkteu ısıne erekşe män berıluı tiıs. Sondai-aq jylu punktın beru täjıribesın engızu, iaǧni nysandy qabyldau kezınde tolyq tekseru jürgızu jäne qyzmet körsetuge qabyldau kezınde qorytyndy jasau maŋyzdy. Bügınde būl salada esep joqtyŋ qasy. Sondyqtan jylu punktterın beru praktikasyn engıze otyryp, MİB-tıŋ töraǧalary auysqan kezde injenerlık jelılerdıŋ jai-küiı turaly tolyq qorytyndy berudı qolǧa aluymyz kerek. Ärbır MİB-te jylu şaruaşylyǧyn baqylaityn jäne üi injenerlerın jabdyqqa jıbermeitın jauapty maman boluy tiıs. Al servistık kompaniia öz tūrǧyndaryna adal qorytyndy beruge, joǧary kerneulı şkaftarǧa jäne basqa jabdyqtarǧa tiıstı rūqsattarǧa ie boluǧa mındettı, öitkenı būl būzylǧan jaǧdaida tūtynuşylar öz qarajatynan qalpyna keltıredı, – dedı servistık kompaniia ökılı.

PİK töraǧalarynyŋ köbınıŋ tehnikalyq bılımı joq ekenın jasyrmaǧan servistık kompaniia ökılı kerek kezde şaruaşylyqqa jauapty adamdy tappai qalatynyn aitty. Osydan 30 jyl būryn qabyldanǧan qūjatqa eşkımnıŋ eşqandai şaǧymy joq, bıraq qazırgıdei damyǧan zamanda uaqyt köşınen qalmau qajet-aq. Būl rette Stanislav Podolianiuk sandyq platformaǧa jaqyndaudy qoldaitynyn jetkızdı. Odan ärı «Astana-­teplotranzit» AQ injenerı Sergei Kodak söz alyp, jylu energiiasyn şamadan tys tūtynudyŋ negızgı mäselelerıne toqtaldy.

– Jylu energiiasyn şamadan tys tūtynudyŋ ülken problemalary köbınese jylu tūtynu jüiesınıŋ dūrys jūmys ıstemeuınen tuyndaidy. Köpqabatty tūrǧyn üilerdıŋ joǧary qabatynda tūratyndar köbıne qys mezgılınde de terezelerın aşyp qoiady, al tömengı qabattaǧylar futbolkamen jüre almaitynyn, päterlerı ünemı salqyn bolǧandyqtan, jyly kiınıp jüruge mäjbür ekenın aityp jiı şaǧymdanady. Osyndai jaǧdai bızde köp kezdesedı. Būl degenımız jalpy üi jüiesı dūrys jūmys ıstemeidı degenmen saiady. Atap aitqanda, jylytu jüiesınıŋ jūmysy teŋgerımsız, öitkenı jylytu jüiesın ıske qosu kezınde ıske qosu-jöndeu jūmystary uaqytyly jürgızılmegen. Tek jylu toraptaryn jäne jylu jüielerın juu, syǧymdau ǧana jüzege asady. Jylytu jüie­sınıŋ jabdyq elementterınıŋ dūrys jūmys ıstemeuı jalpy jylu energiiasynyŋ artyq şyǧynyn jäne sonyŋ saldarynan jylytu qūnynyŋ qymbattauyna äkeledı. Tūrǧyn üilerdıŋ ışındegı jyludyŋ bırkelkı bölınbeuı jäne injenerlık jüielerdıŋ dūrys jūmys ıstemeuı tūtynuşylarǧa jäne jylytu şyǧyndaryna qosymşa jükteme tudyrady, – dedı injener.

Qalalyq Tūrǧyn üi jäne tūrǧyn üi inspeksiiasy basqarmasynyŋ ökılı Gülvira Äbetova­nyŋ mälımdeuınşe, jeltoqsan aiynda köppäterlı tūrǧyn üilerge jyludy bırdei taratu boiynşa qanatqaqty joba bastaldy. Oǧan Ş.İmanbaeva köşesındegı 10 üi, M.Ǧabdullin köşesındegı 12 üi jäne Esıl audanyndaǧy bırneşe üi taŋdalyp alyndy. Qazır jobadan tek 1 üi sättı ötken.

Döŋgelek üstel otyrysy barysynda qatysuşylar jylytu mausymyna daiyndyq pasportyn alu qadamdaryn sifrlandyru jäne daiyndyq pasporty är üi boiynşa eskertuler men būzuşylyqtardy baqylau üşın tekseru aktılerımen bırge erkın qoljetımdı boluy kerektıgın eske saldy. Sonymen bırge servistık kompaniialardyŋ, audan äkımdıkterınıŋ, «Astana-Teplotranzit» jäne menşık ielerı bırlestıkterı jauapkerşılıgınıŋ şekaralaryn naqty belgıleudı, jurnaldarda jäne atqaruşy qūjattamada servistık kompaniialardyŋ jūmysyn baqylau jäne esepke aludy, jylu punktterıne rūqsat beru boiynşa bılıktılık talaptaryn qabyldaudy dūrys jolǧa qoiu kerek. Tūtynuşylar qaladaǧy qyzmet körsetuşılerdıŋ säikestıgın erkın taŋdap, bıluı üşın bılıktılık talaptaryna säikes keletın kompaniialardyŋ tızılımı jasalsa jön bolatynyn söz ettı.

Tūtynuşylardyŋ köbı jy­ludyŋ uaqytyly berıluın ǧana talap etedı, al ony ünemdeu turaly oilaityndar neken-­saiaq. Būl rette tūrǧyn üiler ışındegı jyludyŋ bırkelkı bölınbeuı jäne injenerlık jüielerdıŋ dūrys jūmys ıstemeuı tūtynuşylarǧa qosymşa salmaq tüsırıp, jylu şyǧyndaryn tudyratynyn da esten şyǧarmaǧan jön.

Jinalǧandar jylu baǧasyna qatysty basqa da ūsynystaryn ortaǧa saldy. Olardyŋ barlyǧy qalalyq mäslihattyŋ qarauyna jıberıledı.